dc.contributor.author | Trościński, Grzegorz | |
dc.contributor.editor | Kuran, Magdalena | |
dc.contributor.editor | Kuran, Michał | |
dc.contributor.editor | Kaczor-Scheitler, Katarzyna | |
dc.date.accessioned | 2019-07-10T11:50:02Z | |
dc.date.available | 2019-07-10T11:50:02Z | |
dc.date.issued | 2013 | |
dc.identifier.citation | Trościński G., Kancjonał radomskich bernardynów ze zbiorów Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Z dziejów zasobu pieśni religijnych polskich franciszkanów obserwantów, [w:] Piśmiennictwo zakonne w dobie staropolskiej, Kuran M., Kuran M., Kaczor-Scheitler K. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 105-128, doi: 10.18778/7525-996-4.08 | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-7525-996-4 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/29322 | |
dc.description.abstract | This article is dedicated to an unknown hymnal which was discovered in the Diocesan Library in Sandomierz. It belonged earlier to the Bernardine Order in Radom. After the liquidation of the order in 1864, the hymnal arrived at Sandomierz together with the library of Franciscan Brothers Observantines.
The study focuses on the content of this manuscript, dating back from the end of the seventeenth century,
in order to show its uniqueness against the background of a couple of other preserved Bernardine
hymnals. This discovered manuscript contains 164 works (some in fragments), a number of them with musical notes. The material includes literary works from the fifteenth until the eighteenth century. The most numerous in the collection are carols and songs about the Blessed Virgin. There are also Advent songs, Easter songs, songs about saints and picaresque songs. The texts in the manuscript are written in Latin and Polish; some of them are anonymous, while others were written by well-known authors (e.g. Jan
Kochanowski’s psalms, religious works by Andrzej Krzycki, Jan Żabczyc and S. S. Jagodyński).
The content of the manuscript corresponds with the contents of other Bernardine hymnals from the
16th century: the Kórnik hymnal and the Puławy hymnal. Additionally, it includes unknown works or
those which so far have been known only from single records. The Bernardine hymnal from Radom is
important evidence in the history of Bernardine songs in the Polish language. It extends our knowledge
by new editions of medieval works, e.g. Skarga umierającego [Lament of a Dying Man] or Satyra na leniwych chłopów [A Satire on Lazy Peasants]. | pl_PL |
dc.description.sponsorship | Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Kuran M., Kuran M., Kaczor-Scheitler K. (red.), Piśmiennictwo zakonne w dobie staropolskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013; | |
dc.relation.ispartofseries | Analecta Literackie i Językowe;3 | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | piśmiennictwo zakonne | pl_PL |
dc.subject | księgozbiory | pl_PL |
dc.subject | rękopisy | pl_PL |
dc.subject | medytacje | pl_PL |
dc.subject | rozwój duchowy | pl_PL |
dc.title | Kancjonał radomskich bernardynów ze zbiorów Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Z dziejów zasobu pieśni religijnych polskich franciszkanów obserwantów | pl_PL |
dc.title.alternative | Unknown Hymnal of the Bernardine Order in Radom Preserved in the Diocesan Library in Sandomierz. The Content of the Manuscript | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.page.number | 105-128 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Rzeszowski | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-7969-332-0 | |
dc.contributor.authorBiographicalnote | Grzegorz Trościński, doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, adiunkt w Zakładzie
Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Autor książki o twórczości poetyckiej Stanisława Herakliusza Lubomirskiego (Wczasy wielkiego człowieka.
