„Gleichgültig, wer der erzähler ist?” – zu “Phaidros”, 275B5-C2

Abstract

W odcinku platońskiego dialogu "Fajdros" poświęconym krytyce pisma wypowiadana jest myśl przeciwstatwiająca prostoduszność słuchaczy dawnej wyroczni wybrednym upodobaniom młodych: Młodym nie wystarcza wysłuchać prawdy, oceniają też osobę mówiącego (275b5-c2). Przedstawione rozważanie zmierza do uzasadnienia obecności w kontekście dialogu tej uwagi, pozornie odchodzącej treścią od platońskiej krytyki pisma: Dostrzegana ironia wypowiedzi, skierowana zarówno przeciw młodym entuzjastom mowy pisanej, jak i przeciw łatwowiernym słuchaczom wieszczych przepowiedni, godzi w istocie w każdą formę słownego przekazu uniemożliwiającą wymianę myśli między jego uczestnikami. Zwraca się przeciw wszelkiemu wypowiedzeniu myśli - zapisanemu bądż nie - stającemu się dla odbiorców niekwestionowanym orzeczeniem wyroczni. Platońska tzw. krytyka pisma dotyczy również mowy nieutrwalonej graficznie, a ograniczającej aktywność odbiorcy.