| dc.contributor.author | Kuran, Magdalena | |
| dc.date.accessioned | 2014-12-15T14:29:17Z | |
| dc.date.available | 2014-12-15T14:29:17Z | |
| dc.date.issued | 2012 | |
| dc.identifier.issn | 2299-7458 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/5931 | |
| dc.description.abstract | The article refers to the Good Friday sermon (Raj niebieski na ziemi, potopem złości i okrucieństwa
żydowskiego zniesiony […], 1655) by baroque preacher, Mikołaj Szomowski. It is the only known sermon by this author. The paper discusses how the preacher read
and used works of ancient Roman writers (Valerius Maximus, Plutarchus, Pliny the
Elder, Seneca, Vergil, Martial, Ovid). The author of this article investigates the purpose
of the citations, their interpretation and adaptation for the Christian context.
These excerptions show Szomowski’s erudition and — indirectly — the character of
baroque education and preaching, which were based on ancient rhetoric, poetics and
literature. The problem with Szomowski’s interpretation of ancient authors lies,
however, in the fact that quotations from Roman literature are used for a biblical
exegesis and are just as important as the Bible. Perhaps it was the reason why
Szomowski published only the one sermon. | en |
| dc.language.iso | pl | pl_PL |
| dc.publisher | Primum Verbum | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze;1 | |
| dc.subject | Mikołaj Szomowski | pl_PL |
| dc.subject | kazania na Wielki Piątek | pl_PL |
| dc.title | Barokowy kaznodzieja czyta rzymskich pisarzy (na przykładzie wielkopiątkowego kazania Mikołaja Szomowskiego Raj niebieski na ziemi, potopem złości i okrucieństwa żydowskiego zniesiony […]) | pl_PL |
| dc.title.alternative | Baroque Preacher Reads Roman Authors (on the example of Mikołaj Szomowski’s Good Friday Sermon Raj niebieski na ziemi, potopem złości i okrucieństwa żydowskiego zniesiony […]) | en |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.page.number | 189-207 | pl_PL |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki. Wydział Filologiczny, Katedra Literatury Staropolskiej i Nauk Pomocniczych | pl_PL |
| dc.references | Anna Ludwika Czerny, Co to są „Pisma” Kolumba i kim był Kolumb, [w:] K. Kolumb, Pisma, przekład, przypisy i przedmowa A. L. Czerny, Warszawa 1970, s. 8–9 | |
| dc.references | Arthur Eyffinger, The fourth man, [w:] Grotius and the Stoa, pod red. H. W. Blooma i L. C. Winkela, “Grotiana. A journal under the auspices of the Grotiana Foundation. New Series” 2001/2002, t. 22/23, s. 133–137 | |
| dc.references | Benedykt Chmielowski, Nowe Ateny…, Kraków, 1968, s. 412–413 | |
| dc.references | Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r. Transkrypcja typu „B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy ks. J. Frankowski, wyd. 3, Warszawa 2000, s. 2152 | |
| dc.references | Calvin’s commentary on Seneca’s “De Clementia”, wstęp, tłum. i oprac. F. L. Battles i A. M. Hugo, Leiden 1969, s. 58 | |
| dc.references | Carthagena, Homiliae catholicae in universa christianae religionis arcana…, Lutetiae Parisiorum 1616, k. 816 | |
| dc.references | Craig Williams, A Martial Reader. Selections from the Epigrams, Illinois 2011, s. 2 | |
| dc.references | Cristóbal Colón, Libro de las profecías, wstęp, tłum. i oprac. K. Brigham, Barcelona 1992, s. 142 | |
| dc.references | Desiderius Erasmus, Collected works of Erasmus. Poems, tłum. C. H. Miller, red. i oprac. H. Vredeveld, t. 85, University of Toronto Press 1993 | |
| dc.references | Dicta. Zbiór łacińskich sentencji, przysłów, zwrotów, powiedzeń z indeksem osobowym i tematycznym, oprac. i red. Cz. Michalunio SJ, Kraków 2005, s. 508 | |
| dc.references | Enciclopedia Akal de Emblemas Españoles Ilustrados, A. B. Vistarini, J. T. Cull , Madrid 1999, s. 223–225 | |
| dc.references | Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, oprac. L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 2004, s. 669 | |
| dc.references | Glenn W. Most, The Judas of the Gospels and the Gospel of Judas, [w:] The Gospel of Judas in con-text: proceedings of the First International Conference on the Gospel of Judas, Paris, Sorbonne, October 27th–28th 2006, pod red. M. Scopello, Leiden 2008, s. 76–77 | |
| dc.references | Herbert Jennings Rose, The Eclogues of Vergil, California, London 1942, s. 156 | |
| dc.references | Jan Ignacy Korytkowski, Arcybiskupi gnieźnieńscy, prymasowie i metropolici polscy od r. 1000 aż do r. 1821, Poznań 1887–1892 oraz K. Śmigiel, Słownik biograficzny arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski, Poznań 2002 | |
