dc.contributor.author | Michalik, Jakub | |
dc.contributor.author | Openkowski, Rafał | |
dc.contributor.author | Dudziński, Tomasz | |
dc.contributor.author | Kozłowski, Tomasz | |
dc.contributor.author | Grupa, Małgorzata | |
dc.contributor.author | Nalaskowski, Filip | |
dc.date.accessioned | 2025-01-07T13:46:17Z | |
dc.date.available | 2025-01-07T13:46:17Z | |
dc.date.issued | 2024-12-30 | |
dc.identifier.issn | 0208-6034 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/54100 | |
dc.description.abstract | Footwear has long been a vital component of human attire, particularly for ancient warriors, knights, and soldiers over the centuries. Along with the development of technology and warfare, footwear has also been transformed many times in numerous ways. The primary objective behind those changes was to create better foot protection against various traumas and ensure greater comfort while walking. However, even the most durable boots eventually succumbed to wear and tear due to excessive use or mechanical damage, whether during times of war or peace. The boots unearthed from the death pits of Polish officers, executed by the Soviet NKVD in 1940, serve as examples of this reality. | en |
dc.description.abstract | Początek II wojny światowej na terenie Polski związany był z dwoma etapami rozbioru kraju: atakiem Niemiec 1 września i inwazją Związku Sowieckiego 17 września. Decyzja Stalina o masowej egzekucji wziętych do niewoli oficerów miała na celu zniszczenie warstw przywódczych i inteligencji. Do końca okupacji sowieckiej oficerowie, przedstawiciele administracji państwowej, a także wykształceni szeregowi żołnierze, byli typowani w obozach jenieckich i mordowani. Przez wiele lat temat ludobójstwa polskich oficerów przez Związek Radziecki był przemilczany. Dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX w. władze radzieckie wyraziły zgodę na ekshumacje masowych grobów ofiar represji NKWD przez polskich archeologów. W trakcie ekshumacji „dołów śmierci” pozyskano liczne przedmioty osobiste, dewocjonalia i odzież ofiar, w tym obuwie wojskowe, które czasami stanowiło jedyny zachowany element ubioru.To właśnie przedmioty osobiste ofiar z katyńskich grobów, a także stan zachowania ich obuwia, w tym przetarcia skóry, chałupnicze naprawy i modyfikacje, były dowodem na to, że polskich oficerów, po długim oczekiwaniu w obozie jenieckim, zamordowano, a ich ciała wrzucono do dołów śmierci. Prace ekshumacyjne prowadzone w latach dziewięćdziesiątych XX w. rzuciły nowe światło na fakt ludobójstwa przeprowadzanego przez Związek Radziecki na polskich oficerach. Mimo wszystko, nadal jest to niewielki krok w kierunku odkrycia prawdy o zbrodni katyńskiej, gdyż po wielu latach w Rosji wciąż dochodzi do fałszowania historii, a istotne dokumenty pozostają utajnione. | pl |
dc.language.iso | en | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica;39 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | Katyn | en |
dc.subject | Kharkiv | en |
dc.subject | Mednoye | en |
dc.subject | Ostashkov | en |
dc.subject | Kozelsk | en |
dc.subject | Starobilsk | en |
dc.subject | Bykivnia | en |
dc.subject | military boots | en |
dc.subject | Second Polish Republic | en |
dc.subject | death pits | en |
dc.subject | Katyń | pl |
dc.subject | Charków | pl |
dc.subject | Miednoje | pl |
dc.subject | Ostaszków | pl |
dc.subject | Starobielsk | pl |
dc.subject | Bykownia | pl |
dc.subject | obuwie wojskowe | pl |
dc.subject | II Rzeczpospolita | pl |
dc.subject | doły śmierci | pl |
dc.title | Tall Leather Boots From the Death Pits of Polish Officers – Victims of the Soviet Regime During World War II | en |
dc.title.alternative | Obuwie wojskowe z wysoką cholewą pochodzące z dołów śmierci oficerów polskich – ofiar reżimu radzieckiego w okresie II wojny światowej | pl |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 7-24 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Michalik, Jakub - Nicolaus Copernicus University in Toruń, Institute of Archaeology | en |
dc.contributor.authorAffiliation | Openkowski, Rafał - Nicolaus Copernicus University in Toruń, Institute of History and Archival Sciences | en |
dc.contributor.authorAffiliation | Dudziński, Tomasz - Grajewskie Centrum Kultury | en |
dc.contributor.authorAffiliation | Kozłowski, Tomasz - Nicolaus Copernicus University in Toruń, Institute of Archaeology | en |
dc.contributor.authorAffiliation | Grupa, Małgorzata - Nicolaus Copernicus University in Toruń, Institute of Archaeology | en |
