dc.contributor.author | Sobolewski, Robert Krzysztof | |
dc.contributor.editor | Wojciechowska, Jolanta | |
dc.contributor.editor | Makowska-Iskierka, Marzena | |
dc.date.accessioned | 2021-03-15T11:36:32Z | |
dc.date.available | 2021-03-15T11:36:32Z | |
dc.date.issued | 2020 | |
dc.identifier.citation | Sobolewski R. K., Rola dendroflory we wzbogacaniu walorów krajoznawczych obszarów zurbanizowanych, [w:] Warsztaty z Geografii Turyzmu, Tom 10, Krajoznawstwo a turystyka, Wojciechowska J., Makowska-Iskierka M. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, s. 55-72, doi: 10.18778/8220-355-4.05 | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-8220-355-4 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/34177 | |
dc.description.abstract | Drzewa są ważnym elementem terenów zurbanizowanych, trwale wpisanym w historię i krajobraz wielu polskich miejscowości. Ich obecność mocno powiązana jest z działalnością człowieka i historią miejsca, w którym rosną. Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie przeprowadzonych w latach 2016–2019 badań dotyczących wartości historycznej drzew. Celem opracowania jest określenie roli drzew w krajoznawstwie dla potrzeb ochrony tożsamości regionalnej i rozwoju turystyki na historycznie cennych obszarach zurbanizowanych Dolnego Śląska. Na analizowanym terenie można spotkać wiele wartościowych i unikatowych drzew, część z nich do tej pory nie jest objęta żadną formą ochrony. Ich wyjątkowość wiąże się nie tylko z osiąganymi rozmiarami, ale też ze znaczeniem kulturowym czy historycznym. Drzewa te często są pozostałością niezachowanych obiektów, dawnych parków czy ogrodów. Archiwalne fotografie umożliwiają nam ocenę wartości historycznej drzew, ich wieku, roli w krajobrazie. Ochrona zieleni, a zwłaszcza drzew, może wspomóc działania na rzecz podtrzymywania tożsamości regionu – jej potencjał może być wykorzystany np. do celów turystycznych i promocyjnych gmin, a także do integracji lokalnej społeczności. | pl_PL |
dc.description.abstract | Trees are an important element of urban areas closely related to the history and landscapes of many Polish towns and cities. Their presence is strongly associated with human activity and the history of the place where they grow. This work is a summary of research on the historical values of trees carried out between 2016 and 2019 and its aim is to determine the meaning of trees for the purposes of protecting regional identity and to develop tourism in historically valuable urbanized areas of Lower Silesia. There are many valuable and unique trees in Lower Silesia and some have yet to be protected. Their uniqueness is associated not only with their size, but also with their cultural or historical value. These trees are often related to historical sites such as parks or gardens which have not been preserved. Archival photographs enable us to assess their historical value, their age and role in the landscape. The protection of greenery, especially trees, can support the protection of regional identity in order to use its potential, for instance for tourist and promotional purposes in communes, as well as for integrating the local community. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Wojciechowska J., Makowska-Iskierka M. (red.), Warsztaty z Geografii Turyzmu, Tom 10, Krajoznawstwo a turystyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020; | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | pomnik przyrody | pl_PL |
dc.subject | wartość historyczna drzew | pl_PL |
dc.subject | zieleń historyczna | pl_PL |
dc.subject | dziedzictwo kulturowe | pl_PL |
dc.subject | drzewa w krajobrazie | pl_PL |
dc.subject | monumental tree | pl_PL |
