Stosunki państwa i Kościoła katolickiego w konstytucyjnym porządku III Rzeczypospolitej Polskiej

Abstract

Stosunki państwa i Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej Polskiej pozostają stałym elementem debaty publicznej. Doniosłość tego zagadnienia jest konsekwencją faktu, iż Kościół katolicki odegrał istotną rolę w historii polskiej państwowości, przekładającą się także współcześnie na konkretny, społeczny wpływ katolickich duchownych. Wpływ ten obejmuje również możliwość kształtowania postaw oraz poglądów, a także umacniania poparcia bądź sprzeciwu wobec konkretnych środowisk politycznych. W związku z powyższym, problematyka konkretnego kształtu stosunków wzajemnych pomiędzy wspólnotą państwową i kościelną pozostawała przedmiotem sporów od czasu przemian demokratycznych po 1989r., zaś od uchwalenia Konstytucji z 2 kwietnia 1997r. w debacie publicznej zaczęły pojawiać się liczne zarzuty dotyczące naruszenia właściwych regulacji Ustawy zasadniczej, dotyczących ww. kwestii. Celem rozprawy doktorskiej jest swoiste ustosunkowanie się do wskazanych zarzutów w drodze kompleksowej analizy współczesnego kształtu stosunków pomiędzy państwem i Kościołem katolickim w prawnej, społecznej oraz politycznej rzeczywistości III Rzeczypospolitej Polskiej. Rozważania prowadzone w dysertacji oparte zostały o analizę właściwych regulacji prawnych a następnie zestawienie tychże z przykładami działań podejmowanych przez przedstawicieli władzy świeckiej oraz kościelnej. Badania tego rodzaju służyć mają udzieleniu odpowiedzi na konkretne pytania – czy ww. postępowanie pozostaje zgodne z polskim porządkiem prawnym; czy mechanizmy prawne przewidziane w treści Konstytucji z 2 kwietnia 1997r. stanowią wystarczający gwarant funkcjonowania systemu separacji wspólnoty państwowej i kościelnej; czy na gruncie współczesnej regulacji konstytucyjnej możliwe jest wprowadzenie zmian w zakresie relacji wzajemnych pomiędzy państwem polskim a Kościołem katolickim?