Średniowieczne cmentarzysko kamienne w Siemienicach koło Kutna
| dc.contributor.author | Liwoch, Radosław | |
| dc.date.accessioned | 2022-03-29T09:36:59Z | |
| dc.date.available | 2022-03-29T09:36:59Z | |
| dc.date.issued | 2021-12-30 | |
| dc.identifier.issn | 0208-6034 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/41367 | |
| dc.description.abstract | Among the old collection of the Archaeological Museum in Cracow, under the inventory numbers MAK/3478, 3664, 4255, there lie the furnishings from the graves in Siemienice. The miniature bronze axe belongs to the type II acc. to N.A. Makarov. It’s a devotional artifact – Christian amulet associated with the cult of the Norwegian King St. Olaf (Olaf II Haraldsson, 995–1030), the import from Kievan Rus’. The iron spearheads belong to the types IV and V acc. to A. Nadolski, while the battle axe belongs to the type Vc acc. to A. Nadolski. The iron handle and fragments of iron hoop was a part of small wooden bucket. The miniature clay pot belongs to a group of vessels with a cylindrical neck typical for Mazovia. The features from Siemienice represented so-called stone graves – a skeleton burials covered with cobbles, which make up stone cemeteries. It can be surmised that the set dates back to the second half of the 11th century or to the beginning of the 12th century. It’s an examples of the grave of the end-stage phase of the druzhina culture. The sparse and, unfortunately, only partially preserved furnishings from the burials in the stone graves in Siemienice, which are presented here, supplement the knowledge concerning archaeological materials obtained from Polish stone cemeteries in the 19th century and at the beginning of the 20th century. | en |
| dc.description.abstract | W Muzeum Archeologicznym w Krakowie pod nrami inwentarzowymi MAK/3478, 3664, 4255 przechowywane jest wyposażenie z grobów w Siemienicach koło Kutna: miniaturowy topór z brązu (typ II wg N. A. Makarova, import z Rusi, związany z kultem św. Olafa), dwa żelazne groty włóczni (typy IV i V wg A. Nadolskiego), żeleźce topora (typ Vc wg A. Nadolskiego), żelazne fragmenty obręczy i kabłąk (elementy wiadra klepkowego) oraz miniaturowe naczynie gliniane (z cylindryczną szyjką). Obiekty z Siemienic zaliczały się do grobów kamiennych (pochówki szkieletowe przykryte brukiem składające się zwykle na kamienne cmentarzyska). Można je datować na schyłkową fazę kultury drużynnej (2. połowa XI – początek XII w.). | pl |
| dc.language.iso | pl | |
| dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
| dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica;36 | pl |
| dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
| dc.subject | Poland | en |
| dc.subject | Middle Ages | en |
| dc.subject | druzhina culture | en |
| dc.subject | stone graves | en |
| dc.subject | weapon | en |
| dc.subject | miniature axe | en |
| dc.subject | Polska | pl |
| dc.subject | średniowiecze | pl |
| dc.subject | kultura drużynna | pl |
| dc.subject | groby kamienne | pl |
| dc.subject | uzbrojenie | pl |
| dc.subject | topór miniaturowy | pl |
| dc.title | Średniowieczne cmentarzysko kamienne w Siemienicach koło Kutna | pl |
| dc.title.alternative | The Medieval Stone Cemetery in Siemienice near Kutno | en |
| dc.type | Article | |
| dc.page.number | 53-82 | |
| dc.contributor.authorAffiliation | Muzeum Archeologiczne w Krakowie | pl |
| dc.identifier.eissn | 2449-8300 | |
| dc.references | Kronika polska (Anonima tzw. Galla), przeł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1996. | pl |
| dc.references | Powieść minionych lat, przeł., oprac. F. Sielicki, Wrocław 1999. | pl |
| dc.references | Bieńkowska A., Dzik M., Piasecka K. (2013), Średniowieczne cmentarzysko w Czarnej Wielkiej stan. 1, woj. podlaskie (badania 1951–1978), t. I, Muzeum Podlaskie, Białystok. | pl |
| dc.references | Chochorowska E. (2001), Zbiory krakowskiego Muzeum Archeologicznego dawniej i dziś, „Materiały Archeologiczne”, 32, s. 13–18. | pl |
