Estetyka brzydoty w liryce Gottfrieda Benna – zarys pracy doktorskiej

Abstract

Motyw brzydoty w liryce Gottfrieda Benna jest nieodzowny w jego twórczości, tymczasem badania koncentrują się przede wszystkim na poglądach ideologicznych oraz na medycznych aspektach z życia autora. Estetyka brzydoty w liryce Benna wydaje się być traktowana drugorzędnie, mimo ze miała ogromny wpływ na jego twórczość oraz życie. Zadaniem niniejszego artykułu jest przybliżenie roli motywu brzydoty w liryce autora oraz przedstawienie obecnego staniu badań nad tym tematem. Mimo iż kategoria estetyczna brzydoty w szczególności rozpowszechniona była w modernizmie, należy dodać, że była obecna również przed nim. Rozważania na temat kategorii brzydoty sięgają starożytności, kiedy to dla greckich filozofów i myślicieli ważna była próba zdefiniowania piękna oraz stojącej do niego w opozycji, brzydoty. Kategoria estetyczna brzydoty w literaturze ukazywana jest jako przeciwieństwo do piękna, niewinności, dobra. Często zestawiana jest ze złem, demonami lub ludzkimi tragediami. Brzydota nie tylko stoi w opozycji do piękna, lecz także jest nieodzownym jego elementem, dzięki któremu jesteśmy w stanie stwierdzić, co tak naprawdę nas zachwyca, a co w naszym mniemaniu dalekie jest od indywidualnego ideału.

The motive of ugliness in the lyric poetry of Gottfried Benn is an integral element of his work, whereas research concentrates mainly on ideological views as well as professional medical experience of the German author. These issues undoubtedly have influence on Benn’s poetry, however, the aesthetics of ugliness, which is a key element here, appears to be treated secondarily. The aim of this article is to present the motive of ugliness in the lyric poetry of the author as well as present the current status of research on this subject. Academicism of the motive of ugliness dates back to ancient times, when the crucial point for Greek philosophers and thinkers was to try to define beauty and its opposite – ugliness. The aesthetic category of ugliness in literature is presented as the opposite to beauty, innocence and good. It is often compared to evil, demons and human tragedies. Although the aesthetic category of ugliness was especially common in modernism, it must be mentioned that it was also present previously.