Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorWielgosz, Małgorzata
dc.date.accessioned2015-04-13T07:07:08Z
dc.date.available2015-04-13T07:07:08Z
dc.date.issued2014
dc.identifier.isbn978-83-7969-509-6
dc.identifier.issn2299-7458
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/7870
dc.description.abstractThe article aims to describe how reading aesthetic qualities and artist’s moods in the Far East poetry looks from the perspective of a Western scholar, how they are imitated in European works. The publication concerns the analysis of these aspects in haiku and waka. For works of such type the characteristic trait is the sense of melancholy, arising from awareness that the world and the subject that is learning it are both elusive. The impression of constantly changing environment and the transience of time characteristic of haiku and waka has its roots in the Buddhist belief in the impermanence of things that contributed to the formation of a specific type of perception: experiencing beauty with pain. It is from the Buddhism that the term mujōkan derives from, later used to describe the emotional perception of real- ity. The Japanese expanded this experience even more, adding to the awareness of impermanence the feeling of painful beauty. The author argues that the inhabitants of the Land of the Rising Sun understand the concept of beauty completely differ- ently from us, that they have different aesthetic categories, and yet European artists attempt to imitate them.en
dc.description.abstractArtykuł ma na celu przedstawienie w jaki sposób z perspektywy zachodniego badacza wygląda odczytywanie walorów estetycznych, nastrojów twórcy w dalekowschodniej poezji, w jaki sposób są one imitowane w utworach europejskich. Publikacja dotyczy analizy tych aspektów w haiku i waka. Dla tego typu utworów charakterystyczne jest m. in. uczucie melancholii, wynikające ze świadomości, że świat oraz poznający go podmiot ma charakter ulotny. Charakterystyczne dla haiku i waka wrażenie ciągłej zmienności otoczenia i ulotności chwili ma korzenie w buddyjskim przekonaniu o nietrwałości rzeczy, które przyczyniło się do ukształtowania specyficznego rodzaju percepcji: doznawania piękna wraz z bólem. Z buddyzmu zaczerpnięto termin mujōkan i zaczęto go stosować na określenie emocjonalnego odbioru rzeczywistości. Japończycy jeszcze bardziej rozbudowali to doznanie, dodając do świadomości nietrwałości odczucie bolesnego piękna. Autorka artykułu dowodzi, że mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni zupełnie inaczej od nas rozumieją pojęcie piękna, posiadają inne kategorie estetyczne, a mimo to europejscy twórcy podejmują próby ich imitacji.pl_PL
dc.description.sponsorshipPublikacja dofinansowana przez katedry literaturoznawcze Instytutu Filologii Polskiej UŁpl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesCzytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze;3
dc.subjecthaikupl_PL
dc.subjectwakapl_PL
dc.subjectepifaniapl_PL
dc.subjectushinpl_PL
dc.subjectmushinpl_PL
dc.subjectkigopl_PL
dc.subjectepiphanypl_PL
dc.title„Smutek rzeczy” czy melancholijny uśmiech. O odczytywaniu nastrojów i walorów estetycznych w dalekowschodnich utworach poetyckich oraz ich współczesnych imitacjachpl_PL
dc.title.alternative“The sadness of things” or melancholy smile. On reading aesthetic moods and qualities in the poetry of the Far East and its modern imitationsen