dc.contributor.authorAffiliation | Nalaskowski, Filip - Nicolaus Copernicus University in Toruń, Faculty of Philosophy and Social Sciences | en |
dc.identifier.eissn | 2449-8300 | |
dc.references | Dąbrowska A. (2018), Mój ojciec widział katyńskie doły śmierci, http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/25191?t=Moj-ojciec-widzial-katynskie-doly-smierci (access: 12 X 2023). | en |
dc.references | Drążkowska A. (2001), Wybrane aspekty konserwacji przedmiotów z grobów oficerów polskich w Katyniu i Miednoje, [in:] A. Kola, J. Sziling (ed.), Charków – Katyń – Twer. W sześćdziesiątą rocznicę zbrodni, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, p. 145–153. | en |
dc.references | Drążkowska A. (2010), Conservation of Textiles Excavated from Polish Officers’ Collective Graves in Katyń and Kharkiv (Russ, Kharkov), “Fasciculi Archaeologiae Historicae”, 23, p. 97–102. | en |
dc.references | Drążkowska A., Grupa M. (1996), Uwagi o konserwacji przedmiotów znalezionych w grobach oficerów polskich w Katyniu i Charkowie. Zbrodnia nie ukarana. Katyń – Twer – Charków, “Zeszyty Katyńskie”, 6, p. 78–90. | en |
dc.references | Drążkowska A., Grupa M. (1998a), Wydobywanie i zabezpieczanie zabytków o złożonych strukturach surowcowych, [in:] Z. Kobyliński (ed.), Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Warszawa, p. 127–128. | en |
dc.references | Drążkowska A., Grupa M. (1998b), Wydobywanie i zabezpieczanie zabytków skórzanych, [in:] Z. Kobyliński (ed.), Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Warszawa, p. 117–121. | en |
dc.references | Drążkowska A., Grupa M., Płóciennik P., Rybka K., Szatkowski J., Zawadzka A. (2011), Using Vaccum Drying in Low Temperatures Technique for Cultural Heritage Objects of Leather Conservation. Wykorzystanie techniki suszenia próżniowego w niskich temperaturach do konserwacji zabytkowych skór, “Sprawozdania Archeologiczne”, 63, p. 353–381. | en |
dc.references | Frątczak S., Bydoń B., Ciesielski K. (2019), Martyrologia polskich jeńców wojennych w ZSRR, [in:] M. Skotnicki (ed.), Wrzesień 1939. Wojsko Polskie 1935–1939. Zbiory Muzeum Wojska Polskiego, Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa, p. 263–287. | en |
dc.references | Głosek M. (2015), Mogiły obywateli radzieckich w Lesie Katyńskim i Miednoje, [in:] O. Ławrynowicz, J. Żelazko (ed.), Archeologia totalitaryzmu. Ślady represji 1939–1956, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział; Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 205–216. | en |
dc.references | Grüner-Żarnoch E. (2001), Starobielsk w oczach ocalałych jeńców, Stowarzyszenie Katyń, Szczecin. | en |
dc.references | Grupa M. (1996), Z problematyki związanej z konserwacją zabytków z Charkowa i Katynia, [in:] Katyń, Miednoje, Charków. Odsłanianie śladów zbrodni, Muzeum Miasta Zgierza, Zgierz (Prace i Materiały), p. 75–78. | en |
dc.references | Grupa M. (1998), Z badań archeologiczno–ekshumacyjnych na cmentarzu oficerów polskich w Charkowie z 1995–1996 r. – impresje konserwatorskie, [in:] Zbrodnia katyńska. Upamiętnienie ofiar i zadośćuczynienie, “Zeszyty Katyńskie”, 9, p. 75–83. | en |
dc.references | Grupa M. (2001), Inskrypcje na przedmiotach wydobytych w trakcie ekshumacji szczątków oficerów polskich w Charkowie, [in:] A. Kola, J. Sziling (ed.), Charków – Katyń – Twer. W sześćdziesiątą rocznicę zbrodni, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, p. 155–167. | en |
dc.references | Grupa M., Kaźmierczak R. (2001), Dowody wydobyte z ziemi, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Warszawa. | en |
dc.references | Grupa M., Kozłowski T., Jankauskas R., Grupa D., Krajewska M., Krakowska S., Majorek M., Mosiejczyk J., Nowak M., Nowak S., Przymorska-Sztuczka M., Wojciechowska A. (2015), Tajemnice krypty w kaplicy św. Anny. Secrets of the Crypt in St. Ann chapel, Stowarzyszenie Centrum Aktywnych Gniew, Gniew. | en |
dc.references | Kola A. (2001), Prace archeologiczno-ekshumacyjne na cmentarzu oficerów polskich w Charkowie, [in:] A. Kola, J. Sziling (ed.), Charków – Katyń – Twer. W sześćdziesiątą rocznicę zbrodni, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, p. 119–144. | en |
dc.references | Kola A. (2005), Archeologia zbrodni. Oficerowie polscy na cmentarzu ofiar NKWD w Charkowie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika; Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Toruń. | en |