| dc.references | Chudziak W. (2004), Niektóre okoliczności przepływu rzeczy i idei we wczesnym średniowieczu – instruktywne przykłady „chełmińskie”, [w:] S. Moździoch (red.), Wędrówki rzeczy i idei w średniowieczu, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Wrocław (Spotkania Bytomskie, 5), s. 183–197. | pl |
| dc.references | Darkevič V.P. (1961), Topor kak simvol Peruna v drevnerusskom âzyčestve, „Sovetskaâ arheologiâ”, 4, s. 91–102. | pl |
| dc.references | Dulinicz M. (2000), Mazowsze w X wieku, [w:] H. Samsonowicz (red.), Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, Uniwersitas, Kraków, s. 199–220 + ilustracje. | pl |
| dc.references | Dulinicz M. (2009), Wczesnośredniowieczny przełom w obrządku pogrzebowym na Mazowszu, [w:] S. Moździch (red), Stare i nowe w średniowieczu. Pomiędzy innowacją a tradycją, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Oddział, Wrocław (Spotkania Bytomskie, 6), s. 379–399. | pl |
| dc.references | Dzik M. (2014), Uwagi o funkcji i symbolice konstrukcji wczesnośredniowiecznych grobów w obudowach kamiennych, [w:] T. Kurasiński, K. Skóra (red.), Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania w dawnej obrzędowości pogrzebowej, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź (Acta Archaeologica Lodziensia, 60), s. 87–101. | pl |
| dc.references | Dzik M. (2015), Early Medieval Stone Barrows in the Area between the Bug and the Upper Narew Rivers, „Archaeologia Polona”, 48, 2010, s. 121–138. | pl |
| dc.references | Fetisov A.A. (2012), “Družinnaâ kul´tura” Drevnej Rusi, „Drevnejšie gosudarstva Vostočnoj Evropy. 2010 god. Predposylki i puti obrazovaniâ Drevnerusskogo gosudarstva”, s. 406–436. | pl |
| dc.references | Fûredi A., Tûrk A., Zagorhidi-Cigan´ B. (2018), Amulety-toporiki v materiale Karpatskogo bassejna XI–XIII vekov. Arheologičeskie nablûdeniâ o svâzah Vengrii s Rus´û vo vremâ rannego perioda dynastii Arpadov, [w:] A. Türk, A.S. Zelenkov (red.), III-j Meždunarodnyj mad´ârskij simpozium, Budapešt, 6–10 iûnâ 2016 g. / 3. Nemzetközi Korai Magyar Történeti és Régészeti Konferencia, Budapest, 2016. Június 6–10, Budapest (Studia ad Archaeologiam Pazmaniensia, 12), s. 483–514. | pl |
| dc.references | Gąssowska M. (2012), Der Heilige Olaf und Holmgård – Novgorod als Grenzraum zwischen Ost und West im 11.–12. Jahrhundert, [w:] M. Salamon i in. (red.), Rome, Constantinople and Newly-converted Europe. Archaeological and Historical Evidence, t. I, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej / Frühzeit Ostmitteleuropas, t. I.1, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Kraków–Leipzig–Rzeszów–Warszawa, s. 263–273. | pl |
| dc.references | Grygiel R. (2014), Cmentarzysko wareskich drużynników w Lutomiersku, [w:] R. Grygiel, T. Jurek (red.), Początki Łęczycy, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Łódź, s. 679–757. | pl |
| dc.references | Haisig M. (1952), Bolesław Podczaszyński. Sfragistyk i archeolog, Muzeum Śląskie, Wrocław. | pl |
| dc.references | Jackson T.N. (2010), The Cult of St Olaf and Early Novgorod, [w:] H. Antonsson, I. Garipzanov (red.), Saints and their Lives on the Periphery. Veneration of Saints in Scandinavia and Eastern Europe (c. 1000–1200), Brepol, Turnhout–Abingdon, s. 147–167, https://doi.org/10.1484/M.CURSOR-EB.3.4592 | pl |
| dc.references | Janowski A., Kurasiński T. (2008), (Nie)militarne naczynia. Fakty i mity, [w:] W. Świętosławski (red.), Nie tylko broń. Niemilitarne wyposażenie wojowników w starożytności i średniowieczu, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź (Acta Archaeologica Lodziensia, 54), s. 61–88. | pl |
| dc.references | Katalog wystawy starożytności i przedmiotów sztuki 1856 urządzonéj w Pałacu Jw. hr. Augustostwa Potockich w Warszawie na Krakowskiem-Przedmieściu, na korzyść Domu Schronienia Opieki Najświętszej Maryi Panny (1856), Warszawa. | pl |
| dc.references | Kiersnowska T. (2000), głos w dyskusji, [w:] H. Samsonowicz (red.), Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, Uniwersitas, Kraków, s. 236–238. | pl |
