dc.contributor.author | Markiewicz, Joanna | |
dc.date.accessioned | 2025-01-07T13:46:20Z | |
dc.date.available | 2025-01-07T13:46:20Z | |
dc.date.issued | 2024-10-28 | |
dc.identifier.issn | 0208-6034 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/54106 | |
dc.description.abstract | In the autumn of 2014, rescue excavations were carried out at 4A Graniczna Street in Muchobór Wielki, Wrocław. The 2-hectare excavation area yielded remains of a multi-phase settlement, including a stage from the pre-Roman Iron Age. The excavated finds primarily consisted of pottery vessel fragments, alongside a well-preserved middle La Tène Mötschwil-type brooch, daub, and animal bones. Among the identified features were pits, postholes, pit houses, and the remains of a ground-level post building with a well. However, while the structure dates to the Iron Age, its exact chronology remains a subject of debate. The discovery of this late pre-Roman Iron Age settlement in the Ślęza river zone provides further evidence that the area featured a network of settlements dating to the earliest phases of the late pre-Roman period. These settlements bridge the chronological gap between the decline of the Lower Silesian La Tène culture settlement and the earliest discoveries associated with the classical Przeworsk style. | en |
dc.description.abstract | Jesienią 2004 r. przeprowadzono ratownicze badania archeologiczne na działce przy ul. Granicznej 4a na wrocławskim Muchoborze Wielkim. Na obszarze 2 ha odkryto pozostałości wielokulturowej osady, na której jedna z faz pochodzi z młodszego okresu przedrzymskiego. Zbiór zabytków ruchomych z tego okresu obejmuje przede wszystkim fragmenty naczyń ceramicznych, ale także dobrze zachowaną zapinkę typu Mötschwil, kości zwierzęce i polepę. Wśród zbadanych obiektów młodszoprzedrzymskich znalazły się jamy, dołki posłupowe i budynki zagłębione w ziemię. Wykopaliska przyniosły także odkrycie budynku słupowego i studni. Choć obie struktury można datować na epokę żelaza, ich dokładna chronologia pozostaje niejasna. Osada z młodszego okresu przedrzymskiego na Muchoborze Wielkim to kolejne osiedle w dorzeczu Ślęzy, które datować można na najwcześniejszy horyzont młodszego okresu przedrzymskiego. Osady te wypełniają chronologiczną lukę między zanikiem dolnośląskiego osadnictwa lateńskiego i najwcześniejszymi znaleziskami w klasycznym stylu przeworskim. | pl |
dc.language.iso | en | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica;39 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | pre-Roman Iron Age | en |
dc.subject | Jastorf culture | en |
dc.subject | Przeworsk culture | en |
dc.subject | Lower Silesia | en |
dc.subject | settlement archaeology | en |
dc.subject | młodszy okres przedrzymski | pl |
dc.subject | kultura jastorfska | pl |
dc.subject | kultura przeworska | pl |
dc.subject | Dolny Śląsk | pl |
dc.subject | archeologia osad | pl |
dc.title | The Puzzle of Silesia’s Pre-Roman Iron Age: The Settlement at Graniczna Street in Wrocław | en |
dc.title.alternative | Zagadka przedrzymskiej epoki żelaza na Śląsku. Osada przy ulicy Granicznej we Wrocławiu | pl |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 149-195 | |
dc.contributor.authorAffiliation | University of Hradec Králové, Faculty of Philosophy, Department of Archaeology | en |
dc.identifier.eissn | 2449-8300 | |
dc.references | Benecke N. (1988), Archäozoologische Untersuchungen an Tierknochen aus frühmittelalterlichen Siedlung von Menzlin, Museum für Ur- und Frühgeschichte, Schwerin (Materialhefte zur Ur- und Frügheschichte Mecklenburgs, 3). | en |
dc.references | Bokiniec E. (2014), Szynych, gm. Grudziądz, woj. kujawsko-pomorskie, vol. I, Katalog: stanowisko 12, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń. | en |
