Pokaż uproszczony rekord

Continuity and Decline. Temporal Expression of Denominational Cemeteries in Contemporary Times

dc.contributor.authorMajewska, Anna
dc.date.accessioned2021-03-26T15:55:33Z
dc.date.available2021-03-26T15:55:33Z
dc.date.issued2019-12-30
dc.identifier.issn0208-6034
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/34793
dc.description.abstractThe study attempts to systematize the leading transformations observed nowadays in denominational cemeteries located in Poland. The time frame of the analyses was limited to the period from the end of the Second World War to the present. Four basic types of transformations have been distinguished and divided into two main directions of changes reported over time, namely: harmonious temporal expression (stagnation/decline, continuation) and disharmonious temporal expression (desacralisation, resacralisation and commemoration). Each type of transformation is discussed separately based on selected examples. However, it needs to be emphasised that the proposed division is not disjunctive as considering the multitude of factors that determine changes in the material structures of cemeteries, processes sometimes run parallel to each other or overlap in time.en
dc.description.abstractW opracowaniu podjęto próbę systematyzacji wiodących przekształceń zachodzących we współczesności w przestrzeni cmentarzy wyznaniowych znajdujących się na terenie Polski. Cezurę czasową analiz ograniczono do okresu trwającego od zakończenia drugiej wojny światowej do chwili obecnej. Wyróżniono cztery zasadnicze rodzaje przekształceń podzielone na dwa główne kierunki przemian zachodzących w czasie: harmonijną ekspresję temporalną (zastój/zanik; kontynuację) oraz dysharmonijną ekspresję temporalną (desakralizacja; resakralizacja i komemoracja). Każdy rodzaj przekształceń został omówiony osobno na wybranych przykładach. Należy jednak podkreślić, że zaproponowany podział nie ma charakteru rozłącznego, gdyż biorąc pod uwagę mnogość czynników determinujących zmiany struktur materialnych cmentarzy, niekiedy procesy zachodzą równolegle lub zazębiają się w czasie.pl
dc.language.isoen
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl
dc.relation.ispartofseriesActa Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica;34pl
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
dc.subjectcemeteriesen
dc.subjectarchaeology of the contemporary pasten
dc.subjecthistorical geographyen
dc.subjectcultural heritageen
dc.subjectprofanationen
dc.subjectsecularizationen
dc.subjectreligious objectsen
dc.subjectcmentarzepl
dc.subjectarcheologia współczesnościpl
dc.subjectgeografia historycznapl
dc.subjectdziedzictwo kulturowepl
dc.subjectprofanacjapl
dc.subjectprofanizajapl
dc.subjectobiekty religijnepl
dc.titleContinuity and Decline. Temporal Expression of Denominational Cemeteries in Contemporary Timesen
dc.title.alternativeTrwanie i zanikanie. Ekspresja temporalna cmentarzy wyznaniowych we współczesnościpl
dc.typeArticle
dc.page.number71-96
dc.contributor.authorAffiliationUniversity of Łódź, Faculty of Geographical Sciences Department of Political and Historical Geography and Regional Studiesen
dc.identifier.eissn2449-8300
dc.referencesAct of the 31st January 1959 on Cemeteries and Burials (Journal of Laws of 1959, no. 11, item 62).en
dc.referencesBiałas M. (no date), Smutny relikt, “Gazeta Częstochowska”: http://gazetacz.com.pl/artykul.php?id=2532 (access 4 XII 2017).en
dc.referencesBrassley P. (1998), On the Unrecognized Significance of the Ephemeral Landscape, “Landscape Research”, 23 (2), p. 119–132, https://doi.org/10.1080/01426399808706531en
dc.referencesBrencz A. (2000), Niemieckie wiejskie cmentarze jako element krajobrazu kulturowego Środkowego Nadodrza, [in:] Z. Mazur (ed.), Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, Instytut Zachodni, Poznań, p. 287–305.en
dc.referencesChojnicki Z. (1999), Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.en
dc.referencesDługozima A. (2011), Cmentarz a sztuka, [in:] J. Rylke (ed.), Krajobraz XXI wieku. Sztuka krajobrazu i w krajobrazie na tle przemian w sztuce XX i XXI wieku, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu Beata J. Gawryszewska, Warszawa, p. 25–26.en
dc.referencesDługozima A. (2016), Fenomen cmentarzy warmińskich i mazurskich w aspekcie ich położenia w krajobrazie, [in:] W. Knercer, B. Wacławik (ed.), Nekropolie Warmii i Mazur, Archiwum Państwowe, Olsztyn, p. 15–42.en
