Poezja wspólnototwórcza. O Balladach rzeszowskich Mirona Białoszewskiego

Abstract

The text attempts to interpret three of Miron Bialoszewski’s poems from the series Ballady rzeszowskie [the Ballads of Rzeszów] (published in 1956) in the context of reflections on the formation of communities. For the proposed readings of “Stara pieśń na Binnarową” [An Old Song on Binnarowa], “Średniowieczny gobelin o Bieczu” [A Medieval Tapestry on Biecz] and “Ballada krośnieńska” [A Krosno Ballad], the concepts of Benedict Anderson and Lawrence Venuti are important, from the perspective of which the author of this paper analyses selected aspects of communityforming processes, inscribed in the interpreted works.

Tekst stanowi próbę interpretacji trzech wierszy Mirona Białoszewskiego z cyklu Ballady rzeszowskie (wyd. 1956) w kontekście rozważań na temat powstawania wspólnot. Dla zaproponowanych odczytań Starej pieśni na Binnarową, Średniowiecznego gobelinu o Bieczu oraz Ballady krośnieńskiej ważne są koncepcje Benedicta Andersona i Lawrence’a Venutiego, w perspektywie których analizowane są wybrane aspekty wspólnototwórczych procesów, wpisanych w interpretowane utwory. W toku rozważań nad formowaniem się społeczności (nie tylko czytelniczych), istotne okazuje się pytanie o potencjał literatury jako fundamentu wielowymiarowej wspólnoty – nie bez znaczenia pozostaje również kwestia utopijności podobnej wizji relacji międzyludzkich. Praca nawiązuje do badań nad oralnością tekstów Białoszewskiego, łącząc je z refleksją nad performatywnością: zarówno analizowanych tekstów, jak i samego aktu lektury.