dc.contributor.author | Grabarczyk, Tadeusz | |
dc.date.accessioned | 2022-03-29T09:37:25Z | |
dc.date.available | 2022-03-29T09:37:25Z | |
dc.date.issued | 2021-12-30 | |
dc.identifier.issn | 0208-6034 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/41380 | |
dc.description.abstract | This article discusses the structure and armament of the mounted mercenary unit commanded by Mikołaj Sieniawski, the coat of arms of Leliwa. This work was created on the basis of the register of this branch written on August 3, 1557 under Terebovlia (now Теребовля in Ukraine). The unit was one of the many that were then recruited to defend the south-eastern lands of the Kingdom of Poland against the Tatar invasion. Mikołaj Sieniawski (1489–1569) was an experienced soldier who served in the army from 1512. He held important offices, including military ones. From 1539 he was a field crown hetman, and from 1561 he was a crown hetman, i.e. the highest military official in the Kingdom of Poland. His squad consisted of 200 horsemen, most of them were experienced soldiers. In terms of weapons, four categories of soldiers can be distinguished: lancers, hussars, Cossacks and henchmen. The main part of the unit consisted of 175 hussars. Their armament most often consisted of a helmet, a shield, a chain mail (or a breastplate) and a light lance. Only 8 horsemen were armed in Cossack style, i.e. with a helmet, chain mail, spear (rohatyna) and a bow with arrows (sahajdak). Only four of the soldiers had full plate armor. Moreover, there were 9 squires (pachołek) and 1 drummer in the register. There is no information in the register about edged weapon, which was usually not recorded in such lists, although the soldiers certainly did have one. M. Sieniawski’s unit did not take part in the fighting because in 1557 because the Tatars did not attack Poland. | en |
dc.description.abstract | W artykule tym omówiona została struktura i uzbrojenie konnego oddziału zacieżnego dowodzonego przez hetmana polnego koronnego Mikołaja Sieniawskiego (1489–1569). Praca ta powstała w oparciu o rejestr 200-konnej roty spisany 3 sierpnia 1557 r. pod Terembowlą. Pod względem posiadanego uzbrojenia można wyróżnić trzy kategorie żołnierzy: husarzy, kopijników i kozaków. Najliczniej reprezentowana była ta pierwsza grupa. Ponadto w rejestrze odnotowano pachołków oraz bębniarza. Oddział zwerbowano w celu odparcia najazdu tatarów, do którego jednak nie doszło. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica;36 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | mercenaries | en |
dc.subject | cavalry | en |
dc.subject | 16th century | en |
dc.subject | Mikołaj Sieniawski | en |
dc.subject | Poland | en |
dc.subject | army | en |
dc.subject | zaciężni | pl |
dc.subject | kawaleria | pl |
dc.subject | XVI wiek | pl |
dc.subject | Mikołaj Sieniawski | pl |
dc.subject | Polska | pl |
dc.subject | wojsko | pl |
dc.title | Rota Mikołaja Sieniawskiego z 1557 roku | pl |
dc.title.alternative | Cavalry Unit of Mikołaj Sieniawski from 1557 | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 343-355 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii | pl |
dc.identifier.eissn | 2449-8300 | |
dc.references | Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Archiwum Skarbu Koronnego. Oddział 85. 61: 4–9v. | pl |
dc.references | Arct M. (1921), Słownik wyrazów obcych: 25.000 wyrazów, wyrażeń, zwrotów i przysłów cudzoziemskich używanych w mowie potocznej i w prasie polskiej, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa. | pl |
dc.references | Bokhan Yu.M. (2008), Vayskovaya sprava ў Vyalіkіm knyastve Lіtoўskіm u drugoy palove XIV – kantsy XVI st., Minsk. | pl |
dc.references | Bołdyrew A. (2005), Produkcja i koszty uzbrojenia w Polsce XVI wieku, Wydawnictwo Neriton, Warszawa. | pl |