Studium o poezji Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Sandomierz 2005), artykułów poświęconych literaturze barokowej i poezji czasów saskich, edycji Krótkich prawideł o robieniu kazań Józefa Morelowskiego. Współredagował książki poświęcone poezji okolicznościowej: Poezja okolicznościowa lat 1730–1830 w Polsce. W kręgu spraw publicznych i narodowych oraz Poezja okolicznościowa lat 1730–1830 w Polsce. W kręgu spraw prywatnych i środowiskowych. Jego zainteresowania naukowe dotyczą okolicznościowej poezji politycznej czasów saskich, piśmiennictwa zakonnego, w szczególności rękopiśmiennych kancjonałów i sylw klasztornych. Od lat bada również nierozpoznane zasoby archiwaliów w bibliotekach polskich, min. Bibliotece Diecezjalnej w Sandomierzu. | pl_PL |
dc.references | Rkps. Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu, sygn. L 1684. | pl_PL |
dc.references | Rkps. Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu, sygn. L 1642. | pl_PL |
dc.references | Bartoszewski W., Parthenomelica albo pienia nabożne o Pannie Naświętszej, Wilno 1613. | pl_PL |
dc.references | Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, wstęp językoznawczy E. Ostrowska, oprac. muzykologiczne H. Feicht, Wrocław 1962, „Biblioteka Pisarzów Polskich”, seria A, nr 1. | pl_PL |
dc.references | Jagodyński S. S., Pieśni katolickie nowo reformowane z polskich na łacińskie a z łacińskich na polskie przełożone, niektóre też nowo złożone, b.m.r. | pl_PL |
dc.references | Kantyczki karmelitańskie. Rękopis z XVIII wieku, wyd. B. Krzyżaniak, Kraków 1980. | pl_PL |
dc.references | Kolędy polskie. Średniowiecze i wiek XVI, zebrał i oprac. S. Nieznanowski, oprac. historycznoliterackie J. Nowak- Dłużewski, oprac. językowe tekstów polskich M. Karplukówna, identyfikacja tekstów łacińskich H. Kowalewicz, oprac., tekstów łac. D. Turkowska, oprac. muzyczne K. Wilkowska-Chomińska, oprac. ikonograficzne Z. Rozanow, całość red. J. Nowak-Dłużewski, t. 1–2, Warszawa 1966. | pl_PL |
dc.references | Literatura mieszczańska w Polsce od końca XVI do końca XVII wieku, oprac. K. Budzyk, H. Budzykowa, J. Lewański, t. 1–2, Warszawa 1954. | pl_PL |
dc.references | Polska fraszka mieszczańska, wyd. i oprac. K. Badecki, Kraków 1948. | pl_PL |
dc.references | Polska liryka mieszczańska: pieśni, tańce, padwany, oprac. tenże, Lwów 1936. | pl_PL |
dc.references | Polskie pieśni pasyjne. Średniowiecze i wiek XVI, zebrał i oprac. M. Korolko, oprac. językowe J. Puzynina przy współudziale T. Dobrzyńskiej, oprac. paleograficzne H. Kowalewicz, całość red. J. Nowak-Dłużewski, t. 1–2, Warszawa 1977. | pl_PL |
dc.references | Polskie pieśni wielkanocne. Średniowiecze i wiek XVI, zebrał i oprac. M. Korolko, oprac. językowe J. Puzynina przy współudziale T. Dobrzyńskiej, oprac. paleograficzne H. Kowalewicz, wstęp ikonograficzny W. Rączkowski, całość red. J. Nowak-Dłużewski, t. 1–2, Warszawa 2001. | pl_PL |
dc.references | Przedziwna Matka stworzyciela swego. Antologia dawnej polskiej poezji maryjnej, wyb., oprac. i wstęp R. Mazurkiewicz, Warszawa 2008. | pl_PL |
dc.references | Satyra na leniwych chłopów, [w:] W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1995, s. 291. | pl_PL |
dc.references | Żabczyc J., Symfonije anielskie, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1998. | pl_PL |
dc.references | Dziedzic S., Klejnoty starodawnego opactwa. Kolędy staniąteckie, [w:] Z kolędą przez wieki. Kolędy w Polsce i w krajach słowiańskich, red. T. Budrewicz, St. Koziara, J. Okoń, Tarnów 1996. | pl_PL |
dc.references | Brückner A., Wiersze polskie średniowieczne, „Biblioteka Warszawska” 1893, t. 1. | pl_PL |
dc.references | Elżanowska M., Duchowy teatr wyobraźni. O kolędach bernardyńskich późnego średniowiecza, [w:] Wyobraźnia epok dawnych: obrazy — tematy — idee. Materiały sesji dedykowanej Profesorom Jadwidze i Edmundowi Kotarskim, red. J. K. Goliński, Bydgoszcz 2001. | pl_PL |
dc.references | Elżanowska M., Pieśni bernardyńskie z kancjonałów Puławskiego i Kórnickiego, [w:] Mediewistyka literacka w Polsce, red. T. Michałowska, Warszawa 2003, „Studia Staropolskie. Series Nova”, t. 5. | pl_PL |
dc.references | Hernas Cz., Hejnały polskie. Studium z historii poezji melicznej, Wrocław 1961. | pl_PL |
dc.references | Tenże, Ksiądz kwestarz. Kształtowanie się stereotypu, [w:] Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona Julianowi Krzyżanowskiemu, red M. Bokszczanin, S. Frybes, E. Jankowski, Warszawa 1968. | pl_PL |
