In the world of medieval symbols. Depiction of a shield from the fresco of St. Martin’s Church in Wichów
Abstract
Już co najmniej od XIX w. w badaniach nad uzbrojeniem wykorzystywane są źródła ikonograficzne. Dzieła sztuki pozwalają nam również wniknąć w świat nieoświetlony zazwyczaj przez źródła materialne: mentalności, wiary, przesądów.
Z ilustracją takiej sytuacji mamy prawdopodobnie do czynienia również
w wypadku fresków w kościele p.w. św. Marcina w podżagańskim Wichowie.
Malowidła z Wichowa mogły powstać na podstawie malarstwa tablicowego, lub
pewniej miniaturowego. Kompozycja interesującego nas Ukrzyżowania nawiązuje do form znanych z czeskich oraz śląskich rękopisów iluminowanych z przełomu XIV i XV stulecia oraz początków wieku XV. Według poznańskiej badaczki pozwala to uznać je za dzieło miejscowej twórczości cechowej rozwijane na użytek
dydaktyki w kościołach parafialnych.
W niniejszym tekście interesować będzie nas przede wszystkim występująca
w scenie Ukrzyżowania Chrystusa tarcza, którą dzierży wskazujący na Ukrzyżowanego dowódca jego oprawców. Na trójkątnego kształtu zabytku wyobrażono
twarz brodatego mężczyzny o satyrycznie powiększonych oczach i nosie. Typologicznie tarcza mieści się w formach trójkątnych, występujących głównie w XIII
i XIV w. Ich występowanie w wieku XV nie powinno jednak dziwić, gdyż były one
jako tarcze funeralne używane również w tym czasie.
Collections