Show simple item record

dc.contributor.authorWojtaszak, Andrzej
dc.date.accessioned2025-04-16T09:15:50Z
dc.date.available2025-04-16T09:15:50Z
dc.date.issued2024-12-31
dc.identifier.issn0208-6050
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/55348
dc.description.abstractDuring World War II, the Polish generals shared the fate of the entire society. During Poland’s defensive war in 1939, four active service generals and the retired General Stanisław Rawicz-Dziewulski, who took an active part in the defense of Warsaw, died in battles against Germany. As a result of the military operations, 33 generals and 1 rear admiral were captured by the Germans. After the Soviet troops entered the territory of the Second Polish Republic, General Józef Olszyna-Wilczyński was shot dead. 45 generals and 2 rear admirals of the Polish Army as well as a priest and the Dean General of the Polish Army (active and retired) were captured by the Soviets. Some generals were interned in Romania (28) and Hungary (12). Many generals managed to join the Polish Armed Forces established in France and then in Great Britain. Some Sanation generals were ‘isolated’. Camps were established in Cerizay (France) and on the island of Bute in Rothesay (Great Britain). In the present article, the author will analyse the complex fate of the pre-September generals, which in many cases was very dramatic.en
dc.description.abstractW okresie II wojny światowej polska generalicja podzieliła losy całego społeczeństwa. W trakcie wojny obronnej Polski w 1939 r. w walkach z Niemcami zginęło czterech generałów służby czynnej oraz będący w stanie spoczynku gen. Stanisław Rawicz-Dziewulski, który brał czynny udział w obronie Warszawy. Po działaniach militarnych do niemieckiej niewoli trafiło 33 generałów i 1 kontradmirał. Po wkroczeniu wojsk sowieckich na tereny Drugiej Rzeczypospolitej rozstrzelano gen. Józefa Olszynę-Wilczyńskiego. W niewoli sowieckiej znalazło się 45 generałów i 2 kontradmirałów WP oraz ks. dziekan generalny WP (służby czynnej i będących w stanie spoczynku). Część generałów została internowana w Rumunii (28) oraz na Węgrzech (12). Wielu generałów przedostało się do tworzonych we Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii Polskich Sił Zbrojnych. Część generałów sanacyjnych była „izolowana”. Powstały obozy w Cerizay (Francja) i na wyspie Bute w miejscowości Rothesay (Wielka Brytania). W prezentowanym artykule autor zamierza opisać złożone losy przedwrześniowych generałów, które w wielu przypadkach były bardzo dramatyczne.pl
dc.language.isopl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl
dc.relation.ispartofseriesActa Universitatis Lodziensis. Folia Historica;117pl
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subjectelites of the Polish Armyen
dc.subjectPolish defensive war of 1939en
dc.subjectgenerals and their war fateen
dc.subjectelity Wojska Polskiegopl
dc.subjectwojna obronna Polski 1939 r.pl
dc.subjectgenerałowie i ich losy wojennepl
dc.titleLosy przedwrześniowych generałów Wojska Polskiego w okresie II wojny światowej. Wprowadzenie do tematupl
dc.title.alternativeThe Fate of Pre-September Generals of the Polish Army during World War II. Introduction to the Topicen
dc.typeArticle
dc.page.number77-95
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Szczecińskipl
dc.identifier.eissn2450-6990
dc.referencesInstytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Zespół: Prezydium Rady Ministrów, sygn. PRM.6, https://pism.org.uk/img/archiwum/dokumenty/PRM 006.pdf (dostęp: 22 IV 2023)pl
dc.referencesInstytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Zespół: Relacje z Kampanii 1939 r., sygn. B.I, https://pism.org.uk/img/archiwum/inwentarze/B_I.pdf (dostęp: 28 IV 2023)pl
dc.referencesAbraham R., Wspomnienia wojenne znad Warty i Bzury, Warszawa 1969.pl
dc.referencesAgresja sowiecka na Polskę w świetle dokumentów, siedemnasty września 1939 r., t. I, Warszawa 1994.pl
dc.referencesCharków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, red. J. Tucholski, Warszawa 2003.pl
dc.referencesLista generałów mianowanych na uchodźstwie 1940–1974, „Zeszyty Historyczne” 1981, nr 58, s. 222–227.pl
dc.referencesMękarski S., Zapiski z Rothesay 1940–1942, oprac. A. Adamczyk, Londyn–Piotrków Trybunalski 2003.pl
dc.referencesNotatka (pisana ręką min. Szembeka) z konferencji u marszałka Piłsudskiego w dniu 12.IV.1934, [w:] Diariusz i teki Szembeka, t. I, Londyn 1964, s. 155.pl
dc.referencesPostanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o nadaniu stopni generalskich z dnia 5 października 2007 r., Monitor Polski, 16 XI 2007, nr 85.pl
dc.referencesRybka R., Stepan K., Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, Kraków 2006.pl
dc.referencesSkładkowski F. S., Nie ostatnie słowo oskarżonego. Wspomnienia i artykuły, Warszawa 2003.pl
dc.referencesŚwitalski K., Diariusz 1919–1935, Warszawa 1992.pl
