Prawo w przestrzeni normatywnej

Abstract

Paradygmat prawa w przestrzeni normatywnej pozwala na inne spojrzenie na wiele kwestii odnoszących się do tradycyjnie ujmowanych obszarów refleksji naukowej nad prawem. Współcześnie, w relacjach między prawem a sferą normatywną (środowiskiem normatywnym), na szczególną uwagę zasługuje zjawisko formy normatywności i jej charakterystycznych cech w społeczeństwie postmodernistycznym. Pytanie o formę normatywności jest komplementarne z pytaniem, czy i jak zmieniające się i specyficznie ukształtowane formy artykułowania normatywności wpływają na prawo, a konkretnie na tworzenie prawa. Podlegające własnej dynamice otoczenie normatywne, przestrzeń normatywna, generuje szerszą dyskusję dotyczącą prawa i jego oceny, która obejmie inne, „niepaństwowe prawo” oraz to, co autor określa mianem „normatywnych źródeł prawa”. Dyskusja wykracza więc poza ustalony przez lata i ściśle „zdefiniowany” krąg zależności systemowych. Szczegółowy, ale bardzo istotny problem polega na tym, że w polu dyskursu i sposobie przedstawiania normatywnych treści pojawiają się wypowiedzi nie tylko odnoszące się do poszczególnych elementów przestrzeni normatywnej, ale także mające charakter „normatywnych roszczeń”. W tak charakteryzowanej rzeczywistości prawo jest mostem łączącym „roszczenia normatywne” z normatywnością zewnętrzną wobec prawa.