dc.references | Jazdon A., Muzyka w klasztorach bernardyńskich. Próba opisu, [w:] „Cantando cum citharista”. W pięćsetlecie śmierci Władysława z Gielniowa, red. R. Mazurkiewicz, Warszawa 2006, „Studia Staropolskie. Series Nova”, t. 12. | pl_PL |
dc.references | Kantak K., Bernardyni polscy, Lwów 1933. | pl_PL |
dc.references | Kośny W., Czy „Satyra na leniwych chłopów”? Próba socjologicznoliterackiego opisu tekstu, „Pamiętnik Literacki”, R. 67: 1976, z. 4. | pl_PL |
dc.references | Kotkowski S., Seminarium Duchowne w Sandomierzu (1820–1970), „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, R. 63: 1970, nr 5–6. | pl_PL |
dc.references | Kowalewicz H., Pieśń „Cesarzowno wszech naświętsza” i łaciński pierwowzór pieśni „Maryja, panno szlachetna”. Nieznane zabytki polskiej i łacińskiej poezji bernardyńskiej, „Pamiętnik Literacki” 1962, z. 2. | pl_PL |
dc.references | Łodyński M., Materiały do dziejów państwowej polityki bibliotecznej w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (1807–1831), Wrocław 1958. | pl_PL |
dc.references | Maciejewski T., Melodie z bernardyńskiego rękopisu 386/R, [w:] W kręgu dawnej poezji, red. H. Kowalewicz, T. Maciejewski, S. Nieznanowski, Warszawa 1983, „Silva Medii et Recentioris Aevi”, z. 8. | pl_PL |
dc.references | Nieznanowski S., Kancjonał, [w:] Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, przy współudziale B. Otwinowskiej i E. Sarnowskiej-Temeriusz, Wrocław 1990. | pl_PL |
dc.references | Nieznanowski S., Przyczynek do dziejów folkloru zakonnego w XVII wieku, [w:] Z przeszłości, Warszawa 1977, „Silva Medii et Recentioris Aevi”, z. 5. | pl_PL |
dc.references | Nieznanowski S., Stan prac nad edycją kolęd polskich XVII–XVIII wieku, [w:] Z kolędą przez wieki. Kolędy w Polsce i w krajach słowiańskich, red. T. Budrewicz, S. Koziara, J. Okoń, Tarnów 1996. | pl_PL |
dc.references | Piotrowicz L., Historia i stan Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu, „Przegląd Katolicki” 1881. | pl_PL |
dc.references | Rokoszny J., Stare druki przechowywane w Bibliotece Seminaryjnej w Sandomierzu, „Kwartalnik Teologiczny”, R. 1: 1902, z. 3–4. | pl_PL |
dc.references | Rokoszny J., Ze starych szpargałów, „Biblioteka Warszawska” 1902, t. 1. | pl_PL |
dc.references | Sarnowska K., Bibliotheca Bernardiana, [w:] Z życia i pracy bydgoskiej Książnicy. Księga pamiątkowa Biblioteki Miejskiej w Bydgoszczy: 1903–1963, red. J. Wiśniewski, Bydgoszcz 1965. | pl_PL |
dc.references | Szelińska W., Rola książki w życiu umysłowym Polski w XV wieku, [w:] Dawna książka i kultura. Materiały z międzynarodowej sesji naukowej z okazji pięćsetlecia sztuki drukarskiej w Polsce, red. S. Grzeszczuk, A. Kawecka-Gryczowa, Wrocław 1975. | pl_PL |
dc.references | Tomczak S. B., Biblioteka bernardynów w Poznaniu od początków fundacji do XVII wieku, „Studia Franciszkańskie” 1991, t. 4. | pl_PL |
dc.references | Trościński G., „Panów na chłopy uskarżanie się”. Świadectwo popularności średniowiecznej „Satyry na chytrych kmieciów” odnalezione w rękopisie radomskich bernardynów ze zbiorów Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu, „Ruch Literacki” 2012, z. 6. | pl_PL |
dc.references | Tenże, „Skarga umierającego” w bernardyńskim rękopisie Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu, „Pamiętnik Literacki” 2011, z. 4. | pl_PL |
dc.references | Wiśniewski J., Seminarium Duchowne w Sandomierzu, „Rocznik Diecezji Sandomierskiej” 1929. | pl_PL |
dc.references | Wójcik W., Cenniejsze rękopisy Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1962, t. 4. | pl_PL |
dc.references | Tenże, Włączenie zbiorów poklasztornych do Biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1960, t. 1, z. 2. | pl_PL |
dc.references | Wyczawski H. E., Katalog Archiwum Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie, cz. 2: Rękopisy, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1962, t. 5. | pl_PL |
dc.references | Wydra W., Bernardyńska sylwa poetycka z końca XVII wieku, [w:] W kręgu dawnej poezji, dz. cyt. | pl_PL |
dc.references | Tenże, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992. | pl_PL |
dc.references | Tenże, Z badań nad „Skargą umierającego” i „Dialogiem mistrza Polikarpa ze Śmiercią”, [w:] tenże, Polskie pieśni średniowieczne. Studia o tekstach, Warszawa 2003. | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.18778/7525-996-4.08 | |