dc.contributor.author | Jachimowska, Katarzyna | |
dc.date.accessioned | 2025-02-03T14:29:39Z | |
dc.date.available | 2025-02-03T14:29:39Z | |
dc.date.issued | 2024-12-30 | |
dc.identifier.issn | 0208-6077 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/54459 | |
dc.description.abstract | The subject of the research was the names of centres for seniors. Over 300 units were recorded and subjected to axiolinguistic analyses. The description focused on three aspects: 1) axiological, 2) structural, 3) functional. The work also indicates the relations between axiology, semantics and linguistic pragmatics. The research has shown that names often disintegrate features stereotypically associated with old age. Moreover, it connotes commonly valued, desired and recognized attributes of social life, such as family or health. Intentionally chosen “speaking” names often refer to the religious context, referring to events and places known from the Bible, while foreign-language names are associated with a prosperous life and increase the prestige of the facility. In the examined material, attention was also paid to the structure of names and the functions they perform – descriptive, locating and informational, and pragmatic (marketing, persuasive). | en |
dc.description.abstract | Przedmiotem badań uczyniono nazwy ośrodków dla seniorów. Odnotowano ponad 300 jednostek, które poddano analizom aksjolingwistycznym. Opis skoncentrowano na trzech aspektach: 1) aksjologicznym, 2) strukturalnym, 3) funkcjonalnym. Praca wskazuje ponadto na relacje pomiędzy aksjologią, semantyką a pragmatyką językową. Przeprowadzone badania wykazały, że nazwy często reinterpretują stereotypowo przypisane starości cechy. Ponadto konotują powszechnie cenione, pożądane i uznane atrybuty życia społecznego, takie jak rodzina czy zdrowie. Intencjonalnie dobrane nazwy „mówiące” często odwołują się do kontekstu religijnego, nawiązując do wydarzeń i miejsc znanych z Biblii, zaś obcojęzyczne – kojarzą się z dostatnim życiem i podnoszą prestiż placówki. W badanym materiale zwrócono ponadto uwagę na strukturę nazw oraz funkcje przez nie pełnione – deskryptywną, lokalizująco-informacyjną oraz pragmatyczną (marketingową, perswazyjną). | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica;2 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | aksjolingwistyka | pl |
dc.subject | nazwy domów opieki dla seniorów | pl |
dc.subject | seniorzy | pl |
dc.subject | starzenie się | pl |
dc.subject | wartościowanie | pl |
dc.subject | axiolinguistics | en |
dc.subject | names of old people’s homes | en |
dc.subject | senior citizens | en |
dc.subject | ageing | en |
dc.subject | valuing in language | en |
dc.title | Dom Spokojnej Starości „Baśniowe Zacisze” – o nazwach ośrodków dla seniorów w aspekcie aksjolingwistycznym | pl |
dc.title.alternative | “Baśniowe Zacisze” Retirement Home – about the names of centres for seniors in the axiolinguistic aspect | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 177-192 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki | pl |
dc.identifier.eissn | 2450-0119 | |
dc.references | Bańko M., 2005, Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych, Warszawa: PWN. | pl |
dc.references | Bartmiński J., 1991, Projekt i założenia ogólne słownika aksjologicznego, w: J. Bartmiński, J. Puzynina (red.), „Język a Kultura”, t. 2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, s. 190–210. | pl |
dc.references | Chabior A., 1995, Rozumienie starości i jej akceptacja. Stan badań, „Kieleckie Studia Pedagogiczne i Psychologiczne”, t. 10, s. 123–133. | pl |
dc.references | Gałkowski A., 2008, Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. | pl |
dc.references | Gibka M., 2018, Funkcje nazw własnych bohaterów w strukturze powieści: ujęcie teoretyczne i praktyczne zastosowanie, Koszalin: Wydawnictwo Politechnika Koszalińska. | pl |
dc.references | Handke R., 1992, Komunikacja aksjologiczna — nośniki wartości w dziele literackim, w: S. Sawicki (red.), Problematyka aksjologiczna w nauce o literaturze. Studia, Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 199–222. | pl |
dc.references | http://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/pomoc-spoleczna-17087802/art-56 (dostęp: 10.01.2024). | pl |
dc.references | http://www.bibonom.ijp.pan.pl (dostęp: 8.05.2024). | pl |
dc.references | http://www.medonet.pl (dostęp: 5.02.2024). | pl |
dc.references | Kataryńczuk-Mania L., Gebreselassie J., 2018, Kompetencje komunikacyjne seniorów — wybrane wątki, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 19, s. 151–161. https://doi.org/10.34768/dma.vi19.50 | pl |
dc.references | Kielar-Turska M., Byczewska-Konieczny K., 2014, Specyficzne właściwości posługiwania się językiem przez osoby w wieku senioralnym, w: S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Biomedyczne podstawy logopedii, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 429–443. | pl |
dc.references | Kononowska A., 2006, Nazwy własne w wyrażaniu emocji, w: K. Michalewski (red.), Wyrażanie emocji, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 44–52. | pl |
dc.references | Krajowy Rejestr Domów Opieki, http://www.krdo.pl (dostęp: 25.02.2024). | pl |
