Wie das Absolute ich Dazu Führt, Dass Eine Quae Quaestum Corpore Exercent ihr Gewerbe Nicht für Ihren Eigenen Genuss, Sondern Lediglich für den Gewinn Betreiben Kann. J. G. Fichtes Überlegungen zur Ontologie der Weiblichkeit

Abstract

Perspektywa historii seksualności — jak sugeruje M. Foucault — wydaje się użyteczna także do rozpoznania roli Erosa w filozofii Fichtego jako przykładu rozpowszechnionego w wieku XVIII szerokiego zainteresowania ludzką seksualnością. Zainteresowania, które w przypadku Fichtego miało szczególny cel. Jeśli bowiem przyjrzymy się jego przemyśleniom na temat miłości trudno będzie tam szukać czegoś, co wykraczałoby poza uprawomocnienie racjonalności natury. Miłość nie nadchodzi tutaj nieoczekiwanie, nie wyraża się we własnym języku, zaś czułość i zmysłowość erosa wyrastają raczej z odpowiedzialności i służby samopoświęcenia. Także w kwestii przezwyciężenia oświeceniowego paradygmatu myślenia o kobiecie Fichte zawodzi. Choć należałoby być może unikać takiej jednoznaczności, biorąc pod uwagę szczególny charakter niektórych jego dzieł, jak wczesnych i mało znanych prób poetyckich, czy noweli Dolina kochanków pisanej niewątpliwie w duchu romantyzmu. Nie może zatem zaskakiwać, że J. W. Goethe nie tylko nazywał Fichtego filozofem-artystą, lecz także istotną inspiracją dla tak zwanego "romantyzmu jenajskiego".

The perspective of the history of sexuality, as suggested by M. Foucault, seems to be useful for the recognition of Eros in Fichte's philosophy as an element of the 18th Century widespread interest in human sexuality. An interest which, however, had a specific purpose. If one looks at the shape of his own thoughts about love, it is still difficult to find any motives that go beyond the legislation of the rational nature. Love did not come here to the people unexpected, it does not have any separate dialect here, and the sensitivity and sensuality of Eros are based more on the responsibility and the duty of self-sacrifice. Fichte also failed to overcome the Enlightenment paradigm in thinking about the woman. However, this review should not be definitive, in view of the peculiar character of Fichte's work, like his little-known early poetic attempts or the novella The Lovers’ Valley, certainly written in the spirit of Romanticism. It should therefore come as no surprise that for J. W. von Goethe Fichte not only rapidly becomes an artist-philosopher, but in particular a great inspiration behind the so-called "Jena Romanticism".