dc.references | Bokiniec E. (2018), Szynych, gm. Grudziądz, woj. kujawsko-pomorskie, vol. II, Katalog: stanowiska 11 i 13, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń. | en |
dc.references | Bykowski K. (1976), Wyniki badań nad osadnictwem starożytnym i wczesnośredniowiecznym w Brodnie, gm. Środa Śląska, “Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, 18, p. 36–41. | en |
dc.references | Bykowski K. (1977), Sprawozdanie z badań w rejonie Brodna, gm. Środa Śląska, woj. wrocławskie, “Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, 19, p. 45–50. | en |
dc.references | Chrzanowska W. (1979), Zwierzęcy materiał kostny z wykopalisk w Brodnie, gm. Środa Śląska, “Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”, 115, p. 3–7. | en |
dc.references | Čižmář M., Čižmářová J., Meduna J. (2018), Němčice a Staré Hradisko: Spony, Moravské zemské museum, Brno. | en |
dc.references | Czerska B. (1959), Osada z okresu późnolateńskiego koło Nowej Cerekwii w powiecie Głubczyce, “Archeologia Śląska”, 3, p. 25–68. | en |
dc.references | Dąbrowska T. (1973), Cmentarzysko kultury przeworskiej w Karczewcu, pow. Węgrów, “Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne”, 2, p. 383–531. | en |
dc.references | Dąbrowska T. (1988), Wczesne fazy kultury przeworskiej: chronologia, zasięg powiązania, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Warszawa. | en |
dc.references | Dąbrowska T. (1997), Kamieńczyk. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien, Wydawnictwo i Drukarnia “Secesja”, Kraków (Monumenta Archaeologica Barbarica, 3). | en |
dc.references | Demidziuk K. (1999), Archiwalia archeologiczne z terenu Wrocławia do 1945 roku, Wydawnictwo Werk, Wrocław. | en |
dc.references | Domański G. (2010), Siedlungen der Gubener Gruppe, [in:] M. Meyer (ed.), Haus–Gehöft–Weiler–Dorf. Siedlungen der Vorrömischen Eisenzeit im Nordlichen Mitteleuropa, VML, Leidorf, Rahden (Westf.) (Berliner Archäologische Forschungen, 8), p. 157–168. | en |
dc.references | Domański G., Lodowski J. (1984), Osada z okresu lateńskiego w Starym Zamku, woj. Wrocław, “Silesia Antiqua”, 26, p. 35–43. | en |
dc.references | von den Driesch A. (1976), A Guide to the Measurement of Animal Bones from Archaeological Sites, Peabody Museum of Archaeology and Ethnology; Harvard University, Cambridge. | en |
dc.references | Dulęba P. (2019), New Data for La Tène Culture Studies on the Settlement and Economy in Lower Silesia, “Recherches Archéologiques – Nouvelle Serie”, 10, p. 79–136. | en |
dc.references | Dulęba P., Markiewicz J.E. (2021), Breslau-Hartlieb Revisited: New Light Cast on the Amber Deposits from the Pre-Roman Iron Age site of Wrocław–Partynice 1 (woj. dolnośląskie/PL), “Archäologisches Korrespondenzblatt”, 51, p. 363–391. | en |
dc.references | Dulęba P., Markiewicz J.E. (2024), Northern Settlers by the Ślęza River at the Dawn of the Late Pre-Roman Iron Age, “Recherches Archéologiques – Nouvelle Serie”, in press. | en |
dc.references | Frączkowska A. (2012), Rozplanowanie przestrzenne osady przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego z Brodna, stan. 3, pow. średzki, Wrocław (master thesis typescript). | en |
dc.references | Gralak T. (2012), Badania osady kultury lateńskiej z Górca, stanowisko 13, w powiecie strzelińskim, “Śląskie Sprawozdania Archeologiczne”, 54, p. 139–160. | en |
dc.references | Grygiel M. (2015), Kultura jastorfska na Niżu Polskim. Próba określenia chronologii, zasięgu i powiązań, “Wiadomości Archeologiczne”, 66, p. 127–182. | en |
dc.references | Grygiel M. (2018), Chronologia przemian kulturowych w dobie starszego i młodszego okresu przedrzymskiego na Niżu Polskim, Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego; Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Łódź. | en |