dc.references | Kramkowska E., 2022, „Starość? Sama definicja? To jest skomplikowane…”. Wokół rozumienia pojęcia starości przez przedstawicieli różnych pokoleń, „Zeszyty Naukowe KUL”, t. 65, nr 3 (259), s. 7–29. https://doi.org/10.31743/znkul.14550 | pl |
dc.references | Laskowska E., 1992, Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej. | pl |
dc.references | Łuczyński E., 2018, Miejsce języka ludzi starszych wśród odmian współczesnej polszczyzny, w: W. Tłokiński, S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Gerontologopedia, Gdańsk: Harmonia Iniversitas, s. 108–138. | pl |
dc.references | Milewski S., Kaczorowska-Bray K., 2015, Późna dorosłość jako przedmiot zainteresowania współczesnej logopedii – perspektywy badawcze, w: S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Metodologia badań logopedycznych z perspektywy teorii i praktyki, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 153–170. | pl |
dc.references | Mrózek R., 2004, Nazwy własne jako przedmiot badawczy onomastyki, w: R. Mrózek (red.), Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 9–20. | pl |
dc.references | MSTiPF – Podsiad A., Więckowski Z. (oprac.), 1983, Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax. | pl |
dc.references | Nikołajczuk K., 2013, Czy »starość nie radość«? Polska frazeologia oznaczająca starość przez pryzmat teorii pól, „Język Polski”, nr 93 (3), s. 162–173. https://doi.org/10.31286/JP.93.3.3 | pl |
dc.references | Pajewska E., 2019, Tendencje w tworzeniu nazw własnych powiązanych z życiem i funkcjonowaniem seniorów w przestrzeni publicznej, w: A. Chomová, J. Krško, I. Valentová (red.), Konvergencie a divergencie w proprialnej sfére, Bratislava: Vydavatel’stvo Slovenskej akadémie vied, s. 490–502. | pl |
dc.references | Puzynina J., 1997, Lingwistyka a rozumienie tekstu, w: J. Puzynina (red.), Słowo — wartość — kultura, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, s. 35–51. | pl |
dc.references | Puzynina J., 2003, Wokół języka wartości, w: J. Bartmiński (red.), Język w kręgu wartości. Studia semantyczne, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 25–34. | pl |
dc.references | Puzynina J., 2004, Problemy wartościowania w języku i w tekście, „Etnolingwistyka”, t. 16, s. 179–189. | pl |
dc.references | Rutkiewicz-Hanczewska M., 2016, Neurobiologia nazywania. O anomii proprialnej i apelatywnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. | pl |
dc.references | Rutkowski M., 2001, Wstępna charakterystyka funkcji nazw własnych, „Onomastica”, t. 46, s. 7–29. | pl |
dc.references | Rutkowski M., Hącia A. (red.), 2022, Nazwy własne w języku i społeczeństwie, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. | pl |
dc.references | Rzadkiewicz M., Łazarewicz M., 2018, Komunikacja ze starszymi osobami w kontekście relacji społecznych, w: W. Tłokiński, S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Gerontologopedia, Gdańsk: Harmonia Iniversitas, s. 180–199. | pl |
dc.references | Siwiec A., 1998, Nazwy własne w prozie Michała Choromańskiego, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. | pl |
dc.references | Siwiec A., 2012, Nazwy własne obiektów handlowo-usługowych w przestrzeni miasta, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. | pl |
dc.references | SJP PWN — M. Szymczak (red.), 2002, Słownik języka polskiego PWN, Warszawa. | pl |
dc.references | Skowronek B., 2022, Nazwy zespołów i tytuły utworów disco polo. Rekonesans onomastyczno-kulturowy, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, t. 17, s. 235–244. https://doi.org/10.24917/20831765.17.18 | pl |
dc.references | Straś-Romanowska M., 2007, Późna dorosłość. Wiek starzenia się, w: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, Warszawa: PWN, s. 263–292. | pl |
dc.references | Sytuacja osób starszych w Polsce w 2022 roku (raport GUS), http://stat.gov.pl (dostęp: 10.02.2024). | pl |
dc.references | Sztompka P., 2002, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Znak. | pl |
dc.references | Tłokiński W., 1990, Mowa ludzi u schyłku życia, Warszawa: PWN. | pl |
dc.references | Tłokiński W., Olszewski H., 2014, Zaburzenia mowy związane z wiekiem, w: S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Biomedyczne podstawy logopedii, Gdańsk: Harmonia Universalis, s. 410–427. | pl |
dc.references | Tokarski R., 2001, Słownictwo jako interpretacja świata, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 343–370. | pl |
dc.references | Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych (Dz.U. 2015 poz. 1705), Internetowy System Aktów Prawnych (dostęp: 14.02.2024). | pl |
dc.references | Witkowski J.M., 2018, Zmiany biologiczne zachodzące z wiekiem, w: W. Tłokiński, S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Gerontologopedia, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis, s. 36–58. | pl |
dc.references | WSJP – Żmigrodzki P. (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, http://www.wsjp.pl (dostęp: 1.03.2024). | pl |
dc.contributor.authorEmail | katarzyna.jachimowska@uni.lodz.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6077.58.2.11 | |
dc.relation.volume | 58 | |