Niepełnosprawny jako sportowiec

Niedbalski, Jakub

dc.contributor.author	Niedbalski, Jakub
dc.contributor.editor	Zakrzewska-Manterys, Elżbieta
dc.contributor.editor	Niedbalski, Jakub
dc.date.accessioned	2022-05-04T07:09:32Z
dc.date.available	2022-05-04T07:09:32Z
dc.date.issued	2016
dc.identifier.citation	Niedbalski J., Niepełnosprawny jako sportowiec, [w:] Pasjonaci, kreatorzy, twórcy. Ludzie niepełnosprawni jako artyści, sportowcy, animatorzy mediów, Zakrzewska-Manterys E., Niedbalski J. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016, s. 13-55, https://doi.org/10.18778/8088-076-4.02	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-8088-076-4
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/41695
dc.description.abstract	Rozdział dotyczy zagadnienia sportu osób niepełnosprawnych, kładąc główne akcenty na rolę ich aktywności fizycznej w procesie aktywizacji, integracji i społecznej inkluzji. Przede wszystkim staram się pokazać specyfikę sportu osób niepełnosprawnych oraz zarysować genezę i kierunki rozwoju sportu osób niepełnosprawnych w Polsce i na świecie. W dalszej części rozdziału koncentruję się na zaprezentowaniu uwarunkowań instytucjonalno-strukturalnych dotyczących uprawiania sportu przez osoby niepełnosprawne, a także odnoszę się do bezpośrednich doświadczeń tej kategorii osób stanowiących ilustrację podejmowanych przeze mnie zagadnień. Zamykającą częścią niniejszego opracowania są konkluzje odnoszące się do diagnozy obecnej sytuacji osób niepełnosprawnych uprawiających sport oraz rekomendacje zmian w zakresie prowadzonej wobec nich polityki państwa.	pl_PL
dc.description.abstract	The chapter refers to the notion of sport of persons with disabilities,putting the main stress on the role of their physical involvement in theprocess of activation, integration and social inclusion. I first of all try topresent specificity of sport of the disabled, and outline a genesis anddirections for development of sport of the disabled in Poland and aroundthe world. In further part of the chapter I will focus on demonstrationof institutional and structural circumstances related to sport practicingby the disabled. I will also refer to direct experiences of this categoryof persons, posing an illustration to the raised notions. The closing partof this paper is posed by conclusions related to diagnosis of a presentsituation of the disabled practicing sport, and recommendations forchanges in state policy towards them.	pl_PL
dc.description.sponsorship	Publikacja dofinansowana przez Fundację Uniwersytetu Łódzkiego. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Zakrzewska-Manterys E., Niedbalski J. (red.), Pasjonaci, kreatorzy, twórcy. Ludzie niepełnosprawni jako artyści, sportowcy, animatorzy mediów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016;
dc.relation.ispartofseries	Aktywni (Nie)Pełnosprawni;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	sport	pl_PL
dc.subject	aktywność fizyczna	pl_PL
dc.subject	niepełnosprawność	pl_PL
dc.subject	sport	pl_PL
dc.subject	physical activity	pl_PL
dc.subject	disability	pl_PL
dc.title	Niepełnosprawny jako sportowiec	pl_PL
dc.title.alternative	Persons with disabilities as an athlete	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.rights.holder	© Copyright by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2016	pl_PL
dc.page.number	13-55	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania, 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r. nr 41/43	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-8088-077-1
dc.contributor.authorBiographicalnote	Jakub Niedbalski, doktor socjologii, adiunkt w Katedrze Socjologii Organizacji i Zarządzania Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Specjalizuje się w komputerowej analizie danych jakościowych, metodach badań jakościowych, zagadnieniach socjologii niepełnosprawności i socjologii kultury fizycznej. Prowadzi badania poświęcone aktywizacji społecznej i fizycznej osób z niepełnosprawnością. Autor książek: Żyć i pracować w domu pomocy społecznej. Socjologiczne studium interakcji personelu z upośledzonymi umysłowo podopiecznymi (Wydawnictwo UŁ, Łódź 2013), Odkrywanie CAQDAS. Wybrane bezpłatne programy komputerowe wspomagające analizę danych jakościowych(Wydawnictwo UŁ, Łódź 2013) oraz Komputerowe wspomaganie analizy danych jakościowych. Zastosowanie oprogramowania NVivo i Atlas.ti w projektach badawczych opartych na metodologii teorii ugruntowanej (Wydawnictwo UŁ, Łódź 2014).	pl_PL
