Из наблюдений над стилем "Тихого Дона" М. Шолохова

Abstract

Artykuł stanowi próbę interpretacji stylu Cichego Donu M. Szołochowa na podstawie najnowszych prac badaczy radzieckich. Autor uważa, iż naczelną zasadą stylową dzieła jest jego harmonia wewnętrzna, zarówno treści jak i formy. Każdy rozdział powieści zawiera swoiste centrum stylistyczne przejawiające się w narracji dzięki specyficznej formie analizy psychologicznej, występującej u Szołochowa pod postacią mowy pozornie zależnej, której polifonia - stwarza szerokie możliwości w sposobie ukazania bohatera. wśród relacji składających się na spójną całość utworu właśnie ta forma analizy psychologicznej pozwoliła w sposób nowatorski odsłonić nowe związki i zależności rodzącej się rzeczywistości, co w konsekwencji złożyło się na przełamanie konwencji stylistycznej w literaturze radzieckiej i określiło swoistą organizację materiału językowego w Cichym Donie. Specyfika stylu powieści Szołochowa przejawia się również w dygresji lirycznej, w której narrator najbardziej zbliża się do literackiego ekwiwalentu osoby pisarza i wyraża swój emocjonalny stosunek do zdarzeń. Styl Cichego Donu cechuje wszechstronność w ukazaniu świata przedstawionego, jak również nieustanne odniesienie świata ludzkich uczuó do świata przyrody. Poetyka Cichego Donu, rozumiana tutaj jako swoista forma wypowiedzi literackiej kształtująca przede wszystkim styl utworu, pozostaje w ścisłym związku z poetyką ludową, z folklorem dońskich Kozaków, co nadaje powieści szczególny koloryt i ekspresję. Styl Cichego Donu charakteryzuje melodyjność, dowolność w rytmicznej organizacji mowy, lakoniczność, dynamizm, precyzja słowa, co decyduje o wysokim poziomie artystycznym epopei.