Ernst Wiechert und sein Werk im Spiegel des autobiographischen Werkes Jahre und Zeiten. Der literarische Werdegang eines deutschen Dichters der Inneren Emigration. Vom Totenwolf (1924) über Totenwald (1939/1946) bis Missa sine nomine (1950)

Abstract

Ernst Wiechert was one of the most important representatives of German inner emigration. Nowadays he is almost entirely forgotten. The aim of this article is to show his literary output according to his own memoirs Jahre und Zeiten that shed different light on the interpretation of his work, but also on his attitude and own evaluation of work, often conditioned not only by political or social considerations, but also, to a large extent, by what happened in his personal life. This article is an attempt to provide, in general terms, an analytical sketch of the writer’s works, from his first novels written in times of Conservative Revolutionary movement — Der Totenwald; Der Wald — via growing detachment from national views and the subject of The First World War — Der Knecht Gottes Andreas Nyland; speeches from the years: 1933 Der Dichter und die Jugend and 1935 Der Dichter und seine Zeit — to his autobiographical account of the concentration camp Buchenwald — Der Totenwald, novel Das einfache Leben or Missa sine Nomine.

Ernst Wiechert to jeden z najważniejszych (choć obecnie prawie zapomnianych) przedstawicieli niemieckiej emigracji wewnętrznej. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie twórczości pisarza przez pryzmat jego wspomnień Jahre und Zeiten, rzucających nowe światło nie tylko na interpretację dzieł Wiecherta, ale także na jego poglądy i ocenę własnej twórczości, uwarunkowanej nie tylko względami politycznymi czy społecznymi, ale także, w dużej mierze, wydarzeniami z życia osobistego. Artykuł stanowi próbę stworzenia szkicu analitycznego, obejmującego teksty z różnych okresów życia pisarza — począwszy od pierwszych powieści z kręgu literatury Rewolucji Konserwatywnej (Der Totenwald; Der Wald), poprzez utwory ukazujące narastający dystans do poglądów narodowych i do tematyki Pierwszej Wojny Światowej (Knecht Gottes Andreas Nyland; mowy z lat 1933 — Der Dichter und die Jugend i 1935 — Der Dichter und seine Zeit), aż po relację autobiograficzną z obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie (Der Totenwald, powieść — Das einfache Leben, czy Missa sine nomine).