Semantische Zusammenhänge zwischen imperativischen und konjunktionalen Konditionalsätzen im Polnischen und im Deutschen
Abstract
Przedmiotem badań niniejszego artykułu jest pokrewieństwo semantyczne
miedzy imperatywną konstrukcją zdaniową, która wyraża pewien warunek, a spójnikowym
zdaniem warunkowym. Jeśli imperatyw wyraża żądanie, którego spełnienie
jest warunkiem wykonania jakiejś czynności, wówczas wkracza on jakby w zakres
znaczeniowy zdania warunkowego. Między imperatywnym a spójnikowym zdaniem warunkowym istnieje wprawdzie związek semantyczny, nie ma jednak między nimi
ekwiwalencji semantycznej. Warunek do spełnienia wyrażonej w zdaniu głównym
czynności ujęty jest przez nadawcę w obydwóch konstrukcjach zdaniowych w różny
sposób, w spójnikowym zdaniu warunkowym nadawca wykazuje pewną obojętność
w stosunku do wyrażonego przez niego zdarzenia. Natomiast w imperatywnym zdaniu
warunkowym istnieje między nadawcą a odbiorcą (odbiorcami) szczególny
stosunek semantyczny, ponieważ żądanie przyjmuje - charakter propozycji. Dlatego
też spójnikową konstrukcję zdaniową możemy traktować w przeciwieństwie do
konstrukcji imperatywnej pod względem wartości semantyczno -pragmatycznej jako
nienacechowaną. Imperatywne zdanie warunkowe różni się od spójnikowego
zdania warunkowego przede wszystkim tym, że warunki do wykonania nazwanej w
zdaniu głównym czynności, które wyraża zdanie imperatywne, traktować należy
jako presupozycje. Jeśli Istnieją przesłanki do przekształcenia spójnikowego
zdania warunkowego w imperatywne zdanie warunkowe, wówczas efektem tego przekształcenia
jest struktura o innym znaczeniu, która zawiera w sobie znaczenie
zdania warunkowego, względnie bazuje ona na jego znaczeniu. Jeśli imperatywne
zdanie warunkowe przekształcone jest w zdanie warunkowe spójnikowe, wówczas
dochodzi do redukcji znaczeń, które sprecyzowane są w konstrukcji imperatywnej.
Collections