Produkt turystyczny - szlak

Abstract

Mimo długiej i bogatej historii tworzenia szlaków turystycznych w Polsce (od 1880 r.) do dziś nie dopracowano się jednej, powszechnie akceptowanej ich definicji. Problemy z precyzyjnym zdefiniowaniem szlaku turystycznego wynikają m.in. z: dużej ich różnorodności, braku uregulowań prawnych, różnego podejścia do tras (zarówno do tych oznakowanych, jak i niewyznaczonych w przestrzeni geograficznej). W artykule przedstawiono trzy możliwe sposoby analizy szlaków turystycznych, w ujęciu: a) geometrycznym – jako układ zbudowany z powtarzających się i połączonych ze sobą elementów (segmentów i węzłów), b) geoekologicznym – jako system, który tworzą: turyści, walory przyrodnicze i antropogeniczne, infrastruktura turystyczna, mieszkańcy oraz interakcje, jakie zachodzą pomiędzy nimi, a także c) produktowym. Z oczywistych względów szczególny nacisk położono na produktowe rozumienie szlaku turystycznego. Zwrócono uwagę, że jest to produkt przypisany do konkretnej lokalizacji w przestrzeni geograficznej, wymagający integracji organizacyjnej: połączenia w jedną spójną całość produktów cząstkowych. Ideą spajającą zestaw „miejsc” i „obiektów” może być: tematyka szlaku, sposób wędrowania, motywy podróżowania etc. Całościowy produkt turystyczny-szlak to konglomerat pozostałych sześciu kategorii produktów: usług, rzeczy, obiektów, wydarzeń, imprez i obszaru. Jednocześnie szlak może też być ważną częścią składową produktu touroperatora (pakiet turystyczny), czy też produktu obszaru recepcji turystycznej. Ale nie każdy wytyczony szlak jest od razu produktem. Konieczna jest jego komercjalizacja: opracowanie gotowej do sprzedaży oferty, która będzie skierowana do konkretnego segmentu docelowego i będzie zaspokajać określone potrzeby tej grupy turystów. Dopełnieniem rozważań na temat produktu turystycznego - szlak jest analiza trzech uniwersalnych wymiarów (poziomów postrzegania) takich produktów, a także roli i znaczenia podmiotu zarządzającego tworzeniem i funkcjonowaniem szlaku. W artykule zaprezentowano zestaw najważniejszych zadań stojących przed koordynatorem takiego produktu (zarówno w sferze organizacyjnej, jak i marketingowej). Swoistym podsumowaniem pracy jest przegląd najważniejszych tematycznych szlaków turystycznych powstających w Polsce na przełomie XX i XXI w. I choć w myśl przedstawionej koncepcji trudno je na razie uznać za skończone, w pełni kompletne produkty turystyczne, to zmiana sposobu postrzegania szlaków turystycznych jako odrębnego produktu wydaje się być kluczowa dla polskiej turystyki.