Le Genre épistolaire hongrois

Abstract

Węgierska literatura epistolarna nie jest jeszcze w całości dokładnie znana. Duża liczba rękopisów korespondencji magnackiej z dawnych lat nigdy nie została wydana i dotąd spoczywa w archiwach rodzinnych. Wiele z nich uległo zniszczeniu w czasach niewoli tureckiej i wojen niepodległościowych Węgier oraz Siedmiogrodu. Dopóki nie zbierze się całości materiałów, nie uporządkuje ich i nie opublikuje — nie można zająć się poważnie teorią sztuki pisania listów, ich stylem czy historią tego gatunku w literaturze węgierskiej. A jednak studia dotyczące owego nie opracowanego jeszcze gatunku prozy powinny się znaleźć w programie badań naukowych. Pouczające byłoby poddać analizie najważniejszą korespondencję i uporządkować bogate materiały pochodzące z listów ludzi wybitnych. Ustalenie poszczególnych elementów metody korespondowania otwiera przed badaczami szerokie perspektywy. Studia te winny pójść w dwóch kierunkach: 1) obejmując wiek XVII wykroczyć poza jego granice również do w. XVI i XVIII; 2) należałoby opracować epokę Humanizmu i Renesansu oraz poprzez Barok sięgnąć aż po okres poprzedzający Oświecenie. Nie jest naszym zamiarem poruszanie wszystkich kwestii z wiązanych z epistolografią węgierską, ani też dokładna analiza jej bardzo zresztą niekompletnej bibliografii. Autor pragnął ukazać ogólny obraz epistolografii węgierskiej, a jednocześnie przedstawić rozwój formy i stylu listu na tle dziejów dawnej literatury węgierskiej. U K. Mikesa epistolografia stała się już gatunkiem literackim, o czym świadczy zbiór jego fikcyjnych listów pt. Lettres de Turquie (1717—1758).