dc.referencesDomańska E. (2018), Gleba cmentarna jako dziedzictwo, [in:] A. Marciniak, M. Pawleta, K. Kajda (ed.), Dziedzictwo we współczesnym świecie. Kultura. Natura. Człowiek, Universitas, Kraków, p. 73–87.en
dc.referencesFordoński A. (2015), Brak sacrum jako problem człowieka nowej epoki. Bluźnierstwo i profanacja – paradoksalny koniec pojęć, “Societas et Ius”, 4, p. 35–46, https://doi.org/10.12775/SEI.2015.003en
dc.referencesGadowska I. (2017), Wielkomiejskie cmentarze żydowskie. Metamorfoza przestrzeni jako czynnik desakralizacji, [in:] J. Brejdak, D. Kacprzak, J. Madejski, B.M. Wolska (ed.), Adlojada. Kultura i profanacje, Muzeum Narodowe, Szczecin, p. 111–121.en
dc.referencesGładyś B., Górecki J. (2005), Pielgrzymki chasydów do grobów cadyków we współczesnej Polsce, “Peregrinus Cracoviensis”, 16, p. 235–250.en
dc.referencesHerman K. (2011), Formy archetypiczne w sztuce krajobrazu, [in:] J. Rylke (ed.), Krajobraz XXI wieku. Sztuka krajobrazu i w krajobrazie na tle przemian w sztuce XX i XXI wieku, Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu Beata J. Gawryszewska, Warszawa, p. 28–31.en
dc.referencesJaszczak A., Dreksler B. (2013), Cmentarze – miejsca pamięci, tradycji i religii, “Cmentarze i ogrody w krajobrazie. O sacrum, symbolice, kompozycji i przemijaniu. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, 22, p. 31–39.en
dc.referencesKacprzak D. (2017), Sacrum – profanum. Sacrilegium. Wstęp, [in:] J. Brejdak, D. Kacprzak, J. Madejski, B.M. Wolska (ed.), Adlojada. Kultura i profanacje, Muzeum Narodowe, Szczecin, p. 7–10.en
dc.referencesKarpińska G.E. (2017), Cmentarz. Antropologiczna lektura przestrzeni i pamięci na przykładzie wiejskiego cmentarza w Złotym Potoku, “Literatura Ludowa”, 1, p. 21–31, https://doi.org/10.12775/LL.1.2017.002en
dc.referencesKijowska J., Kijowski A., Rączkowski W. (2011), Krajobraz i polityka – wybrane aspekty wpływu decyzji politycznych na zmiany krajobrazu w Polsce, “Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, 15, p. 103–115.en
dc.referencesKlimowicz T., Sygowski P., Tarajko M., Trzciński A. (2017), Ogrodnicy pamięci. Cmentarze żydowskie. Podręcznik dobrych praktyk w ochronie dziedzictwa lokalnego, Stowarzyszenie Studnia Pamięci, Lublin.en
dc.referencesKnercer W. (2016), Ślady na ziemi – cmentarze, [in:] W. Knercer, B. Wacławik (ed.), Nekropolie Warmii i Mazur, Archiwum Państwowe, Olsztyn, p. 9–14.en
dc.referencesKolbuszewski J. (1996), Cmentarze, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.en
dc.referencesKopczyńska E. (2010), Udomawianie przestrzeni. Dynamika tożsamości miejsca na Ziemiach Zachodnich, [in:] A. Bukowski, M. Lubaś, J. Nowak (ed.), Społeczne tworzenie miejsc: globalizacja, etniczność, władza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, p. 187–202.en
dc.referencesLaberschek J. (1991), Sieć osadnicza okolic Mstowa i Lelowa w I połowie XIII wieku. Problem granic Opola Mstowskiego, “Studia Historyczne”, 4, p. 517–533.en
dc.referencesLewicka B. (2012), Nekropolis, [in:] K. Bierwiaczonek, B. Lewicka, T. Nawrocki (ed.), Rynki, malle i cmentarze. Przestrzeń publiczna miast śląskich w ujęciu socjologicznym, Zakład Wydawniczy “Nomos”, Kraków, p. 80–95.en
dc.referencesMajewska A. (2016a), Dziedzictwo opuszczone na przykładzie cmentarzy żydowskich województwa śląskiego. Uwarunkowania i zagrożenia naturalne, [in:] M. Winograd (ed.), Wspólne dziedzictwo kulturowe. Dialog kultury z naturą, Białystok, p. 250–270.en
dc.referencesMajewska A. (2016b), Żydowskie dziedzictwo religijne w przestrzeni województwa śląskiego (a manuscript of an MA thesis), Łódź.en
dc.referencesMajewska A. (2017), Surface Prospection of Burial Grounds and New Research Tools (On the Example of the Study of Changes in Cemetery Boundaries), “Journal of Geography, Politics and Society”, 7 (1), p. 60–69, https://doi.org/10.4467/24512249JG.17.008.6207en
dc.referencesMalchrowicz-Mośko E., Grzesiak H. (2013), Turystyka religijna a ochrona dziedzictwa kultury żydowskiej na przykładzie Leżajska, “Peregrinus Cracoviensis”, 24 (1), p. 27–44.en
dc.referencesMyga-Piątek U. (2005), Historia, metody i źródła badań krajobrazu kulturowego, [in:] A. Szponar, S. Horska-Schwarz (ed.), Przemiany środowiska przyrodniczego polski a jego funkcjonowanie. Problemy ekologii krajobrazu, IGiGP UJ, Kraków, p. 71–77.en
