Analiza podatności na złudzenia wzrokowe ze względu na zależność od pola i płeć

Abstract

Poszukiwano odpowiedzi na pytania: czy osoby ulegające złudzeniom kształtu i kierunku ulegają także złudzeniom stałości przechylenia; czy osoby zależne w porównaniu z niezależnymi od pola w ujęciu Witkina charakteryzuje większa podatność na złudzenia; czy kobiety bardziej niż mężczyźni ulegają złudzeniom wzrokowym? Przeprowadzono dwa badania. W pierwszym wzięło udział 75 uczniów (M = 18,5; SD = 0,5), zaś w drugim 31 studentów psychologii (M = 20; SD = 0,5). Zastosowano Rod and Frame Test do badania iluzji Pręta i Ramy, komputerową symulację złudzeń wzrokowych: Zollnera, Poggendorffa, Ponzo, Ebbinghausa, Millera-Lyera oraz EFT Witkina do określania zależności od pola. Okazało się, że kobiety bardziej niż mężczyźni ulegają iluzji Pręta i Ramy, Poggendorffa i Zӧllnera, natomiast zależność od pola nie różnicuje podatności na badane złudzenia. Związki pomiędzy iluzją Pręta i Ramy a pozostałymi złudzeniami uzyskano dla kąta odchylenia ramy od pionu o 15 stopni.

The answers for three questions were sought: 1) whether people who are susceptible to shape and direction illusions are also most prone to illusions of constancy tilt; 2) whether field-dependent persons compared to field-independent are more susceptible to visual illusions; and 3) whether women are more prone to visual illusions than men. 75 high school students (M = 18.5; SD = 0.5) and 31 psychology students (M = 20; SD = 0.5) participated in the study. The Embedded Figures Test was used as a measure of field dependence-independence, Witkin’s Rod and Frame Test as a measure of the rod and frame illusion, whereas susceptibility to illusions (Zӧllner, Poggendorff, Ponzo, Ebbinghaus, Miller-Lyer) was verified with the use of computer tasks. It was revealed that field dependence/independence did not diversify the susceptibility to illusions mentioned above. The study showed differences in the susceptibility to illusions depending on gender. Women appeared to be more susceptible to Rod and Frame, Poggendorff and Zӧllner illusions than men. Correlations between Rod and Frames illusion and other illusions were obtained for the tilt angle of the frame from the vertical by 15 degrees.