dc.subject | historical value of trees | pl_PL |
dc.subject | historical greenery | pl_PL |
dc.subject | cultural heritage | pl_PL |
dc.subject | trees in the landscape | pl_PL |
dc.title | Rola dendroflory we wzbogacaniu walorów krajoznawczych obszarów zurbanizowanych | pl_PL |
dc.title.alternative | The meaning of trees in urban areas as a part of regional identity | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.page.number | 55-72 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Polska Szkoła Dendrologii i Arborystyki, Fundacja Aquila | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-8220-356-1 | |
dc.contributor.authorBiographicalnote | Sobolewski Robert – mgr inż., Polska Szkoła Dendrologii i Arborystyki w Bielsku-Białej. Zainteresowania: dendrologia, ogrodnictwo, architektura krajobrazu, ochrona środowiska i dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego; e-mail: robert.sobolewski.lubawka@gmail.com. | pl_PL |
dc.references | Affek-Starczewska, A., Starczewski, K., Pawlonka, Z., Skrzyczyńska, J. (2014). Drzewa – pomniki przyrody jako element krajobrazu kulturowego. Studia Ecologiae et Bioethicae, 12 (3), 55–63. | pl_PL |
dc.references | Bińkowska, I., Szopińska, E., Matkowska, A.H. (red.) (2013). Leksykon Zieleni Wrocławia. Wrocław: Wydawnictwo Via Nova. | pl_PL |
dc.references | Cała, A. (2007). Krajobraz z sacrum w tle – kapliczki przydrożne jako element krajobrazu wsi opolskich. Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów. Krajobrazowych, 3, 24–34. | pl_PL |
dc.references | Czekalski, M., Danielewicz, W., Kiciński, P., Aniśko, T. (2018). Magnolia drzewiasta (Magnolia acuminata (L.) L.) w Polsce. Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, 66, 85–95. | pl_PL |
dc.references | Fortuna-Antoszkiewicz, B., Łukaszkiewicz, J., (2018). Zabytkowy zespół alej w Radziejowicach – kulturowe dziedzictwo Mazowsza. Ocena stanu zachowania i wartości obiektu. Mazowsze. Studia Regionalne, 24, 63–83. | pl_PL |
dc.references | Gębska, K., Jakubska, A. (2007). Dendroflora parku miejskiego w Ziębicach. Przyroda Sudetów, 10, 77–84. | pl_PL |
dc.references | Grzywacz, A. (2011). Drzewa w krajobrazie kulturowym. Zarządzanie Ochroną Przyrody w Lasach, 5, 245–259. | pl_PL |
dc.references | Jaworek, J. (2014). The principles of plant selection in gardens designed by Eduard Petzold (1815–1891). Czasopismo Techniczne, 11 (6), 225–238. | pl_PL |
dc.references | Jaworek-Jakubska, J. (2019). “As masterly as very few others are…” – the polish gardens of Peter Joseph Lenné. An example of Polish-German study into the history and maintenance of historical garden. Czasopismo Techniczne, 10, 5–20. | pl_PL |
dc.references | Kasprzak, K. (2011). Drzewa – pomniki przyrody i pamiątki kultury. Turystyka Kulturowa, 4, 17–38. | pl_PL |
dc.references | Lenart, P. (2019). Pobrano z: www.pawellenart.pl (20.12.2019). | pl_PL |
dc.references | Łuszczyński, M. (2019). Pobrano z: www.pomniki-przyrody.odskok.pl (20.12.2019). | pl_PL |
dc.references | Malicki, M. (2005). Drzewa i krzewy parku przypałacowego w Maciejowcu. Rocznik Dendrologiczny, 53, 127–134. | pl_PL |
dc.references | Malicki, M. (2006). Dendroflora parku miejskiego na Wzgórzu Kościuszki w Jeleniej Górze. Przyroda Sudetów, 9, 61–70. | pl_PL |
dc.references | Malicki, M. (2007). Dendroflora parku przy pałacu myśliwskim w Karpnikach. Przyroda Sudetów, 10, 63–76. | pl_PL |
dc.references | Malicki, M. (2009). Notatki dendrologiczne z Sudetów, część I. Parki przypałacowe w Łomnicy, Ostróżnie, Studniskach Dolnych i Włosieniu (Pogórze Izerskie). Przyroda Sudetów, 12, 51–65. | pl_PL |
dc.references | Markulak, D. (2014). Pomniki przyrody gminy Gubin i Brody. Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska, 153 (33), 56–66. | pl_PL |
