Leiberinnerung als Kritik der Kritik: über Durs Grünbeins "Vom Schnee" und "Der Cartesische Taucher"

Abstract

Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi istotnego fragmentu twórczości niemieckiego poety, eseisty, krytyka oraz tłumacza Dursa Grunbeina. Vom Schnee (O śniegu) - nazywane wśród znawców Grunbeina „Faustem XXI wieku” (Michael Eskin) - jest nie tylko formą poetyckiej rozprawy z filozofią Kartezjusza, lecz stanowi również próbę interdyscyplinarnego powiązania sztuki oraz współczesnych nauk humanistycznych z takimi dyscyplinami przyrodniczymi jak: medycyna, botanika, neurobiologia, meteorologia czy fizyka. Napisany w formie trzech medytacji esej Der cartesische Taucher (Kartezjuszowski nurek) rozszerza i pogłębia tematykę poematu. Interdyscyplinarne dzieła Griinbeina, nawiązujące do problemów współczesnych, prowokują kilka zasadniczych pytań, na które niniejszy artykuł próbuje odpowiedzieć: Przed jakimi egzystencjalnymi problemami stawia współczesnego człowieka postać Kartezjusza w Vom Schnee i w Der Cartesische Taucher? Jaką rolę odgrywa ciało myśliciela podczas jego filozoficznych rozważań? Czy ciało implikuje możliwość krytykowania myśli ludzkich? Zasadniczą kwestią jest pytanie postawione w duchu interdyscyplinarności naukowej: O czym zapominają zarówno współcześni neurobiolodzy jak i humaniści, gdy się wzajemnie krytykują.”