Sposoby inicjowania i podtrzymywania kontaktu ze studentami na lekcji języka polskiego jako obcego

Abstract

The aim of the article is to present examples of verbal (oral) lectors’ behaviors that were aimed at initiating contact with students, maintaining attention and activating the participants in the institutionalized space, also the impact of lectures’ communicationon the quality and the way of teaching in a non-homogeneous group. The research material includes twelve 90-minute recordings (with transcripts) of a foreign language lessons conducted by 12 lecturers at the Polish Language Center for Foreigners in Łódź. The presented analysis of the statements of teachers of Polish as a foreign language allowed for the development of a register of typical, most common communication situations in which the teacher interacted with students, as well as the identification and systematization of recurring common elements forming communication patterns. The analysis is linguistic-glottodidactic, at the same time a small fragment of research on educational discourse in the language classroom carried out in 2010–2014 for the purposes of the doctoral dissertation.

Celem artykułu jest przedstawienie rejestru zachowań werbalnych (ustnych) lektorów, które zostały ukierunkowane na zainicjowanie kontaktu ze studentami, podtrzymanie uwagi oraz aktywizowanie uczestników zajęć w przestrzeni zinstytucjonalizowanej. Badano również wpływ tego rodzaju wypowiedzi lektorskich na sposób i jakość nauczania w zróżnicowanej etnicznie grupie. Analiza materiału badawczego, obejmującego dwanaście 90-minutowych nagrań (wraz z transkrypcjami) lekcji języka polskiego jako obcego (JPJO) przeprowadzonych w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców Uniwersytetu Łódzkiego, pozwoliła na opracowanie rejestru typowych, najczęstszych sytuacji komunikacyjnych, w których dochodziło do interakcji lektora ze studentami, jak również na dostrzeżenie i usystematyzowanie powtarzających się elementów wspólnych tworzących schematy komunikacyjne. Zaprezentowane badania mają charakter językoznawczo- glottodydaktyczny, stanowią jednocześnie niewielką część rozważań nad komunikacją edukacyjną w klasie językowej, które zostały zainicjowane w 2010 roku na potrzeby rozprawy doktorskiej.