Systemowe mechanizmy kształtowania dobrostanu psychicznego młodych dorosłych

Abstract

Celem niniejszej rozprawy jest analiza rodzinnych mechanizmów kształtowania dobrostanu psychicznego osób w okresie wczesnej dorosłości w oparciu o systemową teorię Murraya Bowena (2004). W pracy skoncentrowano się na weryfikacji trzech mechanizmów. Pierwszy z nich dotyczył zależności poczucia dobrostanu młodych dorosłych od prezentowanego przez nich stopnia dyferencjacji Ja (Bowen, 2004). Na drugim etapie rozszerzono ujęcie tej podstawowej zależności o kontekst rodzinny, w którym funkcjonuje młody człowiek i uwzględniono zagadnienia związane z procesem transmisji pokoleniowej dyferencjacji Ja. W tym obszarze analizie poddano stopień podobieństwa w zakresie tej charakterystyki między dorosłym dzieckiem, a jego matką oraz ojcem, a następnie zweryfikowano rolę mechanizmów regulacji napięcia w rodzinie w kształtowaniu tego podobieństwa, ze szczególnym uwzględnieniem procesu nadmiernej koncentracji rodziców na dziecku. Dopełnieniem rozważań nad podjętą problematyką była weryfikacja trzeciego mechanizmu dotyczącego bezpośredniego związku poczucia dobrostanu młodych ludzi ze sposobami regulacji napięcia w obrębie systemu rodzinnego. Właściwy etap badań został zrealizowany z udziałem 186 rodzin, w których co najmniej jedno dziecko znajdowało się w przedziale wiekowym od 20 do 35 lat. Wyniki analiz potwierdziły związek między stopniem dyferencjacji Ja młodych dorosłych, a ich poczuciem dobrostanu psychicznego. Wskazały także na istotne podobieństwo w zakresie zróżnicowania Ja wśród członków rodziny nuklearnej, uwzględniając znaczącą rolę różnic płciowych dla analizowanych zależności. Mechanizmy regulacji napięcia w rodzinie pozostawały w istotnym związku z podejmowaną problematyką, zarówno w odniesieniu do pośredniczącej roli w procesie transmisji pokoleniowej dyferencjacji Ja, jak i bezpośredniego związku z poczuciem dobrostanu młodych dorosłych.