Reforma sądownictwa administracyjnego w Kazachstanie

Abstract

The study concerns the reform of administrative judiciary in Kazakhstan, consisting in the organizational separation of administrative courts and shaping them as a system of courts with a three-tier structure. This change was accompanied by the codification of administrative court proceedings, which – unlike the method of legal regulation in European legal orders – consisted in regulating administrative court proceedings together with administrative proceedings in one legal act: the Code of Administrative Procedure of June 29, 2020 (effective from July 1, 2021). The characteristic features of Kazakh administrative court proceedings are the court’s efforts to resolve the matter as quickly as possible. To this end, the principle of an active role of the court was established with its broad obligations as regards the taking of evidence and judicial review of the execution of a judgment by an administrative authority. Within the court-administrative procedure, there are visible inspirations from the German act on administrative judiciary. This applies in particular to types of complaints and methods of amicable settlement of a court dispute. Due to the fact that the rules of judicial control of the administration were only developing in Kazakhstan, the court was equipped with far-reaching coercive measures. The presented analysis leads to the conclusion that the Kazakh code corresponds to the procedural standards established in Europe and it will certainly contribute to the consolidation of the rule of law in the Kazakh legal system which has only recently developed in this direction.

Opracowanie dotyczy reformy sądownictwa administracyjnego w Kazachstanie, polegającej na organizacyjnym wyodrębnieniu sądów administracyjnych i ukształtowaniu ich jako systemu sadów o trójstopniowej strukturze. Zmianie tej towarzyszyła kodyfikacja postępowania sądowoadministracyjnego, która – odmiennie od metody regulacji prawnej w europejskich porządkach prawnych – polegała na uregulowaniu postępowania sądowoadministracyjnego łącznie z postępowaniem administracyjnym w jednym akcie prawnym: Kodeksie postępowania administracyjnego z 29 czerwca 2020 r. (obowiązującym od 1 lipca 2021 r.). Do cech charakterystycznych kazachskiego postępowania sądowoadministracyjnego należy dążenie sądu do jak najszybszego merytorycznego załatwienia sprawy. W tym celu ustanowiono zasadę aktywnej roli sądu z szerokimi jego obowiązkami w zakresie postępowania dowodowego i kontroli sądowej wykonania wyroku przez organ administracji. W obrębie procedury sądowoadministracyjnej widoczne są inspiracje niemiecką ustawą o sądownictwie administracyjnym. Dotyczy to, w szczególności, typów skarg oraz metod polubownego zakończenia sporu sądowego. Z uwagi na rozwijające się dopiero w Kazachstanie zasady sądowej kontroli administracji sąd został wyposażony w daleko idące środki przymusu procesowego. Przedstawiona analiza prowadzi do wniosku, że kazachski kodeks odpowiada utrwalonym w Europie standardom proceduralnym i z pewnością przyczyni się on do ugruntowania zasad praworządności w rozwijającym się dopiero od niedawna w tym kierunku kazachskim systemie prawnym.