dc.references	Beck Jerzy (1977), Sport w rehabilitacji inwalidów, AWF w Warszawie, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Dega Wiktor (1971), Sport i turystyka jako czynnik rehabilitacji osób poszkodowanych na zdrowiu, [w:] Jerzy Beck, Krzysztof Walicki (red.), Możliwości uprawiania sportu przez inwalidów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 15–25.	pl_PL
dc.references	Dłużewska-Martyniec Wiesława (2009), Aktywność sportowa osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Stanisław Kowalik (red.), Kultura fizyczna osób z niepełnosprawnością. Dostosowana aktywność ruchowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 426–456.	pl_PL
dc.references	Europejska Karta Sportu dla Wszystkich: Osoby Niepełnosprawne (1997), [w:] Jan Ślężyński, Sport szansą życia niepełnosprawnych, PSON, Kraków, s. 10–12.	pl_PL
dc.references	Gąciarz Barbara, Ostrowska Antonina, Pańków Włodzimierz (2008), Integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych zamieszkałych w małych miastach i na terenach wiejskich – uwarunkowania sukcesów i niepowodzeń, Wydawnictwo Instytutu Filozofii Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Gill Diane L. (2007), Gender and cultural diversity, [w:] Gershon Tanenbaum (ed.), Handbook of psychology, Wiley, New York.	pl_PL
dc.references	Gryglewicz Andrzej, Smoleń Andrzej (2006), Systemowe determinanty osiągnięć polskich sportowców niepełnosprawnych na igrzyskach paraolimpijskich, [w:] Jerzy Chełmecki (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, t. II, AWF w Warszawie, Polska Akademia Olimpijska, Warszawa, s. 40–48.	pl_PL
dc.references	Gutierrez Melchor, Caus Núria, Riuz Luis-Miguel (2011), The influence of parents on achievement orientation and motivation for sport of adolescent athletes with and without disabilities, „Journal of Leisure Research”, no 43, s. 355–382.	pl_PL
dc.references	Guttmann L. (1976), Significance of sport in rehabilitation of spinal paraplegics and Tetraplegics, „Journal of the American Medical Association”, no 236 (2).	pl_PL
dc.references	Heinemann Klaus (1989), Wprowadzenie do socjologii sportu, Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauk Politycznych, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Hutzler Yeshayahu, Sherrill Claudine (2007), Defining adapter physical activity: international Perspectives, „Adapted Physical Activity Quarterly”, no 24.	pl_PL
dc.references	Jarzynowski Lech (2006), Analiza struktur ruchu olimpijskiego i paraolimpijskiego, [w:] Jerzy Nowocień (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, t. II, AWF w Warszawie, Warszawa, s. 46–58.	pl_PL
dc.references	Kosmol Andrzej (red.) (2008), Teoria i praktyka sportu niepełnosprawnych, Wydawnictwo AWF, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Kowalik Stanisław (2012), Mechanizmy oddziaływania na osobę niepełnosprawną poprzez ich uczestnictwo w sporcie dostosowanym, [w:] Stanisław Kowalik (red.), Kultura fizyczna dla osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 19–41.	pl_PL
dc.references	Kwapiszewski Krzysztof, Kosmol Andrzej (2011), Wprowadzenie, [w:] Natalia Morgulec-Adamowicz, Andrzej Kosmol (red.), Sportowe formy aktywności osób niepełnosprawnych i starszych. Adaptatywna aktywność fizyczna (APA), Polskie Towarzystwo Adaptowanej Aktywności Fizycznej, Warszawa, s. 5–12.	pl_PL
dc.references	Kowalik Stanisław, Miotk-Mrozowska Magdalena (2013), Sport paraolimpijski a rozwój osób niepełnosprawnych, [w:] Maciej Wilski, Jarosław Gabryelski (red.), Idee olimpijskie a kierunki rozwoju sportu osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 7–28.	pl_PL
dc.references	Maiano Christophe, Ninot Grégory, Bruant Gérard, Benattar Bernard (2003), Effect of placement in specialized establishment on adolescent perceived competence following school failure, „Canadian Psychology”, no 44, s. 139–141.	pl_PL
dc.references	Milanowska Kazimiera (1999), Sport i aktywność ruchowa jako istotny czynnik w rehabilitacji osób niepełnosprawnych, [w:] Jan Ślężyński (red.), Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych, Polskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Kraków, s. 23–24.	pl_PL
dc.references	Molik Bartosz, Morgulec-Adamowicz Natalia, Kosmol Andrzej (2008), Zespołowe gry sportowe osób niepełnosprawnych. Koszykówka na wózkach i rugby na wózkach, AWF w Warszawie, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Nadolska Anna, Magdalena Koper (2012), Możliwości kształtowania Ja cielesnego osób niepełnosprawnych poprzez ich uczestnictwo w sporcie dostosowanym, [w:] Stanisław Kowalik (red.), Kultura fizyczna dla osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 43–65.	pl_PL
dc.references	Niedbalski Jakub (2015), Sport jako narzędzie aktywizacji i społecznej integracji osób z niepełnosprawnością fizyczną, „Problemy Polityki Społecznej”, 28 (1), s. 101–110.	pl_PL
