O strukturach z czasownikami cogitandi i sentiendi oraz ich funkcjach w powieści Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza

Abstract

Artykuł dotyczy zbioru czasowników cogitandi i sentiendi, wyekscerpowanych z powieści Bez dogmatu H. Sienkiewicza. Analiza obejmuje 500 okurencji 118 leksemów czasownikowych — 46 cogitandi oraz 72 sentiendi. Melodramatyczna fabuła powieści i forma pamiętnika pozwalały spodziewać się wysokiej frekwencji tychże czasowników. Czasowniki cogitandi są częstsze, ale zbiór czasowników uczuć w analizowanych fragmentach powieści jest bogatszy i bardziej zróżnicowany. Analiza językoznawcza pokazała, w jaki sposób pisarz poprzez stylistyczne wybory ukazał wewnętrzny świat (myśli, wspomnień i uczuć) głównego bohatera i pozostałych postaci.

The paper focuses on the set of mental and emotional units (cogitandi and sentiendi verbs) which were taken from the novel entitled Bez dogmatu written by Henryk Sienkiewicz. The analysis encompasses 500 occurrences of 118 verbs — 46 cogitandi and 72 sentiendi ones. The theme of the novel, which is a love drama, and the narration in the form of a diary allow the supposition of a wide range of analysed predicates. Cogitandi verbs are more frequent in the studied text, but the scope of sentiendi verbs is much wider and more diverse. The number of single emotional units is higher than mental ones. The conducted analysis confirms the adopted hypothesis regarding the frequency of occurrence of the said verbs. The linguistic investigation shows the way in which the writer, through his decisions about the stylistic form, presents the internal world (emotions, memories, thoughts) of the main hero and other characters.