dc.references | Habermehl K.H. (1975), Die Alterbestimmung bei Haus- und Labortieren, Parey, Berlin. | en |
dc.references | Hatt G. (1957), Nørre Fjand: an early Iron-age village site in West Jutland, Munksgaard i komm., København. | en |
dc.references | Kasiński M. (2010), Bemerkungen zu den Funden der Przeworsk-Kultur in Mitteldeutschland in der jüngeren vorrömischen Eisenzeit, “Recherches Archéologiques – Nouvelle Serie”, 2, p. 43–64. | en |
dc.references | Kasprowicz T. (2008), Osada i cmentarzysko ludności z okresu przedrzymskiego na stanowisku 284 (AUT 192) Poznań–Nowe Miasto, [in:] H. Machajewski, R. Pietrzak (ed.), Poznań–Nowe Miasto: Źródła archeologiczne do studiów nad pradziejami i wczesnym średniowieczem dorzecza środkowej Warty, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, p. 225–298. | en |
dc.references | Kosicki A. (2001), Osadnictwo okresu przedrzymskiego, [in:] L. Leciejewicz (ed.), Od neolitycznego obozowiska do średniowiecznej wsi. Badania archeologiczne we Wrocławiu–Partynicach, Oddział Polskiej Akademii Nauk, Wrocław (Wratislavia Antiqua, 4), p. 70–107. | en |
dc.references | Kot K., Piotrowska M. (2014), Smólsk 1, gm. Włocławek – osada z młodszego okresu przedrzymskiego, [in:] A. Jaszewska, M. Olędzki (ed.), Kultura przeworska. Odkrycia – interpretacje – hipotezy 3, Uniwersytet Łódzki. Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych. Katedra Badań Wschodu, Łódź, p. 9–30. | en |
dc.references | Krysiak K., Kobryń H., Kobryńczuk F. (2007), Anatomia zwierząt, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. | en |
dc.references | Lasota-Moskalewska A. (2008), Archeozoologia: ssaki, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | en |
dc.references | Lutnicki W. (1972), Uzębienie zwierząt domowych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków. | en |
dc.references | Machajewski H., Pietrzak R. (2008a), Osada ludności z okresu przedrzymskiego na stanowisku 278 (AUT 191) Poznań–Nowe Miasto, [in:] H. Machajewski, R. Pietrzak (ed.), Poznań–Nowe Miasto: Źródła archeologiczne do studiów nad pradziejami i wczesnym średniowieczem dorzecza środkowej Warty, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, p. 153–224. | en |
dc.references | Machajewski H., Pietrzak R. (2008b), Osada ludności z okresu przedrzymskiego na stanowisku 226 (AUT 194) Poznań–Nowe Miasto, [in:] H. Machajewski, R. Pietrzak (ed.), Poznań–Nowe Miasto: Źródła archeologiczne do studiów nad pradziejami i wczesnym średniowieczem dorzecza środkowej Warty, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, p. 297–352. | en |
dc.references | Maciałowicz A. (2006), Cmentarzysko kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego w Suchodole, pow. sochaczewski, “Wiadomości Archeologiczne”, 58, p. 283–369. | en |
dc.references | Maciałowicz A. (2015), Handwerk, Handel und Heirat? Neues über Kontakte der Boier mit den Germanen anhand von Fibelfunden, [in:] M. Karwowski, V. Salač, S. Sievers (ed.), Boier zwischen Realität und Fiktion, Akten des internationalen Kolloquiums in Český Krumlov vom 14.–16.11.2013, Dr. Rudolf Habelt GmbH, Bonn, p. 274–294. | en |
dc.references | Markiewicz G. (2009), Osada ludności kultury przeworskiej z młodszego okresu przedrzymskiego na stanowisku nr 14 w Piskorzówku, powiat Oława, [in:] B. Gediga (ed.), Archeologiczne Zeszyty Autostradowe Instytutu Archeologii i Etnologii PAN 9: Badania na autostradzie A4 cz. VII, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, p. 97–154. | en |
