Obciążenia ludności starostwa krzepickiego (woj. krakowskie) w okresie Wielkiej Wojny Północnej

Abstract

The present article focuses on the consequences of the Great Northern War (1700–1721) such as the burdens placed on the civilian population in favour of the marching troops, or temporally pausing military units of the various parties to the conflict. Usually, the Great Northern War is associated with major battles or well-known names of commanders. The article deals with the backside of the famous events and figures, i.e. with the huge numbers of civilians who shouldered the burden of providing food for the people, fodder for the animals, or money, often demanded by the military. Besides, there were numerous additional burdens placed on the civilians, such as the provision of carts or the transportation of certain products. The population of Krzepicki District (located at the junction of historical Lesser Poland and Greater Poland) constitutes an example for the undertaken topic. The inhabitants of this region experienced burdens for the benefit of the military for several years (1702–1716), and the overall amounts of their expenses were enormous, not only on the scale of individual localities, but also of the whole, impoverished borderland royal estate.

Przedstawiony artykuł koncentruje się na takim wątku Wielkiej Wojny Północnej (1700–1721), jakim były obciążenia ludności cywilnej na rzecz maszerujących czy zatrzymujących się na dłużej oddziałów wojskowych poszczególnych stron konfliktu. Zazwyczaj Wielka Wojna Północna kojarzy się z wielkimi bitwami czy nazwiskami sławnych dowódców. Zapominamy jednak, iż za tymi głośnymi wydarzeniami czy znaczącymi postaciami stały ogromne rzesze ludności cywilnej, która brała na swoje barki dostarczenie żywności dla ludzi, obroku dla zwierząt czy też gotowego pieniądza, którego często żądali wojskowi. Do tego dochodziły liczne, dodatkowe obciążenia cywilów, takie jak np. dostarczenie wozów czy transport określonych produktów. Właśnie tego typu świadczenia i wydatki cywilów na rzecz walczących stron autor starał się ukazać w swoim artykule. Uczynił to na przykładzie ludności niegrodowego starostwa krzepickiego, usytuowanego w województwie krakowskim, na styku historycznej Małopolski i Wielkopolski. Mieszkańcy tego starostwa doświadczali obciążeń na rzecz wojskowych przez lat kilkanaście (1702–1716), a ogólne sumy ich wydatków były ogromne nie tylko w skali poszczególnych miejscowości, ale i całej, nieubogiej nadgranicznej królewszczyzny.