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number153-185pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationDzielnicowy Dom Kultury SM „Czechów” w Lubliniepl_PL
dc.contributor.authorBiographicalnoteMałgorzata Wielgosz – dr, absolwentka Uniwersytetu Marii Curie-Skło- dowskiej w Lublinie, pracownik Dzielnicowego Domu Kultury SM „Cze- chów” w Lublinie. Zainteresowania naukowe: kultura dalekowschodnia (literatura, teatr, estetyka, filozofia, religia), zagadnienia związane z trans- kulturowością, adaptacją dalekowschodnich gatunków literackich i te- atralnych w europejskiej kulturze. Autorka m.in. prac: Medytacyjny odbiór rzeczywistości w polskiej literaturze i fotografii, [w:] Obrazy dookoła świata. Postrze- ganie i prezentowanie kultur w dobie transkulturowości, red. J. Bielska-Krawczyk, S. Kołos, M. Mateja, Toruń 2013, s. 301–311; Przekraczanie tabu i wywoływa- nie skandali artystyczno-obyczajowych w teatrze tańca butō, [w:] Skandal w tek- stach kultury. Tabu-trend-transgresja, red. M. Ursel, M. Dąbrowska, J. Nadolna, M. Skibińska, Warszawa 2013, t. 2, s. 483–494; Rola rytmu w konstruowaniu rzeczywistości scenicznej Kosmosu Witolda Gombrowicza w reżyserii Jerzego Ja- rockiego, [w:] Muzyczność w dramacie i teatrze, red. E. Rzewuska, J. Cymerman, Lublin 2013, s. 235–246.pl_PL
dc.referencesK. Agams, Jaspisowy diadem, Lublin 1994.pl_PL
dc.referencesM. Bashō, Haiku, przeł. A. Krajewski-Bola, „Poezja” 1975, nr 1.pl_PL
dc.referencesS. Beckett, Czekając na Godota, przeł. A Libera, Warszawa 1994.pl_PL
dc.referencesE. Biela, Haiku, Warszawa 2000.pl_PL
dc.referencesD. Brzóska-Brzóskiewicz, Wiersze, [w:] Macie swoich poetów. Liryka polska uro- dzona po 1960 roku – wypisy, red. P. Dunin-Wąsowicz i in., Warszawa 1996.pl_PL
dc.referencesI. Grabowiecka, Tylko noc milczy…, Białystok 1998.pl_PL
dc.referencesS. Grochowiak, Haiku-images, Warszawa 1978.pl_PL
dc.referencesA. W. Guzek, Akupunktura-haiku, Białystok 2002.pl_PL
dc.referencesY. Kawabata, Tysiąc żurawi. Śpiące piękności, przeł. M. Melanowicz, Warszawa 1987.pl_PL
dc.referencesJ. Kerouc i in., Haiku, przeł. L. Engelking, „Tytuł” 1995, nr 3/4b.pl_PL
dc.referencesW. Klępka, Haiku, „Akant” 2002, nr 5.pl_PL
dc.referencesW. Kokoszka, Haiku, Siedlce 2000.pl_PL
dc.referencesJ. Kopeć, Haiku, Kraków 2004.pl_PL
dc.referencesM. Kozłowski, Haiku, Kielce 1998.pl_PL
dc.referencesJ. M. Kwiek, Na łódce poezji, Warszawa 2004.pl_PL
dc.referencesK. Lisowski, 99 haiku. Inne wiersze, Kraków 1993.pl_PL
dc.referencesL. Majdecki, Sztuka japońskich ogrodów, Wrocław 1986.pl_PL
dc.referencesT. J. Maryniak, Liście na kałuży. Haiku, Warszawa 2001.pl_PL
dc.referencesP. Mikeš, Haiku – wybór, przeł. L. Engelking, „Tytuł” 1995, nr 3/4b.pl_PL
dc.referencesCz. Miłosz, Haiku, Kraków 1992pl_PL
dc.referencesJ. S. Pasierb, Haiku żarnowieckie, Pelplin 2003.pl_PL
dc.referencesA. Regulski, Haiku, czyli zaśpiewy wyobraźni, Poznań 2002.pl_PL
dc.referencesA. Tchórzewski, Haiku, Warszawa 1999.pl_PL
dc.referencesE. Tomaszewska, Antologia polskiego haiku, Warszawa 2001.pl_PL
dc.referencesA. Tuszyńska, Miejsce przy oknie, Warszawa 2003.pl_PL
dc.referencesJ. Tylus, Haiku, Kalisz 2004.pl_PL
dc.referencesA. Żuławska-Umeda, Haiku, Warszawa 1983.pl_PL
dc.referencesA. Żuławska-Umeda, Poezja starojapońska. Pieśni, Warszawa 1984.pl_PL
dc.referencesZ. Alberowa, O sztuce Japonii, Warszawa 1983.pl_PL
dc.referencesS. Cichowicz, Pozostaną same pale, „Literatura na Świecie” 1991, nr 6.pl_PL
