Instytucjonalizacja śmierci i umierania w klasycznej polskiej socjologii medycyny – wybrane wątki badawcze
Streszczenie
Socjologiczne analizy śmierci i umierania zwracają obecnie uwagę
na proces jej „tabuizowania” i „eksmitowania” ze zbiorowej świadomości. Problematyka śmierci –
jeżeli się pojawia – to głównie w dyskursie instrumentalno-medycznym. Jest w nim zracjonalizo
-
wana i sprowadzona do działań medycznych podejmowanych na rzecz powstrzymania śmierci,
odroczenia jej w czasie bądź nawet uniknięcia. Proces wypierania śmierci ze zbiorowej świado
-
mości społecznej ma swoje źródło między innymi w fizycznym jej przesunięciu z naturalnego
środowiska rodzinnego do instytucji, jaką jest szpital lub hospicjum.
Tekst prezentuje wybrane wątki socjomedyczne związane z problematyką instytucjonalizacji
śmierci i umierania. Dynamiczny rozwój medycyny oraz postępująca jej specjalizacja i technicy
-
zacja przyczyniły się do przeniesienia śmierci do instytucji szpitala, co Magdalena Sokołowska
nazywała „hospitalizacją śmierci”. Śmierć została poddana supremacji medycyny, podporządko
-
wana medycznym procedurom i ujęta w ramy instytucjonalne. Socjologia krytyczna podkreśla
jednak nieadekwatność szpitala jako organizacji biurokratycznej do wymogów sytuacyjnych
procesu umierania, na co zostanie zwrócona uwaga w artykule. Szpital jako instytucja społeczna
jest bowiem powołany do realizacji innych celów niż zapewnienie opieki osobie umierającej. Nie
posiada on ani warunków, ani procedur, które umożliwiają „odejście z godnością”.
W sytuacji wydłużającego się procesu umierania, „instytucjonalną alternatywę” dla szpitala
może stać się obecnie hospicjum, w którym pacjent oraz jego rodzina objęci są wielowymiarową
opieką. Podstawowy cel działania hospicjum to zapewnienie godnego umierania wówczas, gdy
„biomedyczna oferta” szpitala przestaje mieć optymalny charakter.
Collections
Z tą pozycją powiązane są następujące pliki licencyjne: