Diegetic dominants in the fiction film

Abstract

Kategoria "diegesis” została wprowadzona w obręb filmoznawstwa przez Etienne'a Souriau. Zainspirowany rozwiązaniami amerykańskiego neoformalizmu i podejściem fenomenologicznym, autor przedstawia własną definicję "diegesis" jako przedmiotu intencjonalnego, obejmującego dwa poziomy: znaczeń "dosłownych”, ustanawiających fabułę i jej świat, oraz znaczeń abstrakcyjnych. Twór ten, konstytuowany dzięki "tekstualnym wskazówkom”, jest w pewnej mierze niedookreślony i zyskuje dopełnienie w aktach odbioru. Typ i sposób użycia owych "tekstualnych wskazówek” czyli środków wyrazu, umożliwia, z racji immanentnej im intencjalności, określenie intencjonalnej dominanty diegetycznej, a tym samym określenie podstawowych odmian filmu fikcji, nietożsamych jednak z gatunkami czy poetykami historycznymi. Wyróżnione przez autora (m.in. w oparciu o typologię tekstów autorstwa Seymoura 'Chatmana) i kolejno omawiane dominanty diegetyczne to: |) fabuła, 2) efekt diegetyczny, 3) argument, 4) spektakl i 5) intencja zwrotna.