dc.references | McArdle, A.J., Santamour, F.S. Jr. (1984). Checklists of cultivars of European ash (Fraxinus) species. J. Arboric., 10 (1), 21–32. | pl_PL |
dc.references | Orłowski, G., Nowak, L. (2007). The importance of marginal habitats for the conservation of old trees in agricultural landscapes. Landscape Urban Plan, 79, 77–83. | pl_PL |
dc.references | Pietrzak-Zawadka, J. (2015). Kryteria wymiarowe uznawania drzew za pomniki przyrody w Polsce. Sylwan, 159 (3), 227–235. | pl_PL |
dc.references | Pietrzak-Zawadka, J. (2016). Przyrodnicze i społeczne kryteria uznawania drzew za pomniki przyrody. Sylwan, 160 (2), 162–168. | pl_PL |
dc.references | Polska-org.pl (2019). Pobrane z: https://polska-org.pl (30.11.2019). | pl_PL |
dc.references | Przybora, J. (2016). Przymknięte oko Opaczności. Memuarów części wszystkie. Kraków: Znak. | pl_PL |
dc.references | Science alert (2016). Pobrane z: www.sciencealert.com/2-trees-presumed-extinct-for-half-a-century-have-just-been-discovered-in-the-queen-s-garden (20.12.2019). | pl_PL |
dc.references | Seneta, W. (1991). Drzewa i krzewy liściaste. T. I: A–B. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. | pl_PL |
dc.references | Seneta, W. (1996). Drzewa i krzewy liściaste. T. III: D–H. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. | pl_PL |
dc.references | Sobolewski, R.K., Ostrowska-Dudys, M.B., Janas, M.J. (2017). Wartość przyrodniczo-historyczna osobliwości dendrologicznych Bolkowa na Dolnym Śląsku. Nauka Przyroda Technologie, 11 (4), 343–354. | pl_PL |
dc.references | Sobolewski, R.K., Sabura-Mielnik, K.M., Szopińska, E.M. (2018). Pozyskiwanie danych o pomnikach przyrody – propozycja karty ewidencyjnej dla drzew pomnikowych. Część pierwsza. Acta Scientiarum Polonorum Formatio Circumiectus, 17 (1), 209–221. | pl_PL |
dc.references | Starostwo Powiatowe w Jaworze (2019). Pobrane z: https://jaworski.e-mapa.net/ (20.12.20219). | pl_PL |
dc.references | Szczepański, M.R., Wrońska-Pilarek, D., Janyszek, M. (2018). Dendroflora zabytkowego parku dworskiego w Małym Buczku w województwie wielkopolskim. Nauka Przyroda Technologie, 2 (12), 185–197. | pl_PL |
dc.references | Szopińska, E., Reda, P. (2003). Notatki dendrologiczne z parków Wrocławia. Cz. 1. Park Szczytnicki. Rocznik Dendrologiczny, 51, 159–170. | pl_PL |
dc.references | Tóth, A., Timpe, A., Stiles, R., Damyanovic, D., Valánszki, I., Salašová, A., Cieszewska, A., Brabec, E. (2019). Small sacral Christian architecture in the cultural landscapes of Europe. Acta Horticulture et Regiotecturae, 22 (1), 1–7. | pl_PL |
dc.references | Uchwała nr 183/VII/2016 Rady Miejskiej w Ziębicach z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie zniesienia formy ochrony przyrody dwóch drzew uznanych za pomniki przyrody. | pl_PL |
dc.references | Uchwała nr VI/57/19 Rady Gminy Długołęka z dnia 21 marca 2019 r. w sprawie zniesienia formy ochrony drzewa uznanego za pomnik przyrody. | pl_PL |
dc.references | Zarzycki, W., Flocik, Ł., Woźnicka, P., Garncarek, M., Lewandowska, A. (2015). Gatunki charakterystyczne i ich potencjał w rozwoju ekoturystyki na przykładzie województwa śląskiego. W: E. Szczęśniak, W. Drzewiecki (red.), Środowisko Śląska oczami przyrodników (s. 5–15). Wrocław: [b.w.]. | pl_PL |
dc.references | Zarzyński, P., Grzywacz, A. (2019). Kategoryzacja drzew jako pomników przyrody na podstawie ich walorów przyrodniczych, historycznych i społecznych. Sylwan, 163 (4), 338–347. | pl_PL |
dc.contributor.authorEmail | robert.sobolewski.lubawka@gmail.com | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.18778/8220-355-4.05 | |
dc.relation.volume | 10 | pl_PL |