| dc.references | Kordala T. (2006), Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe na północnym Mazowszu, Wydawnictwo Inicjał 3, Łódź (Monografie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, 5). | pl |
| dc.references | Kotowicz P.N. (2014), Topory wczesnośredniowieczne z ziem polskich. Katalog źródeł, Mitel, Rzeszów (Collectio Archaeologica Ressoviensis, 30). | pl |
| dc.references | Kotowicz P.N. (2018), Early Medieval Axes from the Territory of Poland, Polska Akademia Umiejętności, Kraków (Moravia Magna Seria Polona, 5). | pl |
| dc.references | Kucypera P., Pranke P., Wadyl S. (2011), Wczesnośredniowieczne toporki miniaturowe, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń. | pl |
| dc.references | Kula W. (2004), Miary i ludzie, Książka i Wiedza, Warszawa. | pl |
| dc.references | Kurasiński T. (2014), Grotem w dół, grotem w górę. Deponowanie włóczni w grobach wczesnośredniowiecznych na ziemiach polskich, [w:] T. Kurasiński, K. Skóra (red.), Grób w przestrzeni, przestrzeń w grobie. Przestrzenne uwarunkowania w dawnej obrzędowości pogrzebowej, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź (Acta Archaeologica Lodziensia, 60), s. 159–190. | pl |
| dc.references | Liwoch R. (2013), Szkieletowy grób kamienny z Naczy na Białorusi, „Materiały Archeologiczne”, 39, s. 141–147. | pl |
| dc.references | Liwoch R. (2014a), Importy staroruskie w Polsce. Przykłady ze zbiorów dawnych Muzeum Archeologicznego w Krakowie, [w:] P.P. Toločko i in. (red.), Mìsta Davn´oï Rusì, Kiïv, s. 415–423. | pl |
| dc.references | Liwoch R. (2014b), Wczesnośredniowieczny grób kamienny z importem ruskim w Siemienicach nad Bzurą (gm. Krzyżanów, pow. kutnowski, woj. łódzkie), „Naukovì studìï”, 7, s. 323–334. | pl |
| dc.references | Liwoch R. (2016), noty, [w:] A. Tyniec (red.), Chrzest 966 – oblicza chrystianizacji. Katalog wystawy, Muzeum Archeologiczne, Kraków, s. 51–52, 83, 102. | pl |
| dc.references | Makarov N.A. (1992), Drevnerusskie amulety-toporiki, „Rossijskaâ arheologiâ”, 2, s. 41–56. | pl |
| dc.references | Marecki J., Rotter L. (2009), Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Universitas, Kraków. | pl |
| dc.references | Morawiec J. (2013), Knut Wielki. Król Anglii, Danii i Norwegii (ok. 995–1035), Avalon, Kraków. | pl |
| dc.references | Musianowicz K. (1952), Mazowieckie naczynia z cylindryczną szyjką na tle słowiańskiego materiału porównawczego, „Wiadomości Archeologiczne”, 18.3–4, s. 345–384. | pl |
| dc.references | Nadolski A. (1953), Miniaturowy toporek z grodziska w Tumie pod Łęczycą, „Przegląd Archeologiczny”, 9.2–3, s. 389–391. | pl |
| dc.references | Nadolski A. (1954), Studia nad uzbrojeniem polskim w X, XI i XII wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Łódź–Wrocław (Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis, 3). | pl |
| dc.references | Olczak H., Krasnodębski D. (2019), Osobliwości obrzędowości funeralnej na przykładzie cmentarzyska z grobami w obstawach kamiennych i kurhanami w Szczytach-Dzięciołowie, [w:] A. Buko (red.), Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim w świetle wyników badań wybranych cmentarzysk, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, s. 72–77. | pl |
| dc.references | Panasiewicz W., Wołoszyn M. (2002), Staroruskie miniaturowe toporki z Gródka, pow. Hrubieszów, „Archeologia Polski”, 47.1–2, s. 245–286. | pl |
| dc.references | Paulsen P. (1939), Axt und Kreuz bei den Nordgermanen, Ahnenerbe-Stiftung-Verlag, Berlin. | pl |
| dc.references | Paulsen P. (1956), Axt und Kreuz in Nord- und Osteuropa, Rudolf Habelt, Bonn. | pl |
| dc.references | Piaskowski J. (1960), Metaloznawcze badania wyrobów żelaznych z okresu halsztackiego i lateńskiego pochodzących z Małopolski, „Materiały Archeologiczne”, 2, s. 197–224. | pl |
