Problèmes de structure narrative. De "La Nouvelle Héloïse" à "Werther"

Abstract

Powieść listowa reprezentuje w literaturach europejskich decydujące stadium w rozwoju techniki narracyjnej. Począwszy od XVIII w. powieściopisarze, zwłaszcza angielscy, francuscy i niemieccy, stosowali chętnie metodę epistolarną. Należy wyróżnić dwic podstawowe odmiany powieści listowej: bohater może powierzać osobom drugim dramat, który przeżył lub który aktualnie przeżywa. Można uważać Werthera za prototyp tej odmiany powieści, której zasadę zilustrował już Richardson we wszystkich swych większych dziełach. Ale bohaterowie mogą również stykać się, w dwutorowej korespondencji, bezpośrednio: Julia pisze do swego antagonisty, Saint-Preux, który jei odpowiada. W ten sposób list staje się sam sprężyną akcji. Nie tylko techniki narracyjne Rousseau i Goethego sa wzajemnie przeciwstawne, ale także struktura wątków, sama kompozycja listów różnią się w swych istotnych czynnikach. Tak więc Nowa Heloiza i Werther zajmują miejsca różne w historii techniki narracyjnej, a więź ich pokrewieństwa jest dość luźna.