Instytucjonalizacja śmierci i umierania w klasycznej polskiej socjologii medycyny – wybrane wątki badawcze
Abstract
Socjologiczne analizy śmierci i umierania zwracają obecnie uwagę
na proces jej „tabuizowania” i „eksmitowania” ze zbiorowej świadomości. Problematyka śmierci –
jeżeli się pojawia – to głównie w dyskursie instrumentalno-medycznym. Jest w nim zracjonalizo
-
wana i sprowadzona do działań medycznych podejmowanych na rzecz powstrzymania śmierci,
odroczenia jej w czasie bądź nawet uniknięcia. Proces wypierania śmierci ze zbiorowej świado
-
mości społecznej ma swoje źródło między innymi w fizycznym jej przesunięciu z naturalnego
środowiska rodzinnego do instytucji, jaką jest szpital lub hospicjum.
Tekst prezentuje wybrane wątki socjomedyczne związane z problematyką instytucjonalizacji
śmierci i umierania. Dynamiczny rozwój medycyny oraz postępująca jej specjalizacja i technicy
-
zacja przyczyniły się do przeniesienia śmierci do instytucji szpitala, co Magdalena Sokołowska
nazywała „hospitalizacją śmierci”. Śmierć została poddana supremacji medycyny, podporządko
-
wana medycznym procedurom i ujęta w ramy instytucjonalne. Socjologia krytyczna podkreśla
jednak nieadekwatność szpitala jako organizacji biurokratycznej do wymogów sytuacyjnych
procesu umierania, na co zostanie zwrócona uwaga w artykule. Szpital jako instytucja społeczna
jest bowiem powołany do realizacji innych celów niż zapewnienie opieki osobie umierającej. Nie
posiada on ani warunków, ani procedur, które umożliwiają „odejście z godnością”.
W sytuacji wydłużającego się procesu umierania, „instytucjonalną alternatywę” dla szpitala
może stać się obecnie hospicjum, w którym pacjent oraz jego rodzina objęci są wielowymiarową
opieką. Podstawowy cel działania hospicjum to zapewnienie godnego umierania wówczas, gdy
„biomedyczna oferta” szpitala przestaje mieć optymalny charakter.
Collections
The following license files are associated with this item: