Gmina w systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie

Abstract

Zjawisko przemocy w rodzinie stanowi jeden z istotniejszych problemów społecznych. Przemoc ta wywołuje wiele negatywnych konsekwencji w wymiarze jednostki, rodziny i całej wspólnoty. Z przemocą tą stykają się głównie kobiety i dzieci. Jej ofiarami są także coraz częściej mężczyźni. Rozwiązanie tego problemu wymaga podjęcia wielu skutecznych, interdyscyplinarnych działań podejmowanych przez różne podmioty, nie tylko organy władzy publicznej. Celem rozprawy doktorskiej jest zaprezentowanie szczególnej roli pełnionej przez gminę w rozbudowanym systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ukazanie możliwych dróg rozwiązania problemu znęcania się nad bliskimi. W zagadnieniach wprowadzających wyjaśniono pojęcie rodziny, zaprezentowano jej funkcje i zagrożenia. Jednym z zagrożeń dotykających rodzinę jest przemoc w rodzinie, dlatego też dalsze rozważania poświęcono pojęciu tej przemocy i bliskiemu mu pojęciu przemocy domowej. Omówiono też symptomy, formy, skalę, przyczyny i skutki przemocy, ukazano sylwetki jej ofiar i sprawców. Następnie dokonano ogólnej charakterystyki zróżnicowanych unormowań prawnych (międzynarodowych, europejskich i krajowych) regulujących przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Badaniami objęto dalej formy pomocy należnej osobom dotkniętym przemocą. W kolejnych fragmentach przedstawiono liczne zadania wykonywane przez podmioty działające w sferze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Muszą one tworzyć spójne systemy (podmiotowy i przedmiotowy) będące zespołem wzajemnie powiązanych ze sobą elementów. Przemoc w rodzinie jest złożonym zjawiskiem. Jej specyfika sprawia, że zapobieganie i zwalczanie tej przemocy wymaga systemowych działań. Pierwszoplanową rolę pełni tu gmina – wspólnota lokalna usytuowana najbliżej osób krzywdzących. Dysponuje ono licznymi środkami prawnymi służącymi przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Analizie poddano w szczególności gminne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar tej przemocy, zespoły interdyscyplinarne oraz procedurę „Niebieskie karty”.