Książki/Rozdziały | Books/Chapters: Ostatnio dodane
Wyświetlanie pozycji 281-300 z 3137
-
Ekwiwalenty językowe nazwy Szeol/szeol w polskich przekładach Biblii
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)W artykule obserwacji poddano ekwiwalenty tłumaczeniowe hebrajskiego leksemu Szeol w dawnych i współczesnych polskich przekładach Biblii. Odpowiedniki wyekscerpowano z przekładów zróżnicowanych pod względem chronologicznym, ... -
Jezus jako nauczyciel, mistrz. Apelatywne nazwy Syna Bożego w staropolskich i szesnastowiecznych przekładach Ewangelii
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Przedmiotem artykułu są różne występujące w staropolskich i szesnastowiecznych przekładach Ewangelii apelatywne nazwy Jezusa, podzielone na nazwy stosowane przez Niego samego oraz Jego uczniów. Są wśród nich takie, jak: ... -
Hiponimizacja polskich ekwiwalentów greckich leksemów z pola semantycznego DZIECKO w Nowym Testamencie Biblii Jakuba Wujka (1599)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)W Nowym Testamencie Biblii Jakuba Wujka (1599) nieuzasadnionej kontekstowo hiponimizacji podlegają niektóre ekwiwalenty ambiwalentnych pod względem płci greckich leksemów z pola semantycznego DZIECKO: παιδίον, παίς, τεκνίον, ... -
O rytmiczności prozatorskiej parafrazy Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Przedmiotem artykułu jest zagadnienie rytmiczności prozatorskiej parafrazy Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja. Analiza wybranych składniowych (paralelizmy składniowe) oraz fonetycznych środków stylistycznych (anafory, ... -
Filologiczne przestrzenie polskich psałterzy. Od stanu uporządkowania ku nowym zadaniom badawczym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Artykuł dotyczy wybranych zagadnień filologicznych polskiej literatury psałterzowo-biblijnej, znajdującej regularne poświadczenia w historii polszczyzny od doby staropolskiej po współczesność. Opracowanie jest próbą ... -
O niektórych porządkach w języku i tekście
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Przedmiotem obserwacji jest lista jako rezultat porządkowania języka bądź tekstu. Pokazuje się trzy jej przykłady na różnych etapach rozwoju piśmienności i mowy: 1) rejestr w szesnastowiecznej drukowanej edycji Biblii, 2) ... -
Słowotwórcze i leksykalne zróżnicowanie formacji wariantywnych na przykładzie gwarowych nazw człowieka, który stale kłamie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Gwary, stanowiące jedną z najbardziej reprezentatywnych odmian polszczyzny mówionej, okazują się szczególnie wdzięcznym polem dla badań słownictwa emocjonalnie nacechowanego, a to dlatego iż z jednej strony charakteryzują ... -
Trwałość idealnego terminu na przykładzie polskiej terminologii medycznej przełomu XIX i XX wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Podstawą analizy było 940 najlepszych terminów (idealnych terminów) z szeregów synonimicznych ze Słownika terminologii lekarskiej polskiej z 1881 roku. Celem tej analizy była odpowiedź na pytanie o trwałość idealnych ... -
Kształtowanie się pojęcia czasu w językach słowiańskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Historia oznaczeń czasu w językach słowiańskich jest rezultatem abstrakcyjnego i jednocześnie klasyfikującego działania świadomości ludzkiej. W sposobach jego oznaczania odzwierciedliło się rozpoznawanie otaczającego świata ... -
Czy pojęcie kryptotypu służy uporządkowaniu polszczyzny?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)B.L. Whorf stworzył pojęcie kryptotypu, ucząc się języków Indian i zastosował je do opisu języka angielskiego. Doświadczenia w nauczaniu cudzoziemców języka polskiego jako obcego wskazują na możliwość użycia tego terminu ... -
Tekst w tekście i o tekście
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Autorka w oparciu o bogatą literaturę na temat parentezy we współczesnym języku polskim poszukuje narzędzi do rozpoznania parentez w starych tekstach, do których odbioru brakuje nam kompetencji językowej, a przy tym — nie ... -
Światowa mowa volapük (wolapik) — kariera i bariera
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Celem artykułu jest zaprezentowanie wybranych podręczników do nauki języka volapük wydanych w latach 80. XIX wieku jako tekstów propagujących zapomnianą dziś ideę używania międzynarodowego języka pomocniczego o nazwie ... -
Publikacje naukowe oraz podręczniki szkolne Polski Ludowej w świetle recenzji cenzorskich z lat 50. XX wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)W artykule omawiam wybrane strategie cenzorskie wobec piśmiennictwa naukowego i oświatowego ocenianego przez urząd cenzury w latach 50. XX wieku: ewaluację cytowanej w dziele literatury, wyingerowanie informacji poufnych ... -
Protokoły Towarzystwa Polskich Rzemieślników w Zielonej Górze jako uporządkowana relacja z zebrania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Podjęte w niniejszym artykule rozważania, dotyczące sposobów realizacji cech stylowych właściwych protokołowi przez piszących sprawozdania z przebiegu zebrań Towarzystwa Polskich Rzemieślników w Zielonej Górze, a więc ... -
Osoby w sądzie. Określenia osób w sprawie rozwodowej na przykładzie tłumaczeń Kodeksu Napoleona
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Artykuł podejmuje problem kształtowania się polskiej terminologii prawnej w pierwszej połowie XIX wieku po wprowadzeniu Kodeksu Napoleona jako prawa obowiązującego w Księstwie Warszawskim. Analiza dotyczy nazw osób w sprawie ... -
Patent w dawnej Polsce — wokół gatunku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Celem artykułu jest wskazanie cech gatunkowych osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych patentów rozumianych jako ‘ustawy, akty stanowiące prawo’. Za kanoniczne dla wzorca strukturalnego uznane zostały następujące składniki ... -
Formuły z udziałem verba dicendi sterujące zachowaniami językowymi odbiorcy w Zwierciadle saskim Pawła Szczerbica (XVI wiek)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Artykuł jest poświęcony zachowaniom językowym warunkowanym funkcjonalnie. Bazę materiałową stanowi Speculum Saxonum albo Práwo Sáskie y Magdeburskie Pawła Szczerbica z XVI wieku. Celem pracy jest wyjaśnienie, w jakim ... -
O sposobach oddziaływania na odbiorcę w uniwersałach doby średniopolskiej (na przykładzie uniwersałów sejmików wiszeńskich)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Uniwersały doby średniopolskiej to akty prawne, których illokucja sprowadza się do zwoływania pospolitego ruszenia lub szlachty na sejm. Poza typowymi środkami impresywnymi pojawiają się w nich mechanizmy perswazyjne. Są ... -
Wątki genologiczno-pragmatyczne w wybranych pracach Marka Cybulskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Artykuł zawiera omówienie podstawowych założeń historiozoficznych i wyborów metodologicznych, którymi profesor Marek Cybulski, historyk języka polskiego, kieruje się w swoich badaniach. U podstaw współczesnej refleksji ... -
Łódzko-zielonogórski Wybór tekstów z dziejów języka polskiego (2015) pod redakcją Marka Cybulskiego na tle chrestomatii polskich, słowiańskich i niesłowiańskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018-12-30)Przedmiotem artykułu jest ocena Wyboru (2015) pod redakcją M. Cybulskiego na tle chrestomatii polskich oraz wybranych słowiańskich i niesłowiańskich. O dużym znaczeniu tego dzieła w językoznawstwie polonistycznym decyduje ...