dc.references | Kola A., Góra M. (2015), Archeologiczne badania grobów polskich ofiar na tajnych cmentarzyskach NKWD w Charkowie (Piatichatki) i Kijowie (Bykownia), [in:] O. Ławrynowicz, J. Żelazko (ed.), Archeologia totalitaryzmu. Ślady represji 1939–1956, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział; Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 217–248. | en |
dc.references | Kowalski W. (2016), Bohaterowie z dołów śmierci, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. | en |
dc.references | Nowosad W., Grupa M., Grupa D. (2018), Relikty odzieży świeckiej. Secular Clothes Relics, [in:] M. Grupa, K. Jarzęcki, W. Nowosad (ed.), Historia kościoła św. Oswalda w Płonkowie. History of St. Oswald Church in Płonkowo, vol. II, Parafia Rzymskokatolicka p.w. Św. Maksymiliana Marii Kolbego i Św. Benedykta, Jana, Mateusza, Izaaka i Krystyna, Pierwszych Męczenników Polskich, Płonkowo, p. 65–78. | en |
dc.references | Paul A. (2006), Katyń. Stalinowska masakra i tryumf prawdy, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa. | en |
dc.references | Persak K. (2010), Ekshumacje katyńskie. Prace archeologiczno-ekshumacyjne w Charkowie, Katyniu i Miednoje w latach 1991–1996 i ich wyniki, “Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 4(111), p. 32–51. | en |
dc.references | Siemińska D. (2021), „Na zawsze pozostaną w naszej pamięci”. Ślady ofiar zbrodni katyńskiej na cmentarzu w Bykowni pod Kijowem, https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/ekshumacje/63717,Na-zawsze-pozostana-w-naszej-pamieci-Slady-ofiar-zbrodni-katynskiej-na-cmentarzu.html (access: 12 X 2023). | en |
dc.references | Smoliński A. (2001a), Zaopatrzenie Wojska Polskiego w obuwie w latach 1918–1921, [in:] Z. Karpus, L. Kuka, N. Kasparek (ed.), W kraju i na wychodźstwie. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sławomirowi Kalembce w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń–Olsztyn, p. 961–975. | en |
dc.references | Smoliński A. (2001b), Przyczynek do dziejów polskiego obuwnictwa wojskowego w latach 1918–1939, “Mars: problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały”, 10, p. 59–92. | en |
dc.references | Smoliński A. (2002a), But saperski wz. 31, “Mars: problematyka i historia wojskowości. Studia i Materiały”, 12, p. 45–68. | en |
dc.references | Smoliński A. (2002b), Jak wykonany był but saperski wz. 31, “Arsenał Poznański”, 11(1), p. 2–24. | en |
dc.references | Smoliński A. (2022a), Sposób wykonania przepisowego buta saperskiego wz. 1931. Przyczynek do dziejów starań o zdrowie oraz możliwości marszowe i sprawność bojową Żołnierzy Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, [in:] M. Franz, Z. Pilarczyk (ed.), Mare Integrans. Studia nad dziejami wybrzeży Morza Bałtyckiego. Pandemie, epidemie, choroby w życiu ludzi strefy Morza Bałtyckiego, vol. XVI, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, p. 217–251. | en |
dc.references | Smoliński A. (2022b), „W jednym łapciu. W jednym bucie…”. O problemach z zaopatrzeniem Wojska Polskiego w obuwie w latach 1918–1921, [in:] A. Niewiński (ed.), Sub vexillo servire. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu urodzin i pracy naukowej prof. Jana Ptaka, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim, p. 347–377. | en |
dc.references | Sypułkowski H.G. (1931a), Ministerstwo Spraw Wojskowych Departament Intendentury. Warunki techniczne materjałów wojskowych. Podkówki, Warszawa. | en |
dc.references | Sypułkowski H.G. (1931b), Ministerstwo Spraw Wojskowych Departament Intendentury. Warunki techniczne materjałów wojskowych. Gwoździe ochronne, Warszawa. | en |
dc.references | Sypułkowski H.G. (1931c), Ministerstwo Spraw Wojskowych Departament Intendentury. Warunki techniczne materjałów wojskowych. Buty Saperskie, Warszawa. | en |
dc.references | Turska K. (1987), Ubiór dworski w Polsce w dobie pierwszych Jagiellonów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź. | en |
dc.references | Wielecki H. (1995), Polski mundur wojskowy 1918–1939, Bellona, Warszawa. | en |
dc.contributor.authorEmail | Michalik, Jakub - michalik.archeo@gmail.com | |
dc.contributor.authorEmail | Openkowski, Rafał - ropenkowski@umk.pl | |
dc.contributor.authorEmail | Dudziński, Tomasz - tomaszdudzinski@interia.pl | |
dc.contributor.authorEmail | Kozłowski, Tomasz - kozlow@umk.pl | |
dc.contributor.authorEmail | Grupa, Małgorzata - m.grupa@wp.pl | |
dc.contributor.authorEmail | Nalaskowski, Filip - filipn@umk.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6034.39.10 | |