Miguela de Unamuna człowiek z krwi i kości - jednostkowy humanizm w myśli hiszpańskiej przełomu XIX i XX wieku

Abstract

“Człowiek z krwi i kości, który rodzi się, cierpi i umiera – przede wszystkim umiera – który je i pije, bawi się i śpi, myśli i kocha, człowiek, którego się widzi, i słyszy, brat, prawdziwy brat. [...] I ten konkretny człowiek z krwi i kości jest podmiotem i zarazem najwyższym przedmiotem wszelkiej filozofii, czy tego chcą czy nie chcą niektórzy tak zwani filozofowie”. Tymi słowami Miguel de Unamuno (1864-1936) otwiera zbiór esejów opublikowanych pod wspólnym tytułem O poczuciu tragiczności życia wśród ludzi i wśród narodów. Odżegnując się od abstrakcyjnych konstruktów kryjących się pod pojęciami takimi jak“ludzkość” i “to, co ludzkie”, hiszpański filozof zwraca się ku konkretnemu człowiekowi, człowiekowi z krwi i kości (hiszp. el hombre de carne y hueso). Tenże świadom własnej jednostkowości człowiek, którego filozofowanie wypływa z doświadczenia tytułowego poczucia tragiczności życia winien być - zdaniem Unamuno - nie tylko podmiotem, ale także przedmiotem filozoficznego namysłu. Jako rdzennie ludzkie autor nowatorskiej Mgły uznaje rozdarcie człowieka między nieuchronną skończonością a pragnieniem nieśmiertelności (życia wiecznego). Wobec tego jedyny prawdziwy problem filozofii stanowi świadomość własnej i powszechnej skończoności. Jednostkowy humanizm Unamuno ogniskuje się zatem wokół trzech problemów: kwestionującej sens egzystencji śmierci, irracjonalizmie natury ludzkiej oraz problemie (nie)istnienia Boga.

“The man of flesh and bone; the man who is born, suffers, and dies— above all, who dies; the man who eats and drinks and plays and sleeps and thinks and wills; the man who is seen and heard; the brother, the real brother”. With these words, Miguel de Unamuno (1864-1936) opens a philosophical treatise entitled The Tragic Sense of Life. By rejecting the abstract constructs hiding under the terms "humanity" and "what is human", the Spanish philosopher turns to a specific man, a man of flesh and blood (spanish: el hombre de carne y hueso). This man, aware of his individuality, whose philosophy derives from the experience of the title sense of the tragedy of life should be - according to Unamuno - not only the subject, but also the subject of philosophical reflection. As the indigenously human author of Mist, he recognizes the tear of man between the inevitable finitude and the desire for immortality (eternal life). Therefore, the only real problem of philosophy is the awareness of one's own and universal finitude. Unamuno's individual humanism focuses on three problems: questioning the meaning of the existence of death, the irrationality of human nature and the problem of (non)existence of God.