dc.contributor.author | Pańkowa, Olga | |
dc.contributor.editor | Izdebska, Agnieszka | |
dc.contributor.editor | Konończuk, Elżbieta | |
dc.contributor.editor | Płuciennik, Jarosław | |
dc.date.accessioned | 2024-01-02T12:41:10Z | |
dc.date.available | 2024-01-02T12:41:10Z | |
dc.date.issued | 2023 | |
dc.identifier.citation | Pańkowa, Olga. 2023. „Dom Rodzinny Jako Miejsce Mitobiograficzne Zbigniewa Żakiewicza”. Zagadnienia Rodzajów Literackich 66 (2). https://doi.org/10.26485/ZRL/2023/66.2/5. | pl_PL |
dc.identifier.issn | 0084-4446 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/48990 | |
dc.description.abstract | On the basis of literary sketches from the Frozen in Time volume and Zbigniew Żakiewicz’s
novels Lupine Meadows, The Abacz Clan and Wilio, in the Depths of the Sea, a symbolic
connection between the writer’s family home and the past, especially his childhood, is
presented. In the article, the house is regarded as a pictorial embodiment of lost homeland
and the destruction of the protagonist/narrator’s private world following his exile from
the Borderlands. The space of the family home collapses, and thus ceases to evoke a feeling
of belonging, to be a sign of childhood order. In Żakiewicz’s works, memory as an identity
category is depicted in material, social, symbolic and personalistic dimensions. Family
home is related to the material side of things, as well as behaviors, relations, ideas, and values.
It becomes a specific marker which, depending on context, can be used in a variety of
ways, acting as a metonymy or synecdoche. Space as a component of identity extends from
autobiographical to collective memory, it is the knowledge about the roots from which
one grows. The change of individual and collective space-time leads the writer to identify
what is “home” and what is “memory”: “home” becomes a model of “memory,” and “memory”
a model of a “home” that exists thanks to memories and dreams. Zbigniew Żakiewicz
shows how space shrinks, how his family home turns into a house of cards within a few
years and, dependent on the individual perspective, loses its entire spiritual and material
treasure for the family. | pl_PL |
dc.description.sponsorship | Artykuł został sfinansowany ze środków Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, przyznanych na podstawie
decyzji nr BPN/SZN/2021/1/00012/DEC/1. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Łódzkie Towarzystwo Naukowe; Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartofseries | Zagadnienia Rodzajów Literackich;2 | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | family home | pl_PL |
dc.subject | literary space | pl_PL |
dc.subject | memory | pl_PL |
dc.subject | childhood | pl_PL |
dc.subject | identity | pl_PL |
dc.subject | Zbigniew Żakiewicz | pl_PL |
dc.title | Dom rodzinny jako miejsce mitobiograficzne Zbigniewa Żakiewicza | pl_PL |
dc.title.alternative | A Family Home as Zbigniew Żakiewicz’s Mytho-Biographical Place | pl_PL |
dc.type | Article | pl_PL |
dc.page.number | 27-40 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Gdański, Instytut Skandynawistyki i Fennistyki | pl_PL |
dc.identifier.eissn | 2451-0335 | |
dc.references | Bachelard Gaston (1975), Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Bachelard Gaston (1998), Poetyka marzenia, przeł. L. Brogowski, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Bagłajewski Arkadiusz (1997), Gdańsk – obcy i magiczny, „Tytuł” nr 3/4. | pl_PL |
dc.references | Bartmiński Jerzy (2015), Dom — koncept uniwersalny i specyficzny kulturowo [w:] Leksykon Aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, t. 1, Dom, red. J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel, B. Żywicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin. | pl_PL |
dc.references | Benedyktowicz Danuta, Benedyktowicz Zbigniew (1992), Dom w tradycji ludowej, Wydawnictwo Wiedza o Kulturze, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Bieńkowski Zbigniew (1996), Przyszłość przeszłości. Eseje, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Brzóstowicz Monika (1997), Dom rodzinny w „Dolinie Issy”: obecność i wartość, „Pamiętnik Literacki” z. 2. | pl_PL |
dc.references | Conway Martin, Pleydell-Pearce Christopher (2000), The Construction of Autobiographical Memories in the Self-memory System, „Psychological Review” nr 107(2). | pl_PL |
dc.references | Czapliński Przemysław (2000), Literatura małych ojczyzn wobec problemu tożsamości [w:] Kultura wobec kręgów tożsamości, red. T. Kostyrko, T. Zgółka, Wydawnictwo Silesia, Poznań–Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Czapliński Przemysław (2001), Mapa, córka nostalgii [w:] P. Czapliński, Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie lat dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Literackie, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Czermińska Małgorzata (1978), Dom w autobiografii i powieści o dzieciństwie [w:] Przestrzeń i literatura: studia, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław. | pl_PL |
dc.references | Czermińska Małgorzata (2011), Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki, „Teksty Drugie” nr 5(131) | pl_PL |
