Show simple item record

dc.contributor.authorNatkaniec, Daniel
dc.contributor.editorŚmieja, Wojciech
dc.contributor.editorLisowska, Katarzyna
dc.contributor.editorZatora, Anna
dc.date.accessioned2025-02-05T11:48:50Z
dc.date.available2025-02-05T11:48:50Z
dc.date.issued2024
dc.identifier.citationNatkaniec, D. (2024). Afektywne zdziwienia. Światem, ludźmi i literaturą. Interpretacja "Prolegomenów do wszelkich nauk hermetycznych" Michała Choromańskiego. Zagadnienia Rodzajów Literackich, 67(2), 265–281. https://doi.org/10.26485/ZRL/2024/67.2/7pl_PL
dc.identifier.issn0084-4446
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/54503
dc.description.abstractIn this article, I introduce into the circulation of literary studies a deeper reflection on the affect of amazement. In my opinion, this category has aroused greater interest among philosophers than literary scholars over the centuries, which in a way entitles me to broadly discuss this omitted topic. Descriptions of this impulse, of course, often appear in scientific dissertations devoted to novels, drama or poetry, but most of them rarely go beyond the scheme of laconic, casual generalizations. To put it simply, they appear in passing, somewhere on the margin of other, more extensive investigations. This is a major oversight on the part of the savants. Therefore, this text, so to speak, fills a great gap in literary studies. I begin my considerations with a short theoretical introduction, in which I try to show how philosophers and writers have defined amazement in the past. Then, on the basis of the comments quoted, I formulate my own definition of this affect. In the latter part of the article, I turn theory into practice and use the term I proposed to interpret a specific novel — Prolegomena do wszelkich nauk hermetycznych (1958) by Michał Choromański, which is the first post-war work created by this author. In my analysis, I refer primarily to affective discourse to answer an important question: how did Choromański understand the mentioned concept? I believe that in Prolegomena do wszelkich nauk hermetycznych the writer presents his philosophy of amazement.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherŁódzkie Towarzystwo Naukowe; Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesZagadnienia Rodzajów Literackich;2
dc.rightsUznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by/4.0/*
dc.subjectamazementpl_PL
dc.subjecttheory of affectspl_PL
dc.subjectMichał Choromańskipl_PL
dc.subjectprose of the twentieth centurypl_PL
dc.titleAfektywne zdziwienia. Światem, ludźmi i literaturą. Interpretacja "Prolegomenów do wszelkich nauk hermetycznych" Michała Choromańskiegopl_PL
dc.title.alternativeAffective Amazement. At the World, People and Literature Interpretation of the Prolegomena do wszelkich nauk hermetycznych by Michał Choromańskipl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number265-281pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Jagielloński, Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznychpl_PL
dc.identifier.eissn2451-0335
dc.referencesArystoteles (1983), Metafizyka, przeł. K. Leśniak, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.pl_PL
dc.referencesBalbus Stanisław (1997), Wisława Szymborska — szkic do portretu i jedno zbliżenie [w:] Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t. 1, red. R. Nycz, J. Jarzębski, TAiWPN Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesChoromański Michał (1958), Prolegomena do wszelkich nauk hermetycznych, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.pl_PL
dc.referencesChoromański Michał (1976), Memuary, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.pl_PL
dc.referencesGłowacka Dorota (2010), Wszystko i nic, „Teksty Drugie” nr 1–2.pl_PL
dc.referencesGralewicz-Wolny Iwona (2014), Poetka i Świat. Studia i szkice o twórczości Wisławy Szymborskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.pl_PL
dc.referencesGrzeniewski Ludwig Bohdan (1959), Choromański, jaki do nas wrócił, „Nowa Kultura” nr 9.pl_PL
dc.referencesHersch Jeanne (2001), Wielcy myśliciele Zachodu. Dzieje filozoficznego zdziwienia, przeł. K. Wakar, Prószyński i S-ka, Warszawa.pl_PL
dc.referencesJaspers Karl (2000), Wprowadzenie do filozofii. Dwanaście odczytów radiowych, przeł. A. Wołkowicz, Siedmioróg, Wrocław.pl_PL
dc.referencesKasperski Edward (1996), Poezja filozoficzna Szymborskiej (człowiek, byt, poznanie, etyka), „Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” nr 31.pl_PL
dc.referencesKultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym (2015), red. R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKuźma Erazm (1985), Semiologia egzotyki [w:] Miejsca wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej, red. E. Balcerzan, S. Wysłouch, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.pl_PL
dc.referencesLigęza Wojciech (2015), W pułapce bytu. O tematach poetyckich Wisławy Szymborskiej [w:] Widnokręgi literatury — wielogłosy krytyki. Prace ofiarowane Profesor Teresie Walas, red. T. Kunz, R. Nycz, A. Łebkowska, M. Popiel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.pl_PL
dc.referencesLiteratura i chaos. Szkice o literaturze XX i XXI wieku (2016), red. B. Gutowska, A. Nęcka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.pl_PL
dc.referencesLyotard Jean-François (1996), Wzniosłość i awangarda, przeł. M. Bieńczyk, „Teksty Drugie” nr 2–3.pl_PL
dc.references(Nie)pokój w tekstach kultury XIX–XXI wieku (2021), red. B. Zwolińska, K.M. Tomala, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.pl_PL
dc.referencesPekaniec Anna (2023), Uskoki i kontynuacje. Literatura kobiet w pierwszych dekadach XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.pl_PL
dc.referencesPlaton (2002), Parmenides. Teajtet, Wydawnictwo ANTYK, Kęty.pl_PL
dc.referencesSadkowski Wacław (1959), Wprowadzenie w dwutorowe pisarstwo, „Nowe Książki” nr 1.pl_PL
dc.referencesSławiński Janusz (1959), Z cyklu emigracyjnych rozrachunków, „Twórczość” nr 3.pl_PL
dc.referencesSpeina Jerzy (1985), Motywacyjna funkcja paradoksu w polskiej powieści psychologicznej okresu międzywojennego [w:] Modele świata i człowieka. Szkice o powieści współczesnej, red. J. Święch, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.pl_PL
dc.referencesStala Marian (2022), Patrzący jasno. 25 szkiców o niezbędności czytania poezji, wyb. i wstęp A. Franaszek, Znak, Kraków.pl_PL
dc.referencesSzymborska Wisława (2023), Wiersze wszystkie, Znak, Kraków.pl_PL
dc.referencesWęgrzyniak Anna (2004), Czytam, więc jestem. Studia, interpretacje, glosy, Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej, Bielsko-Biała.pl_PL
dc.referencesWysłouch Seweryna (1977), Proza Michała Choromańskiego, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.pl_PL
dc.contributor.authorEmaildaniel.natkaniec@doctoral.uj.edu.plpl_PL
dc.identifier.doi10.26485/ZRL/2024/67.2/7
dc.relation.volume67pl_PL
dc.disciplineliteraturoznawstwopl_PL


Files in this item

Thumbnail
Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Except where otherwise noted, this item's license is described as Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe