„Raz cię ucieszy, a dziesięć zasmęci” Wizerunek kobiety w kalendarzach zamojskiego profesora Stanisława Niewieskiego z drugiej połowy wieku XVII

Abstract

The aim of the article is to analyze the image of women in satirical epigrams from calendars written by Stanisław Niewieski (ca. 1645–1699), professor of physics, mathematics and medicine, rector of the Zamość Academy. His calendars are distinguished from others by the large number of short poems on social and moral themes, most of which concern women. Despite the growing interest in women’s issues, these texts have not yet been analyzed in terms of showing women in them. The article analyzes Niewieski’s texts, presents what content inspired his work, and compares it with other examples of Polish anti-woman satire of 17th century.

Celem artykułu jest analiza wizerunku kobiety w satyrycznych epigramatach z kalendarzy autorstwa Stanisława Niewieskiego (ok. 1645–1699), profesora fizyki, matematyki i medycyny, rektora Akademii Zamojskiej. Kalendarze jego autorstwa wyróżniają się na tle innych dużą liczbą krótkich utworów wierszowanych o tematyce społeczno-obyczajowej, które w większości dotyczą kobiet. Mimo wzrostu zainteresowania tematyką kobiecą, teksty te nie były dotychczas analizowane pod kątem ukazania w nich kobiet. W artykule dokonano analizy tekstów Niewieskiego, zaprezentowano, jakimi treściami była inspirowana jego twórczość, a także porównano ją z innymi przykładami polskiej satyry antykobiecej XVII w.