„Ultimus” Marii Konopnickiej – nowela o deprawacji

Abstract

In her early short story entitled Ultimus Konopnicka accomplished the concept of Falkentheorie by Paul Heyse in an original way, using the motif of a crane as the thematic and composition keystone. Inspired to a large extent by Orzeszkowa’s Romanowa, Konopnicka writes about moral depravation of a young nobleman, using parallelism: man-animal in two orders – naturalistic and symbolic. The empathic reception of the text diverging from previous interpretations allows to place Ultimus among texts which stand up for miserables personas.

W swojej wczesnej noweli Ultimus podjęła Konopnicka oryginalną realizację koncepcji Falkentheorie Paula Heysego, wykorzystując motyw żurawia jako tematyczny i kompozycyjny zwornik. Konopnicka, zainspirowana w dużej mierze Romanową Orzeszkowej, opowiada o deprawacji moralnej młodego szlachcica, wykorzystując paralelizm: człowiek-zwierzę w dwu porządkach: naturalistycznym i symbolicznym. Empatyczny odbiór lektury odbiegający od interpretacji dawnych pozwala usytuować Ultimusa w przestrzeni tekstów, które upominają się o miserables personas.