Unikanie konfliktów jurysdykcji sądów międzynarodowych na przykładzie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Abstract

W rozprawie doktorskiej określono konsekwencje proliferacji sądowej na poziomie międzynarodowym. Najważniejszym aspektem z punktu widzenia praktyki stosowania prawa było udzielenie odpowiedzi na pytanie, jak różne instytucje sądowe odnajdują się w takim systemie.W pracy przeanalizowane zostały instrumenty metody zapobiegania i rozwiązywania konfliktów jurysdykcji, które wywodzą się zarówno z prawa krajowego, jak i obecne są w prawie międzynarodowym, choć zakres i przesłanki ich zastosowania bywa różny w różnych systemach prawnych. Wyróżnić wśród nich można te, których działanie zapobiega powstawaniu zbiegów jurysdykcji oraz te, które wyeliminować mają ich negatywne konsekwencje, a więc konflikty jurysdykcji i orzecznictwa.Analizie poddano klauzule jurysdykcyjne, zasadę res iudicata, lis pendens, doktrynę forum non conveniens, klauzulę electa una via oraz comity (kurtuazję sądową). Odmienność każdej ze zidentyfikowanych metod zrodziła pytanie o ich przydatność dla problemu konfliktu jurysdykcji między sądami międzynarodowymi, W pracy zweryfikowano, które z dostępnych w prawie międzynarodowym metod rozwiązywania konfliktów jurysdykcji są lub mogłyby być z powodzeniem wykorzystywane w systemie europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności lub w prawie Unii Europejskiej. Na kwestię zbiegu jurysdykcji spojrzano również mając na względzie spodziewane przystąpienie Unii Europejskiej do EKPC celem ustalenia, czy wyniknąć mogą z niego problemy związane z równoległymi postępowaniami.