| dc.references | Platonova N.I. (1998), Kamernye pogrebeniâ XI – načala XII vv. v Novgorodskoj zemle (analiz pogrebal´nogo obrâda), [w:] V.V. Sedov (red.), Obŝestvo, èkonomika, kul´tura i iskusstvo slavân, Moskva (Trudy VI Meždunarodnogo Kongressa slavânskoj arheologii, 4), s. 372–380. | pl |
| dc.references | Platonova N.I. (2017), K voprosu ob interpretacii „bogatyh pogrebenij“ na drevnerusskih mogil´nikah 2-j poloviny XI – načala XII v. (po materialam Udrajskogo arheologičeskogo kompleksa), [w:] N.I. Platonova (red.), Élite ou Égalité… Severnaâ Rus´ i kul´turnye transformacii v Evrope VII–XII vv., Sankt-Peterburg, s. 124–146. | pl |
| dc.references | Początki Łęczycy (2014), R. Grygiel, T. Jurek (red.), Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Łódź. | pl |
| dc.references | Rauhut L. (1971), Wczesnośredniowieczne cmentarzyska w obudowie kamiennej na Mazowszu i Podlasiu, „Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne”, 1, s. 435–656. | pl |
| dc.references | Rauhut L. (1975), Frühmittelalteriche Dorfgräberfelder in Mazowsze und Podlasie (Mittelund Nordpolen), „Ethnographisch-Archäologische Zeitschrift”, 16, s. 519–531, 573. | pl |
| dc.references | Rauhut L., Długopolska L. (1972), Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w obudowie kamiennej w Łączynie Starym, pow. Przasnysz, „Wiadomości Archeologiczne”, 37.3, s. 320–393. | pl |
| dc.references | Sikora J. (2009), Ziemie Centralnej Polski we wczesnym średniowieczu. Studium archeologiczno-osadnicze, Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź (Monografie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, 7). | pl |
| dc.references | Skalski K. (2002), Mazowieckie groby w obudowach kamiennych z rejonów Płocka. Przyczynek do historii politycznej drugiej połowy XI wieku, [w:] T. Wasilewski (red.), Inter Orientem et Occidentem. Studia z dziejów Europy Środkowowschodniej ofiarowane Profesorowi Janowi Tyszkiewiczowi w czterdziestolecie pracy naukowej, Wydawnictwo DiG, Warszawa, s. 51–64. | pl |
| dc.references | Skrzyńska K. (2019), Wczesny etap chrystianizacji (XI–XIII w.): pomiędzy historią i archeologią, [w:] A. Buko (red.), Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim w świetle wyników badań wybranych cmentarzysk, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, s. 273–294. | pl |
| dc.references | Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI (1885), B. Chlebowski, W. Walewski (red.), Nakład Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, Warszawa. | pl |
| dc.references | Strzyż P. (2006), Uzbrojenie we wczesnośredniowiecznej Małopolsce, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź (Acta Archaeologica Lodziensia, 52). | pl |
| dc.references | Średniowieczne cmentarzysko w Czarnej Wielkiej stan. 1, woj. podlaskie (badania 1951–1978), t. II (2014), H. Karwowska (red.), Muzeum Podlaskie, Białystok. | pl |
| dc.references | Tarczyński F. (1900), Groby rzędowe kamienne w pow. Płockim, „Światowit”, 2, s. 19–27. | pl |
| dc.references | Valk H. (2012), The Zhalnik Graves: Evidence of the Christianization of the Novgorod and Pskov Lands?, [w:] M. Salamon i in. (red.), Rome, Constantinople and Newly-converted Europe. Archaeological and Historical Evidence, t. I, U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej / Frühzeit Ostmitteleuropas, t. I.1, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Kraków–Leipzig–Rzeszów–Warszawa, s. 737–750. | pl |
| dc.references | Wawrzeniecki M. (1908), Poszukiwania archeologiczne w Królestwie Polskiem, „Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne”, 10, s. 46–98 + tabl. XVII–XXX. | pl |
| dc.references | Wołoszyn M. (2006), Ze studiów nad obecnością ruską i skandynawską na ziemiach polskich w X–XII wieku, [w:] M. Dworaczyk i in. (red.), Świat Słowian wczesnego średniowiecza, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Szczecin–Wrocław, s. 595–613. | pl |
| dc.contributor.authorEmail | radliw@interia.pl | |
| dc.identifier.doi | 10.18778/0208-6034.36.03 |
Pliki tej pozycji
Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0