Eufemizmy jako środki wartościujące — przegląd definicji
| dc.contributor.author | Kujawiak, Aleksandra | |
| dc.date.accessioned | 2025-02-03T14:29:38Z | |
| dc.date.available | 2025-02-03T14:29:38Z | |
| dc.date.issued | 2024-12-30 | |
| dc.identifier.issn | 0208-6077 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/54455 | |
| dc.description.abstract | The aim of this article is to review the definitions of euphemism functioning in linguistics from an axiological perspective. The criteria for identifying euphemisms formulated by A. Engelking (1984), A. Dąbrowska (2006), A. Krawczyk-Tyrpa (2001), among others, are analyzed. Related concepts such as dysphemism (cacophemism), X-femism and orthophemism are also discussed. The discussion concludes with an attempt to answer two research questions: whether euphemisms can value negatively, and whether positive axiological characterization or neutrality can be obligatory features of euphemisms. | en |
| dc.description.abstract | Celem artykułu jest przegląd funkcjonujących w językoznawstwie definicji eufemizmu z perspektywy aksjologicznej. Analizie poddano kryteria identyfikacji eufemizmów sformułowane m.in. przez A. Engelking (1984), A. Dąbrowską (2006), A. Krawczyk-Tyrpę (2001). Omówiono również pojęcia pokrewne, takie jak dysfemizm (kakofemizm), X-femizm i ortofemizm. Konkluzję rozważań stanowi próba odpowiedzi na dwa pytania badawcze: czy eufemizmy mogą wartościować negatywnie oraz czy pozytywne nacechowanie aksjologiczne lub neutralność stanowią cechy obligatoryjne eufemizmów. | pl |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica;2 | pl |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
| dc.subject | axiolinguistics | en |
| dc.subject | dysphemism | en |
| dc.subject | euphemism | en |
| dc.subject | cacophemism | en |
| dc.subject | orthophemism | en |
| dc.subject | X-phemism | en |
| dc.subject | aksjolingwistyka | pl |
| dc.subject | dysfemizm | pl |
| dc.subject | eufemizm | pl |
| dc.subject | kakofemizm | pl |
| dc.subject | ortofemizm | pl |
| dc.subject | X-femizm | pl |
| dc.title | Eufemizmy jako środki wartościujące — przegląd definicji | pl |
| dc.title.alternative | Euphemisms as value means — a review of definitions | en |
| dc.type | Article | |
| dc.page.number | 123-133 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki | pl |
| dc.identifier.eissn | 2450-0119 | |
| dc.references | Allan K., Burridge K., 2006, Forbidden Words: Taboo and the Censoring of Language, Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511617881 | pl |
| dc.references | Bralczyk J., 2007, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, w: J. Bralczyk, O języku propagandy i polityki, Warszawa: Wydawnictwo TRIO. | pl |
| dc.references | Dąbrowska A., 1998, Słownik eufemizmów czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, Warszawa: PWN. | pl |
| dc.references | Dąbrowska A., 1999, Zniekształcanie obrazu rzeczywistości poprzez użycie pewnych środków językowych (eufemizm i kakofemizm), w: J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 215–227. | pl |
| dc.references | Dąbrowska A., 2006a, Eufemizmy współczesnego języka polskiego, Łask: Oficyna Wydawnicza LEKSEM. | pl |
| dc.references | Dąbrowska A., 2006b, Dynamiczna jazda, kreatywna księgowość, bezstresowe zdawanie egzaminu… Eufemizacja wybranych zjawisk współczesnego życia, w: M. Marcjanik (red.), Retoryka codzienności. Zwyczaje językowe współczesnych Polaków, Warszawa: Wydawnictwo Trio. | pl |
| dc.references | Dembska K., 2001, Eufemizm — problemy badawcze (na materiale języka rosyjskiego), „Przegląd Rusycystyczny”, z. 1, s. 69, s. 71−75. | pl |
| dc.references | Digonnet R., 2021, Euphemysm and Hyperbole: as Figurative Language in Olfactory Domain, w: M. Brdar, G. Milić, D. Vidaković Erdeljić, R. Brdar-Szabó (red.), Figurative Thought in the Human Universe, Cambridge: Cambridge Scholars Publishing. | pl |
| dc.references | Engelking A., 1984, Istota i ewolucja eufemizmów na przykładzie zastępczych określeń śmierci, „Przegląd Humanistyczny”, nr 4, s. 115−129. | pl |
| dc.references | Głowiński M., 2009, Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas. | pl |
| dc.references | Klemensiewicz Z., 1965, Higiena językowego obcowania, „Język Polski”, nr 1, s. 1−8. | pl |
| dc.references | Krawczyk-Tyrpa A., 2001, Tabu w dialektach polskich, Bydgoszcz: Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego. | pl |
| dc.references | Kujawiak A., 2024, Eufemizmy i hiperbole jako środki perswazyjno-manipulacyjne (na materiale cyfrowych wersji polskich tygodników opinii), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. | pl |
| dc.references | Leinfellner E., 1971, Der Euphemismus in der politischen Sprache, Berlin: Duncker & Humblot. https://doi.org/10.3790/978-3-428-42536-5 | pl |
| dc.references | Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa: PWN. | pl |
| dc.references | Puzynina J., 2014, Kłopoty z nazwami wartości (i wartościami), „Etnolingwistyka”, t. 26, s. 7–20. https://doi.org/10.17951/et.v26i0.169 | pl |
| dc.references | Rodzoch-Malek J., 2012, W jaki sposób mówi się w polszczyźnie o homoseksualizmie i osobach homoseksualnych? Analiza leksyki na podstawie danych leksykograficznych i tekstowych, Praca doktorska dostępna w: Repozytorium UW, Warszawa, https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/204/Doktorat-J.Rodzoch-Malek.pdf?sequence=1 (dostęp: 20.12.2020). | pl |
| dc.references | Sławiński J. (red.), 2008, Słownik terminów literackich, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum. | pl |
| dc.references | Sojda S., 2012, Kontrasty eufemistyczno-dysfemistyczne w lingwistyce słowackiej i polskiej, „Linguarum Silva”, t. 1, s. 123–134. | pl |
| dc.references | Szymczak-Rozlach M., 2014, Eufemizmy we współczesnym języku słowackim, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. | pl |
| dc.references | Truszkowski W., 1986, O eufemizmach we współczesnym języku polskim, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace Językoznawcze”, nr 5, z. 104, s. 129–142. | pl |
| dc.references | Waśniewska M., 2017, Misja pokojowa czy krwawa jatka: eufemizmy i dysfemizmy w dyskursie medialnym na przykładzie relacji z wojny w Syrii w polskiej prasie, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs”, nr 10, s. 83−100. | pl |
| dc.references | Ziomek J., 2000, Retoryka opisowa, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. | pl |
| dc.contributor.authorEmail | aleksandra.kujawiak@uni.lodz.pl | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6077.58.2.07 | |
| dc.relation.volume | 58 |
Pliki tej pozycji
Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0