Twórczość plastyczna jako forma wspierania rozwoju osób niewidomych i głuchoniewidomych

Szubielska, Magdalena; Niestorowicz, Ewa

dc.contributor.author	Szubielska, Magdalena
dc.contributor.author	Niestorowicz, Ewa
dc.contributor.editor	Müller, Diana
dc.contributor.editor	Sobczak, Anna
dc.date.accessioned	2019-06-18T14:09:03Z
dc.date.available	2019-06-18T14:09:03Z
dc.date.issued	2013
dc.identifier.citation	Szubielska M., Niestorowicz E., Twórczość plastyczna jako forma wspierania rozwoju osób niewidomych i głuchoniewidomych, [w:] Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, Müller D., Sobczak A. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 89-103, doi: 10.18778/7969-022-0.07	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-7969-022-0
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/28895
dc.description.abstract	Twórczość plastyczna wydaje się być niedocenianym przez tyflopedagogów obszarem aktywności dzieci, młodzieży oraz dorosłych osób niewidomych i głuchoniewidomych. Tymczasem osoby te warto angażować w wiele form plastycznej kreacji, dodatkowo kierując się zasadą „im wcześniej, tym lepiej”. Tego typu doświadczenia mogą wspierać rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny osób z poważną dysfunkcją wzroku. Zostanie to wykazane na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz poprzez przytoczenie studiów przypadków głuchoniewidomych uczestników plenerów rzeźbiarskich w Orońsku.	pl_PL
dc.description.sponsorship	Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Müller D., Sobczak A. (red.), Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	niewidomi	pl_PL
dc.subject	głuchoniewidomi	pl_PL
dc.subject	twórczość plastyczna	pl_PL
dc.subject	wspomaganie rozwoju	pl_PL
dc.title	Twórczość plastyczna jako forma wspierania rozwoju osób niewidomych i głuchoniewidomych	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	89-103	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Psychologii	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet Marii-Curie Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Artystyczny, Instytut Sztuk Pięknych	pl_PL
dc.references	Arnheim R., Perceptual aspects of art for the blind, „Journal of Aesthetic Education” 1990, vol. 24, no 3 (3), s. 57–65.	pl_PL
dc.references	Chlewiński Z., Umysł. Dynamiczna organizacja pojęć. Analiza psychologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.	pl_PL
dc.references	DʼAngiulli A., Raised-lined pictures, blindness, and tactile „beliefs”: An observational case study, „Journal of Visual Impairment & Blindness” 2007, vol. 101, s. 172–177.	pl_PL
dc.references	DʼAngiulli A., Kennedy J. M., Heller M. A., Blind children recognizing tactile pictures respond like sighted children given guidance in exploration, „Scandinavian Journal of Psychology” 1998, vol. 39, s. 187–190.	pl_PL
dc.references	DʼAngiulli A., Maggi S., Development of drawing abilities in a distinct population: Depiction of perceptual principles by three children with congenital total blindness, „International Journal of Behavioral Development” 2003, vol. 27, s. 193–200.	pl_PL
dc.references	De Coster K., Loots G., Somewhere in between touch and vision: In search of a meaningful art education for blind individuals, „International Journal of Art and Design Education” 2004, vol. 23, no 3, s. 326–334.	pl_PL
dc.references	Gentaz E., Hatwell Y., Haptic processing of spatial and material object properties, [w:] Y. Hatwell, A. Streri, E. Gentaz (ed.), Touching for knowing: Cognitive psychology of haptic manual perception, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam, Philadelphia 2003, s. 123–159.	pl_PL
dc.references	Hatwell Y., Martinez-Sarrochi F., The tactile reading of maps and drawings, and the access of blind people to works of art, [w:] Y. Hatwell, A. Streri, E. Gentaz (ed.), Touching for knowing: Cognitive psychology of haptic manual perception, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam, Philadelphia 2003, s. 255–273.	pl_PL
dc.references	Heller M. A., Picture perception and spatial cognition in visually impaired people, [w:] M. A. Heller, S. Ballesteros (ed.), Touch and blindness. Psychology and Neuroscience, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, New Jersey 2006, s. 49–71.	pl_PL
dc.references	Herrmann U., A Trojan Horse of clay: Art therapy in a residental school for the blind, „The Arts in Psychotherapy” 1995, vol. 22, no 3, s. 229–234.	pl_PL
dc.references	Jakimowicz A., Polska rzeźba współczesna, Wydawnictwo Sztuka, Warszawa 1956.	pl_PL