dc.referencesPalang H., Fry G., Jauhiainen J., Jones M., Sooväli H. (2005), Editorial: Landscape and Seasonality – Seasonal Landscapes, “Landscape Research”, 30 (2), p.165–172, https://doi.org/10.1080/01426390500044259en
dc.referencesRydzewska A., Krzyżaniak M., Urbański P. (2011), Niegdyś sacrum, dziś profanum –dawne cmentarze ewangelickie Poznania i okolic, “Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”, 15, p. 64–72.en
dc.referencesRydzkowska J. (2009), O cmentarzach, [in:] L. Graczyk, J. Rydzkowska, M. Ratkowska (ed.), I nastała cisza… Rakutowo na Kujawach, Łódź, p. 9–105.en
dc.referencesRykała A. (2007), Muzułmanie w polskich dziejach i przestrzeni, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 8, p. 39–61.en
dc.referencesRykała A. (2011), Mniejszość religijna – mniejszość etniczna – wspólnota kulturowa. Uwagi na temat genezy, aktywności i tożsamości Karaimów w Polsce, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 11, p. 1–45.en
dc.referencesSacrum pogańskie – sacrum chrześcijańskie… Kontynuacja miejsc kultu we wczesnośredniowiecznej Europie Środkowej (2010), K. Brachy, C. Hadamika (ed.), Wydawnictwo DiG, Warszawa.en
dc.referencesSakson A. (2017), Społeczność ewangelickich Mazurów – przeszłość i teraźniejszość, [in:] R. Bażanowski, B. Wacławik (ed.), Reminiscencje Reformacji. Prusy – Mazury 1517–2017, Archiwum Państwowe, Olsztyn, p. 109–125.en
dc.referencesSłownik wyrazów obcych (2000), E. Sobol (ed.), PWN, Warszawa.en
dc.referencesStachowiak A. (2015), Niemieckie cmentarze na Ziemiach Zachodnich jako miejsca niepamięci, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, 43 (2), p. 123–140.en
dc.referencesStachowiak A. (2016), Profanacja przestrzeni sacrum. Kulturowy wymiar dewastacji niemieckich cmentarzy na Powiślu, [in:] J. Adamowski, M. Tymochowicz (ed.), Sacrum w kulturze tradycyjnej i współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej; Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Lublin–Wrocław, p. 87–105.en
dc.referencesStudium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Andrespol (2015), Pracowania planowania przestrzennego Dorota Brzozowska.en
dc.referencesSzacka B. (2006), Czas przeszły, pamięć, mit, Wydawnictwo ISP PAN, Warszawa.en
dc.referencesWałkowska J. (2017), Cmentarze ewangelickie z perspektywy archeologii: problemy i możliwości badawcze, [in:] J. Kołacki, I. Skórzyńska (ed.), “Ziemia skrywa kości”. Zapomniane krajobrazy pamięci – cmentarze protestanckie w Wielkopolsce po 1945, Instytut Historii UAM, Poznań, p. 91–103.en
dc.referencesWidawski J. (1973), Miejskie mury obronne w państwie polskim do początku XV wieku, Wydawnictwo MON, Warszawa.en
dc.referencesWojciechowski K. (2010), Wartości i walory krajobrazów przemijających i efemerycznych, [in:] D. Chylińska, J. Lach (ed.), Studia krajobrazowe a ginące krajobrazy, Uniwersytet Wrocławski. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, p. 37–42.en
dc.referencesWrzesiński J. (2014), Krajobraz funeralny – pamięć nieobecnych, [in:] B. Frydryczak (ed.), Krajobrazy i ogrody. Ujęcie interdyscyplinarne, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, p. 155–167.en
dc.referencesŻurkowska T. (2008), Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Wydawnictwo Borussia, Olsztyn.en
dc.referencesŻydzi lelowscy. Obecność i ślady (2006), M. Galas, M. Skrzypczyk (ed.), Wydawnictwo Austeria, Kraków.en
dc.referencesMuslim Religious Community in the Republic of Poland: http://www.mzr.pl (access 2 XII 2017).en
dc.referencesWiejskie cmentarze ewangelickie województwa łódzkiego: http://www.cmentarzeewangelickie-lodzkie.pl/justynow.htm (access 4 XII 2017).en
dc.referencesWirtualny Sztetl: https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/l/443-lubliniec/114-cmentarze/19944-cmentarz-ul-11-listopada-18 (access 4 XII 2017).en
dc.referencesWspólnota bez Bram Mumon-Kai: http://www.mumon-kai.com/polen.html (access 2 XII 2017).en
dc.referenceshttp://www.geoportal.gov.plen
dc.referencesCemetery Card no. 1909, filled in by D. Gospodarek, 1989, archive of the Ełk branch of the Provincial Office of Monument Preservation.en
dc.referencesA photogrammetric photograph, 1967, file no. 8_6773, from the collection of the Main Centre of Geodetic and Cartographic Documentationen
dc.contributor.authorEmailanna.majewska@op.pl
dc.identifier.doi10.18778/0208-6034.34.05


Pliki tej pozycji

Thumbnail
Nazwa:
6715-Tekst_artykulu-18174-1-10 ...
Rozmiar:
2.124MB
Format:
PDF
Oglądaj/Otwórz

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0