| dc.description.abstract | Rozprawa omawia trzy odrębne warianty strukturalne dzieła opartego na zasadzie groteski
będącej dwojakim sposobem ukształtowania zawartości utworu (jego specyficznej „substancji”)
i metody traktowania tej substancji. W obrębie utworu literackiego oba te zjawiska mogą ulegać
swoistemu przedstawianiu; substancja groteskowa może być oddana w sposób naturalny, groteskowo
odbarwiony, z drugiej zaś strony zawartość (substancja) w pełni zobiektywizowana może
ulec przekształceniu w następstwie potraktowania jej w sposób groteskowy.
Istota groteski została poddana badaniom z punktu widzenia zawartego w niej obrazu życia.
Zasada ta może być realistyczna lub fantastyczna, jednakże i jedna, i druga opierają się na przesłankach
realnych i konkretnych, przy czym dokonana być może właściwa transformacja w sferze
stylistycznej, polegająca na zmianie lub odpowiednim przesunięciu układu. W następstwie tak
przyjętego planu powstaje konstrukcja absurdalności wewnętrznej lub zewnętrznej, formalnej.
Istota groteski jest zatem rozpatrywana ze stanowiska zasadniczej tonacji, która może być bądź
to komiczna, bądź też groźna i ponura, która z drugiej strony zmieniając prawa rzeczywistości
wedle swej własnej zasadniczej maniery daje swoiste spojrzenie na życie. W rozprawie przedstawiono
różnorodne, dalekie nawet możliwości groteski w kręgu tonacji realistycznej, fantastycznej,
komicznej i groźnej, a nawet „chorobliwej”. Krótko przedstawiono charakter oddziaływania tych
kategorii groteski.
W podsumowaniu dokonano próby wyciągnięcia ostatecznych wniosków z groteski jako
specyficznej zasady artystycznej komunikacji między autorem a czytelnikiem, w oparciu o wyniki
zawarte w tej rozprawie oraz w studium ogłoszonym w poprzednim zeszycie „Zagadnień Rodzajów
Literackich”. | pl_PL |
