Montage cinématographique et montage mélodramatique. L'esthétique du fragment

Abstract

Jak zanalizować melodramat? Ponieważ badacz nie dysponuje naukową teorią przedstawienia, musi sięgnąć do pism ludzi teatru i filmu. Teoria montażu Eisensteina jest adekwatnym instrumentem badawczym dla analizowania sztuk, które kładą nacisk zarówno na słowo, jak i na aspekt wizualny przedstawienia. Melodramat, uważany przez jego twórcę Pixerecourta za kontynuację XVIII-wiecznego dramatu mieszczańskiego, jest więc idealnym obiektem badawczym dla teorii eisensteinowskiej. Podobieństwa strukturalne pomiędzy filmem a melodramatem potwierdzają słuszność obranej metody. Filmy Eisensteina i XIX-wieczne melodramaty charakteryzuje fragmentaryczność oraz znaczenie, jakie przywiązują one do chwili. W melodramatach krótkie repliki szybko osłuchują się i stają stereotypami. Podobnie w filmach Eisensteina poszczególne kadry opatrują się i są odbierane przez widza jako klisze. Przed zastosowaniem teorii montażu do analizy melodramatu badacz musi rozwiązać problem minimalnej jednostki przedstawienia. Jednostka ta nie może być z góry arbitralnie ustalona, lecz musi być wynikiem praktyki badawczej analogicznej do praktyki Barthes'a przedstawionej w S/Z.