dc.references	Jolley R. P., Children and pictures: Drawing and understanding, Willey-Blackwell, UK, 2010.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., A psychology of picture perception. Images and information, Jossey-Bass Publishers, San Francisco, Washington, London 1974.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Drawing and the blind: Pictures to touch, Yale University Press, New Haven, 1993a.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Metaphor in pictures, „Perception” 1993b, vol. 11, s. 589–605.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., How the blind draw, „Scientific American” 1997, vol. 276, no 1, s. 76–81.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Drawings from Gaia, a blind girl, „Perception” 2003, vol. 32, s. 321–340.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Metaphoric pictures devised by an early-blind adult on her own initiative, „Perception” 2008, vol. 37, s. 1720–1728.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Fox N., Pictures to see and pictures to touch, [w:] D. Perkins, B. Leondar (ed.), The art and cognition, Johns Hopkins University Press, Baltimore, 1977, s. 118–135.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Juricevic I., Haptics and projection: Drawings by Tracy, a blind adult, „Perception” 2003, vol. 32, s. 1059–1071.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Juricevic I., Form, projection and pictures for the blind, [w:] M. A. Heller, S. Ballesteros (ed.), Touch and blindness. Psychology and neuroscience. Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, New Jersey 2006, s. 73–93.	pl_PL
dc.references	Kennedy J. M., Merkas C. E., Depictions of motion devised by a blind person, „Psychonomic Bulletin & Review” 2000, vol. 7, s. 700–706.	pl_PL
dc.references	Kirby M., D’Angiulli A., From inclusion to creativity through haptic drawing: Unleashing the „untouched” in educational contexts, „The Open Education Journal” 2011, vol. 4 (Suppl. 1), s. 67–79.	pl_PL
dc.references	Lowenfeld V., Creative and mental growth, Macmillan, New York 1952.	pl_PL
dc.references	Kirenko J., Nie jesteś sam. Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością, ROPSiZUM, Lublin 2002.	pl_PL
dc.references	Kirenko J., Wyrzykowska D., Samoocena a poczucie sensu życia osób niepełnosprawnych zajmujących się twórczością, „Szkoła Specjalna” 1999, nr 4, s. 204–213.	pl_PL
dc.references	Marek B., Szubielska M., Różnice indywidualne w zdolności interpretacji grafiki dotykowej. Badania uczniów niewidomych i słabowidzących, niepublikowany raport z badań, zrealizowany w ramach grantu badawczego MNiSW, 2012.	pl_PL
dc.references	Merry R. V., Merry F. K., The tactual recognition of embossed pictures by blind children, „Journal of Applied Psychology” 1933, vol. 17, s. 148–163.	pl_PL
dc.references	Niestorowicz E., Świat w umyśle i rzeźbie osób głuchoniewidomych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007.	pl_PL
dc.references	Niestorowicz E., Komunikat wizualny w twórczości osób głuchoniewidomych, [w:] P. Francuz (red.), Komunikacja wizualna, SCHOLAR, Warszawa 2012, s. 269–297.	pl_PL
dc.references	Noordzij M., Zuidhoek S., Postma A., The influence of used experience on the ability to form spatial mental models based on route and survey descriptions, „Cognition” 2006, vol. 100, no 2, s. 321–342.	pl_PL
dc.references	Pacek S., Poznawanie siebie, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa 1987.	pl_PL
dc.references	Pathak K., Pring L., Tactual picture recognition in congenitally blind and sighted children, „Applied Cognitive Psychology” 1989, vol. 3, s. 337–350.	pl_PL
dc.references	Piaget J., Inhelder B., Psychologia dziecka, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1993.	pl_PL
dc.references	Piskorska A., Krzeszowski T., Marek B., Uczeń z dysfunkcją wzroku na lekcji angielskiego. Wskazówki metodyczne dla nauczycieli, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008.	pl_PL
dc.references	Popek S., Słownik nazw i pojęć, czynności i przedmiotów, [w:] Ł. Bobrowska (red.), Plastyka w klasach początkowych, WSiP, Warszawa 1975, s. 86.	pl_PL
dc.references	Popek S., Człowiek jako jednostka twórcza, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001, s. 147–151.	pl_PL
dc.references	Ramachandran V. S., Hirstein W., The science of art: A neurological theory of aesthetic experience, „Journal of Consciousness Studies” 1999, vol. 6, no 6–7, s. 15–51.	pl_PL
dc.references	Ripley M., Creating a loans collection of tactile books for young children with a visual impairment, [w:] P. Claudet (ed.), The Typhlo and Tactus guide to children’ books. Les Doigts Qui Revent, Talant 2009, s. 45–66.	pl_PL
dc.references	Stryjecki R., Czy głuchoniewidomi mogą rzeźbić. Katalog z wystawy, TPG, Warszawa 1995.	pl_PL
dc.references	Stryjecki R., Wieża Babel, „Pokaz – pismo krytyki artystycznej” 1998, nr 12.	pl_PL
dc.references	Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, PWN, Warszawa 1982.	pl_PL
dc.references	Willet F., IFE. Niezwykła kultura Afryki Zachodniej, WAiF, Warszawa 1984.	pl_PL
dc.references	Withagen A., Vervloed M. P. J., Janssen N. M., Knoors H., Verhoeven L., The Tactual Profile: Development of a procedure to assess the tactual functioning of children who are blind, „British Journal of Visual Impairment” 2009, vol. 27, no 3, s. 221–238.	pl_PL
dc.references	Żmijewski A., Drżące ciała. Rozmowy z artystami, wyd. 2 rozszerzone, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/7969-022-0.07