dc.references | Dęboróg-Bylczyński Maciej (2011), Pamięć, nostalgia, tożsamość. Kulturowe aspekty estetyki pogranicza w twórczości Zbigniewa Żakiewicza, Fundacja Teatru, Bydgoszcz. | pl_PL |
dc.references | Eliade Mircea (1974), Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, przeł. A. Tatarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Erll Astrid (2018), Kultura pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Foucault Michel (1999), Język przestrzeni, przeł. T. Komendant [w:] M. Foucault, Szaleństwo i literatura: powiedziane, napisane, red. T. Komendant, Wydawnictwo KR, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Huelle Paweł (1999), Opowiadania na czas przeprowadzki, słowo/obraz terytoria, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Jurewicz Aleksander (1990), Lida, Zakłady Wydawnicze „Versus”, Białystok. | pl_PL |
dc.references | Kapuściński Ryszard (2007), Lapidarium VI, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Kochanowski Jerzy (2016), Deportacja zwana repatriacją, „Pomocnik Historyczny Polityki” nr 4. | pl_PL |
dc.references | Konwicki Tadeusz (1963), Nic albo nic, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Kubajak Anna (2009), Kresy i Sybir. Losy polskich dzieci, Kubajak, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Legeżyńska Anna (1996), Dom i poetycka bezdomność w liryce współczesnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Legeżyńska Anna (1997), Literacka figura domu w poezji współczesnej [w:] Dom w języku i kulturze, red. G. Sawicka, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin. | pl_PL |
dc.references | Legeżyńska Anna (2017), Odnawianie „Tryptyku wileńskiego” Zbigniewa Żakiewicza [w:] Zagadnienia bilingwizmu, Seria I, Dwujęzyczni pisarze litewscy i polscy, red. A. Baranow, J. Ławski, Wydawnictwo Prymat, Białystok–Wilno. | pl_PL |
dc.references | Lejeune Philippe (1975), Pakt autobiograficzny, przeł. A. Labuda, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” nr 5(23). | pl_PL |
dc.references | Lipińska Grażyna (1990), Jeśli zapomnę o nich…, Editions Spotkania, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Lowenthal David (1991), Przeszłość to obcy kraj, przeł. I. Grudzińska-Gross, M. Tański, „Res Publica” nr 3. | pl_PL |
dc.references | Miłosz Czesław (1988), Dolina Issy, Wydawnictwo Literackie, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Nora Pierre (2011), Między pamięcią a historią: Les Lieux de Memoire, przeł. M. Sugiera, M. Borowski, „Didaskalia” nr 105. | pl_PL |
dc.references | Porzecki Józef (2018), Pamięć dla pokoleń. Szlakiem zamków, pałaców i dworów Grodzieńszczyzny, Fundacja na rzecz Pomocy Dzieciom z Grodzieńszczyzny, Białystok. | pl_PL |
dc.references | Rothberg Michael (2009), Multidirectional memory. Remembering the Holocaust in the age of decolonization, Stanford University Press, Stanford. | pl_PL |
dc.references | Snyder Timothy (2011), Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem, przeł. B. Pietrzyk, Świat Książki, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Stravinskienė Vitalija (2019), Między ojcowizną a ojczyzną. Przymusowa migracja Polaków z Wilna do Polski w latach 1944–1947 [w:] Pamięć Kresów — Kresy w pamięci, red. B. Tracz, Instytut Pamięci Narodowej, Katowice–Gliwice–Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Taylor-Terlecka Nina (2017), Miś smorgończyk — Mistrz z Mołodeczna [w:] W czasie zatrzymane, t. 1, Wybór szkiców literackich z lat 1977–2008, wyb. M. Żakiewicz, red. K. Wojan, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Tischner Józef (2006), Filozofia dramatu, Znak, Kraków. | pl_PL |
dc.references | Wiegandt Ewa (2007), Podróż z Kresów do Europy Środkowej [w:] Kresy — dekonstrukcja, red. K. Krybuś, J. Załążny, R. Okulicz-Kozaryn, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Zatora Anna (2017), Saga rodzinna — próba uporządkowania i konceptualizacji gatunku, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” z. 2, DOI: 10.26485/ZRL/2017/60.2/2. | pl_PL |
dc.references | Żakiewicz Zbigniew (1988), Ciotuleńka. Opowieści żartobliwe, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Żakiewicz Zbigniew (1992a), Polska jest wciąż Kresami, „Ethos” nr 2/3. | pl_PL |
dc.references | Żakiewicz Zbigniew (1992b), Saga wileńska, Oficyna Wydawnicza Graf, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Żakiewicz Zbigniew (1996), Kaszubską Stegną [w:] Ujrzane, w czasie zatrzymane, Wydawnictwo Marabut, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Żakiewicz Zbigniew (2005), Tryptyk wileński, słowo/obraz terytoria, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Żakiewicz Zbigniew (2017), W czasie zatrzymane, t. 1, Wybór szkiców literackich z lat 1977– 2008, wyb. M. Żakiewicz, red. K. Wojan, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. | pl_PL |
dc.references | Żyłko Bogusław (2017), Wyobraźnia przestrzenna Zbigniewa Żakiewicza [w:] W czasie zatrzymane, t. 2, Ze Zbigniewem Żakiewiczem — na Kresach i w bezkresie, wyb. M. Żakiewicz, red. K. Wojan, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk. | pl_PL |
dc.contributor.authorEmail | olgapankowafilpol@gmail.com | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.26485/ZRL/2023/66.2/5 | |
dc.relation.volume | 66 | pl_PL |
dc.discipline | literaturoznawstwo | pl_PL |