dc.references | Bołdyrew A. (2011), Piechota zaciężna w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku, Wydawnictwo Neriton, Warszawa. | pl |
dc.references | Bołdyrew A. (2016), Equus Polonus. Koń w wojsku polskim w XVI wieku, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Filia, Piotrków Trybunalski. | pl |
dc.references | Bołdyrew A. (2017), The Bow in the Borderland in the 16th century, „Fasciculi Arecheologiae Historicae”, 30, s. 11–17, https://doi.org/10.23858/FAH30.2017.001 | pl |
dc.references | Bołdyrew A. (2019), Przemiany uzbrojenia wojska polskiego na przełomie średniowiecza i nowożytności (1454–1572) jako przejaw (r)ewolucji militarnej, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, 80, s. 113–138, https://doi.org/10.12775/RDSG.2019.04 | pl |
dc.references | Bołdyrew A., Grabarczyk T. (w druku), Uzbrojenie roty kozackiej Bernarda Pretwicza w 1557 roku, Kijów. | pl |
dc.references | Bołdyrew A., Łopatecki K. (2020), Polish Way: The Light Cossack Cavalry in the Era of Military Revolution, „Vestnik of Saint Petersburg University. History”, 65.3, s. 683–709, https://doi.org/10.21638/11701/spbu02.2020.301 | pl |
dc.references | Brückner A. (1927), Słownik etymologiczny języka polskiego, Nakł. Krakowskiej Spółki Wydaw., Kraków. | pl |
dc.references | Górski K. (1894), Historya jazdy polskiej, Księgarnia Spółki Wydawniczej Polskiej, Kraków. | pl |
dc.references | Grabarczyk T. (2015), Jazda zaciężna Królestwa Polskiego w XV w., Wydawnictwo Blue Note, Łódź. | pl |
dc.references | Gradowski M., Żygulski Z. jun. (2000), Słownik uzbrojenia historycznego, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa. | pl |
dc.references | Hański O. (w druku), Ozbroennya і obladunki «zatyazhnoi» kіnnoi roti Strusya z 1501 r., Kijów. | pl |
dc.references | Plewczyński M. (1996–1997a), Sienawski Mikołaj h. Leliwa (1489–1569), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa–Kraków, s. 123–130. | pl |
dc.references | Plewczyński M. (1996–1997b), Sienawski Mikołaj h. Leliwa (ok. 1520–1584), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa–Kraków, s. 130–135. | pl |
dc.references | Plewczyński M. (2012), Wojny i wojskowość polska w XVI wieku, t. II, Lata 1548–1575, Wydawnictwo Inforteditions, Zabrze. | pl |
dc.references | Sikora F. (1996–1997), Sieniawski Rafał h. Leliwa, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa–Kraków, s. 147–148. | pl |
dc.references | Słownik polszczyzny XVI wieku, t. II, Bańczysty – Butynkować się (1967), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław. | pl |
dc.references | Słownik polszczyzny XVI wieku, t. XIX, O – Ochytrzy (1990), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław. | pl |
dc.references | Szymczak J. (2002), Rycerska broń drzewcowa na polu bitwy i w szrankach turniejowych w Polsce średniowiecznej, [w:] A. Rachuba. S. Górzyński, H. Manikowska (red.), Heraldyka i okolice, Wydawnictwo DiG, Warszawa, s. 363–367. | pl |
dc.references | Tyszkiewicz J. (1991), Ostatnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1519–1521, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa. | pl |
dc.references | Viskovatov A.V. (1899), Istoricheskoye opisaniye odezhdy i vooruzheniya rossiyskikh voysk, s risunkami, sostavlennoye po vysochayshemu: v 30 t., v 60 kn. 1, Sankt-Peterburg. | pl |
dc.references | Yukho S.V. (2012), Inventar’ vooruzheniya Nesvizhskogo zamka 1510, 1569 godov (pozdneye vyvezennogo v Chernavchitsy) i drugiye inventari 2-y poloviny XVI veka: unikal’nyye istochniki dlya novykh issledovaniy, [w:] Voyna i oruzhiye. Novyye issledovaniya i materialy. Trudy Tretey Mezhdunarodnoy nauchno–prakticheskoy konferentsii 16–18 maya 2012 goda, Sankt-Peterburg, Ch. III, s. 445–453, https://www.artillery-museum.ru/assets/files/sbornik-konferencii2012-3.pdf [26 II 2021]. | pl |
dc.contributor.authorEmail | tadeusz.grabarczyk@uni.lodz.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6034.36.16 | |