dc.referencesTucholski J., Mord w Katyniu. Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Lista ofiar, Warszawa 1991.pl
dc.referencesZbiór. Internowani żołnierze 2DSP w Szwajcarii 1940–1945, [1946–2010] III – 1/1. Archiwum Muzeum Polskiego w Rapperswilu, Rapperswil 2013 (2017).pl
dc.referencesBielski M., Generał brygady dr Jan Kołłątaj-Srzednicki (1883–1944). Żołnierz, lekarz, komendant Centrum Wyszkolenia Sanitarnego, Toruń 2012.pl
dc.referencesBieszanow W., Czerwony Blitzkrieg 1939–1940, Warszawa 2015.pl
dc.referencesBoje polskie 1939–1945. Przewodnik encyklopedyczny, red. K. Komorowski, Warszawa 2009.pl
dc.referencesCygan W. K., Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny, t. III (L–O), Warszawa 2006.pl
dc.referencesDębski S., Między Berlinem a Moskwą. Stosunki niemiecko-sowieckie 1939–1941, Warszawa 2007.pl
dc.referencesDymarski M., Polskie obozy odosobnienia we Francji i Wielkiej Brytanii w latach 1939–1942, „Dzieje Najnowsze” 1997, R. XXIX, z. 3, s. 113–127.pl
dc.referencesForczyk R., Fall Weiss. Najazd na Polskę w 1939, Poznań 2019.pl
dc.referencesGnat-Wieteska Z., Generał brygady Kazimierz Orlik-Łukowski, Pruszków 2018.pl
dc.referencesGrzelak C., Kresy w czerwieni 1939, Warszawa 2008.pl
dc.referencesGrzelak C., Stańczyk H., Kampania polska 1939 r., Warszawa 2005.pl
dc.referencesGrzywacz A., Kwiecień M., Sikorszczycy kontra sanatorzy 1939–1940. Z dziejów konfliktów politycznych uchodźstwa polskiego, „Kultura” 1999, nr 127, s. 63–127.pl
dc.referencesH. P., Śp. Generał Kustroń dowódca 21. Dywizji Piechoty Górskiej, „Bellona” 1941, nr 9, s. 20–25.pl
dc.referencesJaskulski W., Generał brygady Józef Konstanty Olszyna-Wilczyński (1890–1939), Włocławek 2013.pl
dc.referencesJurga T., Obrona Polski 1939, Warszawa 1990.pl
dc.referencesKania L., Dylematy wojskowej Temidy. Problemy orzecznicze sądów wojennych Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach II wojny światowej, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2014, nr 2, s. 5–36.pl
dc.referencesKisielewicz D., Niewola w cieniu Alp. Oflag VII A Murnau, Opole 2015.pl
dc.referencesKisielewicz D., Oficerowie polscy w niewoli niemieckiej w czasie II wojny światowej, Opole 1998.pl
dc.referencesKrólikowski B., Generał Mikołaj Boltuć, Warszawa 2009.pl
dc.referencesKuropieska J., Osamotnieni, lecz nie ugięci…, [w:] A. Zawilski, Bitwy polskiego września, Kraków 2009.pl
dc.referencesMaterski W., Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918–1943, Warszawa 2005.pl
dc.referencesMierzwiński Z., Generałowie II Rzeczypospolitej, t. I–IV, Warszawa 2012–2014.pl
dc.referencesMierzwiński Z., Wrzesień w oczach generałów, „Niepodległość i Pamięć” 2009, t. XVI, nr 2(30), s. 249–262.pl
dc.referencesMirowicz R., Edward Rydz-Śmigły. Działalność wojskowa i polityczna, Warszawa 1988.pl
dc.referencesMoczulski L., Wojna Polska 1939, Warszawa 2009.pl
dc.referencesMünnich T., Cerizay i Rothesay, „Zeszyty Historyczne” 1986, nr 78, s. 226–229.pl
dc.referencesNowak S., Niechciani generałowie. Sosabowski, Maczek, Bor-Komorowski i inni. Powojenne losy polskich oficerów, Warszawa 2018.pl
dc.referencesPolskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. I (Kampania wrześniowa 1939), cz. 1 xxxxxx(Polityczne i wojskowe położenie Polski przed wojną), Londyn 1951; cz. 4 (Przebieg działań od 15–18 września), Londyn 1986.pl
dc.referencesSioma M., Obcy wśród swoich: losy gen. dyw. Sławoja Felicjana Składkowskiego w latach 1939–1941, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F – Historia” 2005, t. LX, s. 193–207.pl
dc.referencesStawecki P., Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne, cz. 1, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2014, t. XV, nr 2, s. 51–76; cz. 2, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2014, t. XV, nr 3, s. 92–113.pl
dc.referencesStawecki P., Generałowie polscy. Zarys portretu zbiorowego 1776–1945, Warszawa 2010.pl
dc.referencesSzawłowski R., Wojna polsko-sowiecka 1939, t. I, Warszawa 1997.pl
dc.referencesWieczorkiewicz P., Ostatnie lata Polski niepodległej. Kampania 1939 roku, Łomianki 2014.pl
dc.referencesWilczur-Garztecki J., Armia Krajowa i nie tylko. Za i przeciw. Opowieści oficera kontrwywiadu, Wrocław 2006.pl
dc.referencesWojtaszak A., Generalicja Wojska Polskiego w latach 1935–1939. (Analiza grupy funkcjonalno-dyspozycyjnej), Szczecin 2018.pl
dc.referencesZawilski A., Bitwy polskiego września, Kraków 2009.pl
dc.referencesZuziak J., Obozy izolacyjne w Rothesay i Tignabruaich. Z historii Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, „Mars” 1995, nr 3, s. 75–90.pl
dc.contributor.authorEmailandrzej.wojtaszak@usz.edu.pl
dc.identifier.doi10.18778/0208-6050.117.06


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Except where otherwise noted, this item's license is described as https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0