| dc.references | Jerzy Banach, Hercules Polonus. Studium z ikonografii sztuki nowożytnej, Warszawa 1984, s. 73–77, 93–94 | |
| dc.references | Jerzy Józef Kopeć, Dzieje nabożeństwa drogi krzyżowej, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 1974, t. 21, z. 4, s. 46–47 | |
| dc.references | Jerzy Kochanowicz SJ, Początki jezuickiej kapeli i bursy muzycznej w Krakowie, [w:] Jezuicka ars historica. Prace ofiarowane Księdzu Profesorowi Ludwikowi Grzebieniowi SJ, pod red. M. Inglota SJ, S. Obirka SJ, Kraków 2001, s. 266 | |
| dc.references | Joseph Romm, New world and ‘novos orbes’: Seneca in the Renaissance. Debate over Ancient Knowledge of the Americas, [w:] The Classical tradition and the Americas, t. I. 1, pod red. W. Haase’a, M. Reinholda, Berlin 1993, s. 84–87 | |
| dc.references | Karol Estreicher, Bibliografia polska, t. 19, Kraków 1903, s. 292 | |
| dc.references | Karol Mecherzyński, Historia wymowy w Polsce, t. 3, Kraków 1860 | |
| dc.references | Kasper Niesiecki, Herbarz polski, t. 8, Lipsk 1841, s. 627–628 | |
| dc.references | Kathleen Coleman, Fatal charades. Roman executions staged as mythological enactments, „Journal of Roman Studies” 1990, t. 80, s. 44–73 | |
| dc.references | Kazimierz Obrycki, Apokryficzna korespondencja między Seneką i świętym Pawłem, [w:] Apokryfy Nowego Testamentu. Listy i apokalipsy chrześcijańskie, pod red. M. Starowieyskiego, Kraków 2002, s. 55–66 | |
| dc.references | Larry L. Welborn, Paul, the fool of Christ. A Study of Corinthians 1–4 in the Comic – Philosophic Tradition, London 2005, s. 99–100 | |
| dc.references | Ludwik Piechnik SJ, Jezuickie seminaria diecezjalne w Polsce (1564–1773), [w:] Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Wybór artykułów, Kraków 1994, wyb. i oprac. J. Paszenda, s. 77 | |
| dc.references | Manfred Lurker, Słownik obrazów i symboli biblijnych, Poznań 1989, s. 124 | |
| dc.references | Marcus Valerius Martialis, Spectatulorum liber / Księga widoków rzymskich Domicyjana cesarza, przeł. J. E. M[inasowicz], Warszawa 1759, s. 10–11 (w. 1–6) | |
| dc.references | Ovid’s Metamorphoses, Books 1–5, wstęp i komentarze W. S. Anderson, University of Okla-homa Press 1997, s. 130 (w. 92–94) | |
| dc.references | Pierre de Ronsard, Hymnes avec une introduction et des notes, oprac. A. Py, Librairie Droz, Genève 1978, s. 265–274 | |
| dc.references | Pliniusz Starszy, Historii naturalnej ksiąg XXXVII, przeł. J. Łukaszewicz, t. 1, Poznań 1845, s. 389 | |
| dc.references | Publiusz Wergiliusz Maro, Eneida, przeł. T. Karyłowski, oprac. S. Stabryła, Wrocław 1981, BN II 29, s. 81 | |
| dc.references | Robert Graves, Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, wstęp A. Krawczuk, Warszawa 1974, s. 452, 460–461 (132.b oraz 132.3) | |
| dc.references | Seneca Christianus id est Flores Christiani ex L. Annaei Senecae Epistolis Collecti et in XXXVIII. Capita digesti, München, 1737, s. 4–5, 19–20, 45–50 | |
| dc.references | Seneca, Hercules furens: a critical text with introduction and commentary, pod red. J. G. Fitcha, Cornell University Press, New York 1987, s. 87 (w. 619), 96 (w. 903), 101 (w. 1065) | |
| dc.references | Seneca, Oedipus, Agamemnon, Thyestes, Hercules on Oeta, Octavia, tłum. i red. J. G. Fitch, Harvard 2004, s. 496 (w. 1989) | |
| dc.references | Seneka, Medea, przekład, przedmowa, wstęp i przypisy E. Wesołowska, Poznań 2000, s. 19 | |
| dc.references | Stanisław Stabryła, Nota wydawcy, [w:] Owidiusz, Metamorfozy, przeł. A. Kamieńska, oprac. S. Stabryła, Wrocław 2004, s. CXXIX | |
| dc.references | Tadeusz Bieńkowski, Fabularne motywy antyczne w dramacie staropolskim i ich rola ideowa. Studium z dziejów kultury staropolskiej, Wrocław 1967, s. 108–109 | |
| dc.references | Thomas Wiedemann, Emperors and gladiators, Taylor & Francis e–Library 2002, s. 84–85 | |
| dc.references | Valerius Maximus, Dictorum Factorumque Memorabilium Exempla, Lugduni 1550, s. 258–259 | |
| dc.references | Weitenauer, Subsidia eloquentiae sacrae […]. Liber V. de usu SS. Scripturarum ad eloquentiam sacram…, t. 5, Friburgi 1764, s. 99 | |
| dc.references | Wiesław Pawlak, Koncept w polskich kazaniach barokowych, Lublin 2005, s. 210 | |
| dc.references | Zofia Głombiowska, La première version des Élégies de J. Kochanowski, „Humanistica Lovaniensia. Journal of neolatin studies” 1978, t. 27, s. 199 | |
| dc.contributor.authorEmail | kuranma@o2.pl | pl_PL |
