Metafizyka światła. Wstęp do panteistycznej ekofilozofii Henryka Skolimowskiego

Abstract

The main thesis of this article is the assumption that Henryk Skolimowski’s metaphysics of light constitutes an original metaphysical concept and, moreover, that it could only have been written at the end of the twentieth century and only by a personality with a deeply interdisciplinary orientation. Skolimowski was undoubtedly erudite, not only in terms of the history of Western and Far Eastern philosophy, but also in the mathematical and natural sciences. He was a philosopher by training, and in his youth he also obtained a master’s degree in geodesy, which left its mark in such a way that he continued to deepen his knowledge in the mathematical and natural sciences for the rest of his life. Hence, his mindset was profoundly interdisciplinary. For a full understanding of Skolimowski’s metaphysical conception of light, it is crucial to break away from traditional metaphysical dualisms, especially those initiated by the Platonic tradition and continued by the Judeo-Christian tradition, whose apogee is the philosophy of Rene Descartes.

Główną tezą artykułu jest założenie, że metafizyka światła Henryka Skolimowskiego stanowi oryginalną koncepcję metafizyczną, a także że mogła ona powstać tylko pod koniec XX w. i tylko spod pióra osobowości o nastawieniu głęboko interdyscyplinarnym. Skolimowski był niewątpliwym erudytą nie tylko w aspekcie historii filozofii zachodniej, jak i dalekowschodniej, ale też w naukach matematyczno-przyrodniczych. Z wykształcenia był filozofem, a w młodości uzyskał również magisterium z geodezji, co odcisnęło się piętnem w ten sposób, że pogłębiał swoją wiedzę w naukach matematyczno-przyrodniczych do końca swojego życia. Stąd jego umysłowość miała głęboko interdyscyplinarny charakter. Dla pełnego zrozumienia metafizycznej koncepcji światła Skolimowskiego kluczowe jest oderwanie się od tradycyjnych dualizmów metafizycznych, zwłaszcza tych zapoczątkowanych przez platońską tradycję i kontynuowanych przez tradycję judeo-chrześcijańską, których apogeum stanowi filozofia Rene Descartesa.