dc.references | Markiewicz J. (2016), Osada z młodszego okresu przedrzymskiego na stanowisku Bytomin (Bytnik) 6, gm. Głogów, [in:] J. Markiewicz, A. Błażejewski (ed.), Osada i cmentarzysko z epoki żelaza na stanowiskach Bytomin (Bytnik) 1 i 6, Uniwersytet Wrocławski. Instytut Archeologii, Wrocław, p. 67–146. | en |
dc.references | Markiewicz J.E. (2019), Economy and Cultural Change in the Pre-Roman Iron Age in Northern Central Europe: Tracing the La Tène factor by the River Oder, BAR Publishing, Oxford, https://doi.org/10.30861/9781407316833 | en |
dc.references | Markiewicz J., Błażejewski A. (2016), Osada i cmentarzysko z epoki żelaza na stanowiskach Bytomin (Bytnik) 1 i 6, Uniwersytet Wrocławski. Instytut Archeologii, Wrocław, p. 67–146. | en |
dc.references | Martens J. (1988), Borremose Reconsidered: The Date and Development of a Fortified Settlement of the Early Iron Age, “Journal of Danish Archaeology”, 7, p. 159–181, https://doi.org/10.1080/0108464X.1988.10590004 | en |
dc.references | Márton A. (2004), La fibule du type de Mötschwil, “Acta Archaeologica Scientiarum Hungaricae”, 55, p. 279–322, https://doi.org/10.1556/AArch.55.2004.3-4.3 | en |
dc.references | Michałowski A. (2011), Budownictwo kultury przeworskiej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań. | en |
dc.references | Mistewicz A., Maciałowicz A., Woźniak M. (2021), Dąbek, stan. 9 – nekropola kultur przeworskiej i wielbarskiej na północnym Mazowszu, Wydział Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | en |
dc.references | Müller H.H. (1973), Das Tierknochenmaterial aus den frühgeschichtlichen Siedlungen von Tornow, Kr. Calau, [in:] J. Herrmann (ed.), Die Germanischen und slawischen Siedlungen und das mittelalterliche Dorf von Tornow, Kr. Calau, Akademie-Verlag, Berlin (Schriften zur Ur- und Frühgeschichte, 26), p. 267–310. | en |
dc.references | Piotrowska M. (2019), Zaczerpnąć wody. Sposoby użytkowania studni w pradziejach na przykładzie znalezisk związanych z kulturą przeworską, [in:] K. Kot-Legieć, A. Michałowski, M. Olędzki, M. Piotrowska (ed.), Kultura przeworska. Procesy przemian i kontakty zewnętrzne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, p. 179–200. | en |
dc.references | Polenz H. (1971), Mittel- und spätlatènezeitliche Brandgräber aus Dietzenbach, Landkreis Offenbach am Main, Kühn, Langen (Studien und Forschungen, Neue Folge, 4), p. 1–115. | en |
dc.references | Polenz H. (1982), Münzen in latènzeitlischen Gräbern Mitteleuropas aus der Zeit zwischen 300 und 50 v. Chr. Geburt, “Bayerische Vorgeschichstblätter”, 47, p. 27–222. | en |
dc.references | Popesko P. (2008), Atlas anatomii topograficznej zwierząt domowych, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa. | en |
dc.references | Salač V., Kubálek T. (2015), Laténská sídlištní keramika v severozápadních Čechách – Die latènezeitliche Siedlungskeramik in Nordwestböhmen, Archeologický ústav AV ČR Praha, v. v. i., Praha. | en |
dc.references | Schmid E. (1972), Atlas of Animal Bones for Prehistorians, Archaeologists and Quaternary Geologists, Elsevier Publishing Company, Amsterdam–London–New York. | en |
dc.references | Schuster J. (2020), Dom to nie tylko dach i cztery ściany… O budownictwie w późnej starożytności w Europie północnej i środkowej ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich, “Wiadomości Archeologiczne”, 71, p. 3–160. | en |
dc.references | Stöckli W.E. (1974), Bemerkungen zum räumlischen und zeitlischen Gruppierung der Funde im Oppidum von Manching, “Germania”, 52, p. 368–385. | en |
dc.references | Teichert M. (1969), Osteometrische Untersuchungen zur Berechnung der Widerristhöhe bei vor- und frühgeschichtlichen Schweinen, “Kühn-Archiv”, 83, p. 237–292. | en |
dc.contributor.authorEmail | joanna.markiewicz@fulbrightmail.org | |
dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6034.39.05 | |