El arte de representar comedias: "Lo fingido verdadero" de Lope de Vega

Abstract

Dramat Lo fingido verdadero (To co udawane - prawdziwe) powstał w tym samym czasie (ok. 1608), co Nowa sztuka pisania komedii... Nawiązując tytułem tej rozprawy do tytułu owego traktatu, autorka pragnie zwrócić uwagę na analogie między tymi utworami, obydwa bowiem propagują tzw. nową komedię hiszpańską, choć w różny sposób: w Nowej sztuce... Lope de Vega koncentruje się na zagadnieniach dramatu a w Lo fingido verdadero na kwestii przedstawienia teatralnego i grze aktorskiej. Ale odmiennie niż Nowa sztuka, która doczekała się licznych i wnikliwych opracowań, Lo fingido verdadero do niedawna było dramatem nieomal całkowicie zapomnianym. Jako dramat religijny, należący do gatunku znanego w Hiszpanii Złotego Wieku jako comedia de santos, długo zwracał uwagę badaczy jedynie jako dramat przedstawiający żywot św. Genezjusza, rzymskiego aktora i męczennika. Późno zainteresowano się nim jako pierwszym hiszpańskim utworem dramatycznym, który posłużył się metaforą theatrum mundi. Zupełnie też niedawno utwór ten zaczął być przedmiotem badań jako metadramat, do dziś nie doczekał się jednak wyczerpującego opracowania. Zamieszczona tu rozprawa jest próbą porównania Ło fingido verdadero i Nowej sztuki pisania komedii..., jako dwóch tekstów, w których wyłożona została doktryna „nowej komedii”. Jest to również pierwsza próba przedstawienia dramatu Lo fingido verdadero jako świadectwa rodzącej się na przełomie XVI i XVII w. konwencji teatralnej, której podstawę stanowi architektura corralu de comedias, czyli stałej sceny publicznej. Poszczególne części tej pracy poświęcone są: procesowi przekształcenia opowieści hagiograficznej (żywot św. Genezjusza) w tekst dramatu; wprowadzeniu i rozwinięciu tematu comedia; funkcji teatru jako zwierciadła teatru (hiszpańskiego teatru pocz. XVII w.) w strukturze Lo fingido verdadero; formie teatru w teatrze i wprowadzonym do tekstu dramatu wystawieniom „komedii ludzkiej” i „komedii boskiej”, czyli budowaniu na scenie teatralnej metafory świata.