dc.referencesP.C. Hogan, The Mind and Its Stories. Narrative Universals and Human Emotion, Cambridge 2003.pl_PL
dc.referencesJ. Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 1985.pl_PL
dc.referencesB. Kita, Chadō. Herbata i zen, przeł. M. Gawlik, Łódź 1995.pl_PL
dc.referencesI. Kordzińska-Nawrocka, Japońska miłość dworska, Warszawa 2005.pl_PL
dc.referencesL. Koren, Wabi-sabi. For Artists. Designers Poets and Philosophers, Berkley 1994.pl_PL
dc.referencesW. Kotański, Kilka uwag o środkach zdobniczych w starożytnej poezji japońskiej, „Przegląd Orientalistyczny” 1961, nr 2.pl_PL
dc.referencesW. Kotański, Z czego śmieje się Japończyk?, „Przegląd Orientalistyczny” 1952, nr 4.pl_PL
dc.referencesT. Kowalska, Haiku ze szkoły Matsuo Bashō, „Akant” 2001, nr 9.pl_PL
dc.referencesL. Majdecki, Sztuka japońskich ogrodów, Wrocław 1986.pl_PL
dc.referencesM. Melanowicz, Formy w literaturze japońskiej, Kraków 2003.pl_PL
dc.referencesM. Melanowicz, Haiku XX wieku. Piewca kwiatów i ptaków: Takahama Kyoshi, „Japonica” 1995.pl_PL
dc.referencesM. Melanowicz, Haikai, (hasło: Materiały do Słownika Rodzajów Literackich), „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 1972, t. XV, z. 2.pl_PL
dc.referencesM. Melanowicz, Literatura japońska. Poezja XX w. Teatr XX w., Warszawa 1996.pl_PL
dc.referencesP. Michałowski, Barokowe korzenie haiku (ostatnia przygoda Stanisława Grochowiaka), „Akcent” 1993, nr 4.pl_PL
dc.referencesP. Michałowski, Miniatura poetycka, Szczecin 1999.pl_PL
dc.referencesE. R. Miner, Comparative Poetics. An Intercultural Essay on Theories of Literature, Princeton-New Jersey 1990.pl_PL
dc.referencesA. Olędzka-Frybesowa, Przeciw czemu protestują haiku, „Teksty Drugie” 1991, nr 2.pl_PL
dc.referencesK.M. Opdahl, Emotion as Meaning. The Literary Case for How We Imagine, London 2002.pl_PL
dc.referencesS. Pinker, How the Mind Works, New York 1997.pl_PL
dc.referencesS. Piskor, W. Paźniewski, W poszukiwaniu siebie. Haiku, czyli poemat trzech linijek, „Poezja” 1975, nr 1.pl_PL
dc.referencesK. Satō, Czy można przesadzić kwiat rzepaku? Japońskie haiku i ruch haiku na Za- chodzie, przeł. A. Szuba, „Literatura na Świecie” 1991, nr 1.pl_PL
dc.referencesS. Sen, Smak herbaty, smak zen, przeł. M. Godyń, Łódź 1997.pl_PL
dc.referencesH. Shirane, The Poetry of Matsuo Bashō. In Eastern Canons: Approaches to the Asian Classics, przeł. M. A. Conway, Cambridge 1990.pl_PL
dc.referencesL. Sosnowski, Erotyka w sztuce japońskiej. Wywiad z Beatą Romanowicz, „Estetyka i Krytyka” 2002, nr 3.pl_PL
dc.referencesD.T. Suzuki, Buddha of Infinite Light, Boston 1997.pl_PL
dc.referencesD.T. Suzuki, Zen and Japanese Culture, Princeton 1973.pl_PL
dc.referencesB. Szymańska, Haiku i literatura polska przełomu XIX i XX wieku. O estetycznej wartości nastroju, „Estetyka i Krytyka” 2002, nr 2.pl_PL
dc.referencesB. Szymańska, Kultury i porównania, Kraków 2003.pl_PL
dc.referencesA. Tchórzewski, Między pierwszym a drugim Poundem, „Poezja” 1975, nr 1.pl_PL
dc.referencesA. Watts, Droga zen, przeł. S. Musielak, Poznań 2003.pl_PL
dc.referencesEstetyka japońska. Antologia, red. K. Wilkoszewska, t. 1: Wymiary przestrzeni, Kraków 2001.pl_PL
dc.referencesM. Zienkiewicz, Haiku – cały świat, minimum słów, 2010, http://www.ariari.org/ dopobrania/DUNIYA-4-LIPIEC-i-SIERPIE-2010.pdf [dostęp: 04.07.2013].pl_PL
dc.contributor.authorEmailmawiel@wp.plpl_PL


Pliki tej pozycji

Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord