Ewolucja badań nad wynikami kontaktu językowego w czasie i przestrzeni: wybrane zagadnienia

Abstract

Autorka omawia wybrane zagadnienia teoretyczno-metodologiczne i terminologiczne dotyczące rozwoju badań nad zapożyczeniami językowymi na gruncie europejskim i amerykańskim. Zainteresowanie badaczy języka innowacjami powodowanymi wpływem obcym, wyrażane już w pracach osiemnastowiecznych, rozwinęło się w wieku XX w pełnoprawną subdyscyplinę językoznawstwa, lingwistykę kontaktu. Na początku XXI wieku nastawione na ujęcie leksykograficzne zapożyczeń, typowo strukturalistyczne i ukierunkowane na formę podejście do opisu zjawisk językowych wywołanych wpływem obcym zaczęto uzupełniać o wychodzące od pojęcia, kognitywno-onomazjologiczne postrzeganie procesu zapożyczenia i jego wyników, co zostało wywołane rozwojem nowych nurtów badawczych w językoznawstwie ogólnym. Najnowsze metodologie analizy zapożyczeń wykorzystują narzędzia językoznawstwa korpusowego oraz ukierunkowane socjolingwistycznie i pragmatycznie podejście funkcjonalne oparte na uzusie, jak też badania eksperymentalne.

The paper discusses major theoretical, methodological and terminological developments in European and American studies on linguistic borrowing. Contact-induced innovations have been an object of linguistic inquiry since the late 18th century, which over a century later developed into contact linguistics, a fully-fledged subdiscipline of linguistic research. The paper reports on the turn-of-the-21st-century shift from traditionally structuralist, word-oriented description of contact-induced phenomena, aimed mainly at their lexicographic treatment, towards a concept-oriented cognitive-onomasiological viewing of the borrowing process and its outcomes, which followed on research developments in general linguistics. Latest loan research methodologies exploit corpus linguistics tools and the sociolinguistically and pragmatically oriented usage-based approach as well as experimental set-ups.