Rola doświadczenia wzrokowego w procesie majoryzacji i minoryzacji wyobrażeniowej. Raport z badań uczniów niewidzących

Abstract

Wiadomo, że możliwość wizualizacji wyobrażeń, związana z posiadaniem wspomnień wzrokowych, pomaga osobom niewidzącym w wykonywaniu wielu zadań, w które zaangażowana jest wyobraźnia przestrzenna. W dwóch eksperymentach z udziałem uczniów niewidzących sprawdzano, jakie znaczenie ma możliwość wizualizacji wyobrażeń dla zdolności wykonywania operacji zmiany wielkości obiektów w wyobraźni. Zgodnie z hipotezami niewidomi od urodzenia (H1) popełniają większy błąd powiększając w wyobraźni obiekty (eksperyment 1: majoryzacja wyobrażeniowa) oraz (H2) w mniejszym stopniu pomniejszają oddalający się w wyobraźni przedmiot (eksperyment 2: minoryzacja wyobrażeniowa), niż uczniowie niewidzący posiadający wspomnienia wzrokowe. Hipoteza pierwsza została częściowo potwierdzona. Uczniowie niewidomi od urodzenia wykazywali tendencję do większego przeszacowywania wysokości powiększonych w wyobraźni, dotykanych uprzednio przedmiotów, niż uczniowie niewidzący posiadający wspomnienia wzrokowe. Hipoteza druga nie uzyskała poparcia empirycznego – obydwie badane grupy w porównywalnym stopniu pomniejszały w wyobraźni oddalający się od nich przedmiot.

It has been confirmed that the ability to visualize images, attributed to memories of visual experience, helps blind persons perform a wide range of tasks engaging spatial imagery. Two experiments involving totally blind students tested the importance of the ability to visualize images for accuracy of mental operation of enlarging or reducing the size of objects. It was hypothesized that congenitally blind persons commit a greater error than those retaining visual memory (H1) in enlarging objects (Experiment 1: mental majorization), and (H2) in reducing the size of objects imagined to be moving away (Experiment 2: mental minorization). The first hypothesis was partly confirmed. Students blind since birth showed a tendency to overestimate the size of objects which they explored manually and then mentally enlarged than those with no memories of visual experience. The second hypothesis was not confirmed – both groups made comparable mental resizing of objects imagined to be moving away.