dc.references	Ninot Grégory, Bilard Jean, Delignières Didier (2005), Effects of integrated or segregated sport participation on the physical self for adolescents with intellectual disabilities, „Journal of Intellectual Disability Research”, no 49, s. 682–689.	pl_PL
dc.references	Rekowski Witold, Wilk Sławomir (1997), Rehabilitacja ruchowa, [w:] Zbigniew Krawczyk (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Kultura fizyczna, sport, Instytut Kultury, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Rennick Mari J., Harter Susan (1989), Impact of social comparisons on developing self-perceptions of learning disabled students, „Journal of Educational Psychology”, no 81, s. 631–638.	pl_PL
dc.references	Smith Ginger, Cohn Andrea, Ford Sybil (2010), Sport commerce and peace. The special case the Special Olympics, „Journal of Business Ethics”, no 89, s. 587–602.	pl_PL
dc.references	Sobiecka Joanna (2013), Wizerunek polskiego paraolimpijczyka, AWF w Krakowie, Kraków.	pl_PL
dc.references	Sobiecka Joanna (2009), Rola sportu w procesie kompleksowej rehabilitacji polskich uczestników igrzysk paraolimpijskich, AWF w Krakowie, Kraków.	pl_PL
dc.references	Sobiecka Joanna, Sport inwalidów – wyobcowany krąg ludzi?, „Postępy Rehabilitacji” 1999, nr 13 (3), s. 119–127.	pl_PL
dc.references	Ślężyński Jan (1997), Sport szansą życia niepełnosprawnych, PSON, Kraków.	pl_PL
dc.references	Tasiemski Tomasz, Koper Magdalena (2013), Miejsce sportu w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych fizycznie, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania”, nr 3 (8), s. 111–134.	pl_PL
dc.references	Ulatowski Tadeusz (1981), Teoria i metodyka sportu, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Weiss Jonathan A., Diamond Terry, Demark Jenny, Lovald Benedicte (2003), Involvement in special Olympics and its relations to self-concept and actual competency in participants with developmental disabilities, „Research in Developmental Disabilities”, no 24, s. 281–305.	pl_PL
dc.references	Wieczorek Marta, Kuriata Beata (2013), Sport niepełnosprawnych intelektualnie jako czynnik adaptacji i integracji społecznej, [w:] Maciej Wilski, Jarosław Gabryelski (red.), Idee olimpijskie a kierunki rozwoju sportu osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 53–64.	pl_PL
dc.references	Wilski Maciej, Nadolska Anna (2013), Osobowość sportowa zawodników olimpiad specjalnych, [w:] Maciej Wilski, Jarosław Gabryelski (red.), Idee olimpijskie a kierunki rozwoju sportu osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 145–157.	pl_PL
dc.references	Wilski Maciej, Nadolska Anna, Dowling Sandra, McConkey Roy, Hassan David (2012), Sporty zunifikowane Olimpiad Specjalnych jako forma wzbogacenia kapitału społecznego i wspomagania inkluzji społecznej osób z niepełnosprawnością intelektualną, [w:] Stanisław Kowalik (red.), Kultura fizyczna dla osób niepełnosprawnych, AWF w Poznaniu, Poznań, s. 83–104.	pl_PL
dc.references	Woods Ron B. (2006), Social Issues in Sport, Human Kinetics Publishers, New York.	pl_PL
dc.references	Żukowska Zofia (2006), Wartość sportu mierzona uczestnictwem młodzieży niepełnosprawnej wobec kultury fizycznej, [w:] Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, t. II, AWF w Warszawie, Warszawa, s. 126–134.	pl_PL
dc.references	Żukowska Zofia (1999), Aspekty socjopedagogiczne leczniczej aktywności sportowej, [w:] Jan Ślężyński (red.), Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych, Polskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Kraków, s. 25–31.	pl_PL
dc.references	Europejska Karta Sportu (dokument przyjęty przez Komitet Rady Ministrów Rady Europy w 1992 r, podczas konferencji na Rodos).	pl_PL
dc.references	Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483).	pl_PL
dc.references	Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz.U. 1996, Nr 25, poz. 113, z późń. zm).	pl_PL
dc.references	Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011, Nr 127, poz. 721, z późn. zm.).	pl_PL
dc.references	Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. z 2010 , Nr 127, poz. 857, z późn. zm.).	pl_PL
dc.references	Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. Nr 20, poz. 104, z późn. zm).	pl_PL
dc.references	Ustawa z dnia 15 czerwca 2012 r. o ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. (Dz.U. 2012, poz. 882).	pl_PL
dc.contributor.authorEmail	jakub.niedbalski@gmail.com	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/8088-076-4.02
dc.discipline	nauki o kulturze fizycznej	pl_PL
dc.discipline	nauki o zdrowiu	pl_PL
dc.discipline	nauki socjologiczne	pl_PL